De epipelagische of fotische zone reikt vanaf het wateroppervlak (zeeniveau) tot 200 m diepte. Dit is de ondiepe zone waar genoeg zonlicht doordringt voor fotosynthese. Plantaardig en dierlijk leven is voornamelijk beperkt tot deze zone. Voorbeelden zijn vissen als haaien, goudmakreel, tonijn of kwallen.
Absorptie van licht
Groen en blauw komen het diepst. Al op tien meter diepte is het meeste rode licht echt wel verdwenen terwijl het blauwe licht soms tot meer dan dertig meter diep door kan dringen.
Maar in de diepzee is dit fenomeen alomtegenwoordig. De oceaan is gemiddeld bijna vier km diep. Veel dieper dan 200 m kan zonlicht niet doordringen, waardoor het in het overgrote deel van de oceaan pikdonker is. In een dergelijke omgeving vormen bioluminescente organismen de enige lichtbron.
Diepzeehengelvissen (Ceratioidea) (ook weleens lantaarnhengelvissen genoemd) zijn een superfamilie uit de orde van de zeeduivels (Lophiiformes). Deze vissen leven in de diepzee op een diepte tussen 300 en 4000 meter.
10.912 meter: het diepste punt van de oceaan
Toch zijn mensen er zes keer in geslaagd om af te dalen naar het diepste punt van de oceaan, de Marianentrog ten oosten van de Filipijnen. Ze doken tot een diepte van bijna 11.000 meter.
De Marianentrog, als een reis naar het middelpunt van de aarde. Tot op heden is de Marianentrog in het noordwesten van de Stille Oceaan de diepste bekende oceaantrog en de diepste plaats in de aardkorst: in 2014 was de maximaal gemeten diepte 10.984 m (met een mogelijke afwijking van ongeveer 25 m).
In de periode tussen 2014 en 2017 zijn 37 exemplaren van de Mariana snailfish door de wetenschappers aangetroffen op diepten tussen de 9600 meter en achtduizend meter. Onderzoekers uit Japan hebben de vis zelfs vastgelegd op diepten tot 8178 meter. Hiermee is het momenteel dus de diepst levende bekende vis.
In de bovenste meters van de aardkorst heeft de temperatuur van de buitenlucht nog een sterke invloed op de temperatuur van de aarde. Op zo'n tien meter diepte heerst een constante temperatuur van 10° Celsius. Daaronder neemt de temperatuur steeds verder toe.
Stille Oceaan: de Challengerdiepte (10.924 meter met een foutenmarge van 15 meter). Nieuw onderzoek met vier extra metingen stelt een maximumdiepte vast van 10.925 meter plus of min 4 meter. Atlantische Oceaan: de Brownsondiepte in de Trog van Puerto Rico ligt 8.378 meter onder de zeespiegel plus of min 5 meter.
Onder water verhoogt de druk bij elke 10 meter die je daalt met 1 kg/cm². Op 2.000 meter diepte drukt dus op elk stukje huid van 1 cm² een gewicht van 200 kg. Zolang de druk binnen een lichaam gelijk is aan de druk erbuiten, merkt een organisme er weinig van. Water is volgens de natuurkunde moeilijk samendrukbaar.
De Noordzee is niet heel diep, gemiddeld 94 meter en wordt steeds dieper van zuid naar noord. Het diepste punt is 700 meter diep en ligt in de buurt van Noorwegen. In ons land is de zee ongeveer 40 meter diep.
Wanneer je onder water fotografeert, worden de kleuren als het ware weggefilterd door het water. Vlak onder de oppervlakte verdwijnen de rode tinten al snel, net zoals oranje en gele.Wat overblijft zijn groene en blauwe tinten.
Op 200 meter diepte wordt het al aardig donker. Op 4 kilometer diepte komt er helemaal geen zonlicht, en nadert de temperatuur het vriespunt. Maar ook daar is leven. Veel leven zelfs, dat de wetenschap nog lang niet allemaal in kaart heeft gebracht.
Een algemene vuistregel stelt dat per 10 m waterdiepte de druk 1 bar (100.000 Pascal of 100 kPa) stijgt, dit bij water met een gemiddeld soortelijk gewicht van 1000 kg/m3. Op 50 m diepte bedraagt ze dus 6 bar (5 bar van het water en 1 bar van de atmosfeer).
Bij recreatief duiken kun je maximaal tot 40 meter diep duiken.Als basisduiker in open water is de limiet voor hoe diep je kunt duiken 18 meter.
De oceanen omvatten 97% van al het water op Aarde. Volgens oceanografen is maar 5% van de oceanen verkend.
Verreweg de meeste leven echter in gewoon sediment, zoals zand en klei. In dat soort omgevingen heerst vaak een enorme voedselschaarste. Meestal komt het beschikbare voedsel uit de oceaan, waarin organisch materiaal van onder meer algen en zeedieren naar de bodem zinkt.
Moderne onderzeeboten kunnen in ieder geval dieptes van enige honderden meters bereiken; van de Russische militaire onderzeeboot Komsomolets (circa 1989) is bekend dat het diepterecord op 1000 m lag.
Aardwarmte (dieper dan 500 meter)
Dit water is, afhankelijk van de diepte, tussen de 40-120°C. Er worden twee putten geboord: één pompt warm water omhoog en één pompt het afgekoelde water weer terug in de grond.
De temperatuur van het deel tussen de 0 en de 100 meter diepte (onder maaiveld) heeft te maken met seizoensinvloeden (koud regenwater in de winter, instralingswarmte in de zomer) en vertoont een temperatuur die over het algemeen tussen de 8°c en de 12°c ligt.
Over het algemeen daalt de temperatuur naarmate de hoogte toeneemt. Bij droge lucht is de afname ongeveer 1 graad per 100 meter, bij vochtige lucht is dat ongeveer 0,6 graden. Na of aan het eind van een heldere nacht met weinig wind kan de temperatuur tot een bepaalde hoogte ook toenemen met de hoogte.
Niet de haai, maar wel de orka staat bovenaan de voedselpiramide van de zee.
Als we kijken naar kracht in absolute zin, komt de Afrikaanse bosolifant als sterkste landdier uit de bus. Maar de machtigste van alle dieren is toch de blauwe vinvis.
Dolfijnen zijn sluw
Dolfijnen horen zeker thuis in dit lijstje met slimste dieren ter wereld. Ze zijn uiterst intelligent, speels en sociaal, maar soms ook erg sluw.