Wetenschappelijk is het bestaan van een sociale media verslaving nog niet bewezen. Officieel is het dus ook nog geen verslaving. Echter in de praktijk zien we steeds vaker dat mensen in de problemen komen doordat ze te veel en te vaak sociale media gebruiken.
De gevolgen van een social media verslaving liegen er niet om. Net als bij sommige andere verslavingen kan overmatig social media gebruik leiden tot slechte school- en studieresultaten, slaaptekort, concentratieproblemen, het verliezen van sociale contacten en het verwaarlozen van je dagelijkse werkzaamheden.
'Dat het leven van jongeren zich grotendeels online afspeelt, blijkt niet zonder gevolgen. ' Ruim 62% van de jongeren (15-35 jaar) geeft aan verslaafd te zijn aan social media. Deze cijfers liggen nog hoger voor de jongste groep (15-21 jaar).
Uit het onderzoek blijkt ook dat jongeren tussen de 15 en 21 jaar nog vaker aangeven verslaafd te zijn aan social media. Het gebruik van social media leidt daarnaast tot negatieve gevoelens en een snel dalende gezondheid. Aan het onderzoek deden 2974 jongeren mee, tussen de leeftijd van 15 t/m 35 jaar.
Ruim 62 procent van de jongeren tussen 15 en 35 jaar geeft aan verslaafd te zijn aan sociale media. Dat blijkt uit het Jongerenonderzoek 2023 van Mediahuis, Wayne Parker Kent en MediaTest. De cijfers liggen nog hoger voor de jongste groep van 15 tot en met 21 jaar.
Vrijwel iedereen in de leeftijdsgroep van 12 tot 45 jaar gebruikte in 2019 sociale media (meer dan 95 procent).
Onder jongeren zorgt de continue verbondenheid met elkaar soms voor problemen. Zo lijdt bijvoorbeeld hun nachtrust en concentratievermogen eronder. Volgens een onderzoek[3] van de Universiteit van Amsterdam uit 2023 kunnen sociale media ook een negatieve invloed hebben op het zelfbeeld van jongeren.
Net als speelautomaten is social media bewust ontworpen opdat er dopamine vrijkomt in onze hersenen. We weten inmiddels dat deze stof een grote rol speelt bij het ontwikkelen en in stand houden van verslavingen.
Jongeren die relatief veel tijd besteden aan sociale media, zijn over het algemeen iets minder tevreden met hun leven. Maar jongeren die minder dan 2 uur per dag besteden aan sociale media, lijken juist meer te profiteren van de positieve kanten. Bitescience adviseert om rekening te houden met mogelijke effecten.
Het voordeel van social media is dat je waar je ook bent contact kan hebben met anderen. Zo hoef je nooit je vrienden te missen wanneer je op vakantie bent. Je kan bijvoorbeeld op WhatsApp contact houden en foto's van je vakantie sturen. Een ander voordeel is dat je in een korte tijd veel mensen kan bereiken.
Een belangrijk onderwerp bij social media is privacy, omdat er nogal wat gevaren zitten aan het gebruik ervan. Het grootste gevaar is identiteitsfraude. Bij identiteitsfraude verwerft iemand de persoonlijke gegevens van iemand anders, om zich vervolgens voor te doen als deze persoon.
Als je veel op social media zit, kan dat psychische klachten veroorzaken. Bijvoorbeeld angst, depressie en slaapproblemen. Iemand die veel last heeft van FOMO kan ook lichamelijke reacties krijgen, zoals zweten, nervositeit en hartkloppingen.
Iemand met een social media verslaving is dagelijks dwangmatig bezig met sociale media en teveel online om voldoende tijd over te houden voor andere verplichtingen, zoals werk, school en offline sociale contacten.
Social media kan onder andere het zelfvertrouwen vergroten, sociale steun geven, maar ook lotgenoten in contact brengen met elkaar. Jongeren geven daarnaast aan het fijn te vinden om met onbekenden, in een niet-oordelende en anonieme omgeving, over hun problemen te praten.
Als je veel gebruik maakt van sociale media en meestal online bent, kan dat psychische klachten veroorzaken. Bijvoorbeeld angst, depressie en slaapproblemen. Iemand die veel last heeft van FOMO kan ook lichamelijke reacties krijgen, zoals zweten, nervositeit en hartkloppingen.
Volgens cijfers van het CBS gebruiken bijna alle jongeren – en dus veel pubers – social media: maar liefst 99%. Redenen om social media te gebruiken zijn voor pubers contact houden met leeftijdgenootjes, verveling en kijken wat anderen allemaal aan het doen zijn. Het verschil tussen jongens en meiden is ook opvallend.
#1 deodorant eten
Nicole heeft misschien wel de raarste verslaving ter wereld. Ze eet deodorant. En werkt gemiddeld een halve stick deo per dag naar binnen. Met alle gevolgen vandien.
Er zijn twee soorten verslavingen. Namelijk de verslaving aan stoffen/middelen en verslaving aan gedrag/handelingen. Bijvoorbeeld een verslaving aan alcohol, nicotine of drugs. Bij een verslaving aan stoffen of middelen wordt de verslaving in stand gehouden door het blijven gebruiken van middelen.
Je raakt niet zomaar verslaafd, dat kan soms jarenlang duren. Het hangt af van het middel dat je gebruikt. Aan bepaalde middelen zoals heroïne, tabak en GBH raak je snel verslaafd; aan alcohol, wiet en XTC weer een stuk minder snel. Lees hier meer informatie over verschillende soorten drugs.
Tieners spenderen hun tijd het liefst op TikTok, Snapchat en BeReal. Ook onder twintigers wordt TikTok populairder. Het Instagram-gebruik van jongeren onder de 25 jaar neemt af.
In totaal besteden we gemiddeld 114 minuten per dag aan het gebruik van social media. Ook interessant: het aantal gebruikers van social media van 15 jaar en ouder is gegroeid van 13,7 naar naar 14,1 miljoen gebruikers.