Zijn poging om de communistische partij te hervormen leidde uiteindelijk niet alleen tot het einde van de Koude Oorlog (waarvoor hij op 10 december 1990 de Nobelprijs voor de Vrede ontving), maar onbedoeld ook tot het einde van de politieke almacht van de partij en daarmee tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
In 1991 werd Gorbatsjov bij een staatsgreep afgezet door oude communisten. Al na een paar dagen werden zij weer verdreven door de anti communist Jeltsin. Hij zorgde er uiteindelijk voor dat aan het einde van 1991 de Sovjet-Unie uiteenviel.
Gorbatsjov hoopte in 1985 de vastlopende Sovjet-Unie weer op gang te kunnen krijgen door glasnost (openheid) en perestrojka (staatkundige en economische hervormingen).
Hij was sinds augustus 1983 niet meer in het openbaar verschenen en was niet meer dan 14 maanden als hoogste leider van de partij en het land actief geweest. Andropov werd, tegen zijn wens in, opgevolgd door Konstantin Tsjernenko, die 72 jaar oud was op dat moment.
De Sovjet-Unie viel op 17 september 1939 Polen binnen en lijfde het oosten van Polen in. Op 30 november 1939 werd Finland aangevallen en in juni 1940 werden de Baltische Staten bezet en ingelijfd. Op 22 juni 1941 verbrak nazi-Duitsland het niet-aanvalsverdrag en viel de Sovjet-Unie aan.
Leonid Iljitsj Brezjnev (Russisch: Леони́д Ильи́ч Бре́жнев; Oekraïens: Леонід Ілліч Брежнєв) (Kamenskoje, 19 december 1906 – Moskou, 10 november 1982) was een Sovjetpoliticus en secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Hij leidde de Sovjet-Unie na Nikita Chroesjtsjov van 1964 tot 1982.
Michail Gorbatsjov probeerde de glasnost (openheid) samen met de perestrojka (staatkundige en economische hervormingen) in te voeren in een poging de planeconomie van de Sovjet-Unie weer op de rails te krijgen.
Even zag het ernaar uit dat Rusland in plaats van confrontatie definitief voor samenwerking met het Westen zou kiezen. In eigen land werd Gorbatsjov al meteen na zijn aftreden gezien als een oplichter die zijn land heeft verkwanseld en de Russen in economische chaos heeft gestort.
De Sovjet-Unie kent een dictatoriale staatsvorm. Het communistische, economische systeem komt nooit echt tot bloei en er is weinig welvaart. Eind jaren tachtig, begin jaren negentig zit de economie zo in het slop en is de bevolking zo ontevreden, dat de Sovjet-Unie langzaam uit elkaar valt.
Het belangrijkste exportproduct van Rusland is energie, olie en aardgas, met een aandeel van twee derde in de totale exportopbrengsten. Fluctuaties in de export zijn vooral het gevolg van veranderingen van de olieprijs op de wereldmarkt.
Rusland is het grootste land ter wereld, dat een groot deel van Noord-Azië en een deel van Oost-Europa beslaat. Het land grenst ten zuiden aan China, Mongolië en Kazachstan, en ten westen onder meer aan Oekraïne, Wit-Rusland, Estland, Letland en Litouwen.
De benaming IJzeren Gordijn is een metafoor voor ijzeren grensafscheidingen tussen Oost-Europa en West-Europa in de periode 1945-1989. De grens was een militaire, culturele en ideologische barrière tussen twee ideologieën: het kapitalisme en het communisme.
Met Finland en Zweden verwelkomt de Navo relatief kleine legermachten. De landen beschikken over respectievelijk 21.500 en 24 duizend soldaten. Alle Navo-landen bij elkaar beschikken over zo'n 3,5 miljoen militairen. Het Zweedse leger is laatste jaren gegroeid, na een herinvoering van de dienstplicht.
NAVO is de afkorting van de 'Noord-Atlantische Verdragsorganisatie'. In het Engels: North Atlantic Treaty Organization (NATO). Om misverstanden te voorkomen: er is dus geen verschil tussen NAVO en NATO.
In het kader van de Koude Oorlog richten de Verenigde Staten en landen in West-Europa in 1949 de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) op, als militaire tegenkracht tegen de Sovjet-Unie. Het hoofdkwartier van de NAVO is gevestigd in Brussel.
Ook op het gebied van wetenschap, ruimtevaart en sport streden de Verenigde Staten en Sovjet-Unie tegen elkaar. Zij was zogeheten supermachten en wilden beide de wereld leiden. In 1991 was de Koude Oorlog afgelopen toen de Sovjet-Unie uiteenviel. Hierdoor zagen de Verenigde Staten zich als winnaar van de Koude Oorlog.
Gorbatsjov werd onder meer bekend doordat hij democratische hervormingen steunde en een beleid voerde van glasnost (openheid / ruchtbaarheid) en perestrojka (herstructurering).
Polen werd een satellietstaat van de Sovjet-Unie in 1944 en kreeg in 1952 de naam Volksrepubliek Polen. Studenten protesteerden in 1968 massaal tegen de communistische dictatuur.
Jarenlang heersten de Mongolen er, en pas toen dit Aziatische volk zwakker werd, kwam de Russische expansie op gang. Rusland heeft zijn enorme omvang aan zijn zwakke buren te danken. Het rijk begon in Moskou, dat in 1325 het centrum van een grootvorstendom werd.