Uit onderzoek blijkt dat social media verslavend zijn doordat ze gebruikers continu belonen. Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking.
De prikkels en sociale bevestiging die je krijgt, zoals likes, reacties en notificaties, versterken de verslaving, omdat je bij elke like een soort 'beloning' ontvangt, waardoor je een dopamine-boost krijgt. En die krijg je dus bijvoorbeeld ook van roken of drinken.
De oorzaken van een internetverslaving zijn vaak complex en omvatten psychologische factoren, onderliggende problemen en de wijze waarop websites beloningsmechanismen in de hersenen activeren. Ook de eigenschappen van het internet zelf spelen een rol in het ontwikkelen van een verslaving, volgens H. Cash et al.
Sociale media bieden een eenvoudige manier om te communiceren met familie, vrienden en bekenden, ook als deze verder weg wonen, waardoor mensen op de hoogte blijven van elkaars leven. Een ander belangrijk motief om sociale media te gebruiken is het zoeken en vinden van informatie.
Meer, meer, meer. TikTok wordt door psychologen gezien als het meest verslavende social media platform. Aan het begin geven de filmpjes op TikTok een fijn gevoel. Dat komt door de dopamine die vrijkomt.
Conservatieve schattingen suggereren dat ongeveer 10 procent van de Amerikanen verslaafd is aan sociale media. Dat komt neer op 33,19 miljoen Amerikanen (gebaseerd op bevolkingsgegevens uit 2021).
Net als algoritmen op andere sociale mediaplatforms maakt het TikTok-algoritme gebruik van willekeurige versterkingsbeloningen en eindeloze korte video-inhoud om van het platform een gokautomaat te maken, wat TikTok zo verslavend maakt voor gebruikers van sociale media.
Persoonlijke branding op sociale media is een strategisch proces dat cruciaal is voor het bereiken van roem. Het omvat het opbouwen van een reputatie voor iets dat je graag doet en waar je bekend om wilt staan, inclusief het delen van je persoonlijkheid, passie en expertise op een manier die waarde toevoegt aan mensen .
Maar het gebruik van sociale media kan ook gerelateerd zijn aan angst, depressieve gevoelens, en lagere levenstevredenheid. Daarnaast kan de druk om altijd verbonden en bereikbaar te zijn onrust veroorzaken en ervoor zorgen dat jongeren slechter slapen.
Internetgebruikers krijgen kleine beloningen: een bericht van een vriend, een interessant verhaal op sociale media, een nieuwe baanaanbieding, elke keer dat ze een gadget oppakken. Deze beloningen verhogen de dopamineproductie, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat die gebruikers aanmoedigt om te blijven internetten om een "dosis" dopamine te blijven krijgen.
Het gebruik van social media heeft ook nadelen. Een nadeel is het gebrek aan privacy. Als je iets via social media deelt, kunnen anderen het weer met anderen delen. Iedereen kan dat bericht lezen, terwijl het de meeste mensen helemaal niets aangaat.
Hoe verslavend is Instagram? Dat Instagram zo verslavend is, komt vooral door wat onderzoekers een 'variabele beloning' noemen. Dat betekent dat het aantal likes en comments dat je krijgt (en van wie) iedere keer kan verschillen. Dat maakt het zo aantrekkelijk: de app is niet voorspelbaar.
Smartphones zijn dus verslavend omdat we online constant in de modus van ons reflexbrein worden gehouden. Apps en social media kapen onze aandacht weg bij ons denkend brein, daar waar ons vermogen tot doelgericht denken en diepgang ligt.
Social media is ontzettend verslavend. Je hersenen gaan goed op likes, want het geeft je het idee dat je gezien wordt. Daardoor worden er allemaal hormonen, denk aan dopamine, aangemaakt en denk je “YEAH!”. Het tegenovergestelde is ook waar; wordt een post niet goed bekeken, dan krijg je een gevoel van MEH.
Jongeren die relatief veel tijd besteden aan sociale media, zijn over het algemeen iets minder tevreden met hun leven. Maar jongeren die minder dan 2 uur per dag besteden aan sociale media, lijken juist meer te profiteren van de positieve kanten. Bitescience adviseert om rekening te houden met mogelijke effecten.
Als je veel op social media zit, kan dat psychische klachten veroorzaken. Bijvoorbeeld angst, depressie en slaapproblemen. Iemand die veel last heeft van FOMO kan ook lichamelijke reacties krijgen, zoals zweten, nervositeit en hartkloppingen. Bijvoorbeeld als er een nieuw bericht binnenkomt.
Zelfs likes op foto's van vreemden beïnvloeden neurale en gedragsmatige reacties: we meldden eerder al dat jongeren die Instagram-foto's met veel likes bekeken, sterkere reacties vertoonden in hersengebieden die verband houden met beloning en visuele aandacht, vergeleken met foto's met weinig likes. Ook waren ze zelf eerder geneigd om op 'Vind ik leuk' te klikken ( ...
In contact blijven met onze leeftijdsgenoten is een van de belangrijkste voordelen van sociale media. Tegenwoordig is het makkelijker dan ooit om een vriend te bellen of een gesprek te beginnen met iemand die ver weg woont. Veel ouderen hebben contact kunnen opnemen met hun oude vrienden en verloren relaties kunnen herstellen.
Op social media kunnen zij daarmee experimenteren en oefenen. Dit doen ze door contacten te leggen, relaties te verdiepen en steun bij elkaar te zoeken. Zo vormen ze hun zelfbeeld, eigenwaarde en zelfvertrouwen. Social media vervullen zo een belangrijke rol in de ontwikkeling van hun identiteit.
Mogelijke gevolgen van TikTok-verslaving zijn: Fysieke gezondheidsproblemen zoals vermoeidheid, hoofdpijn en rug- en nekklachten. Mentale klachten zoals slaapstoornissen, stress, angst en depressie. Sociale isolatie en een verminderde kwaliteit van sociale relaties.
" Social media platforms sturen dopamine-golven naar de hersenen om consumenten steeds weer terug te laten komen . De shares, likes en comments op deze platforms triggeren het beloningscentrum van de hersenen, wat resulteert in een high die vergelijkbaar is met wat mensen voelen bij gokken of drugsgebruik."
Verslaving beïnvloedt de hersenen en, net als bij andere potentieel verslavende gedragingen, richt TikTok-gebruik zich specifiek op het gebied van de hersenen dat betrokken is bij het beloningssysteem . Dit leidt tot een afgifte van de neurotransmitter dopamine, wat specifiek de ontwikkeling van verslaving aanmoedigt.