ASAT komt in tegenstelling tot ALAT in veel verschillende cellen in het lichaam voor, met name in hart en skeletspieren, dus niet alleen in de lever. Daarom is ASAT een minder goede marker dan ALAT om als eerste te meten bij de verdenking op een leverziekte.
ASAT/ALAT (normale waarde 0-45)
De ASAT/ALAT-test meet de mate van leverbeschadiging. ASAT en ALAT zijn enzymen. Een verhoging van het gehalte ASAT/ALAT kan duiden op leverbeschadiging. Leverbeschadiging kan veroorzaakt worden door alcoholgebruik, maar ook door hepatitis, medicijngebruik of een andere leverziekte.
Normaal: Bij gezonde mensen (zonder leverproblemen en geen spierschade) is de hoeveelheid ASAT minder dan 25 U/l.
Bij mensen die geen leverziekten hebben is de ALAT -activiteit bij mannen kleiner dan 45 U/l en bij vrouwen kleiner dan 35 U/l. Aan licht verhoogde waarden, zonder klachten, wordt niet direct een betekenis toegekend.
a De verhoogde aLaT-waarde is bij patiënte voldoende om lever- schade aan te tonen. b Bij een alcoholische hepatitis is de aLaT-waarde meestal > 10 x de bovengrens van het referentiegebied.
Hoe kan ik mijn verhoogde ALAT verlagen? Het goede nieuws is dat veel mensen hun verhoogde ALAT kunnen verlagen met veranderingen in hun levensstijl: Beperk alcoholgebruik, afvallen, stoppen met roken, regelmatige lichaamsbeweging en natuurlijk een gezond dieet.
Een licht verhoogde ASAT waarde (3-5 keer de bovengrens van de referentiewaarden) heeft meestal geen betekenis of kan duiden op alcoholmisbruik of spierschade. Een sterk verhoogde waarde (meer dan 10 keer de bovengrens van de referentiewaarden) wordt bijna altijd veroorzaakt door een acute virale hepatitis infectie.
Fruit bevat over het algemeen een hoop antioxidanten, maar bessen zijn daarin de meesters. Goed fruit voor de lever is grapefruit en citroenen. Dit zijn vetstoffen met een hoog gehalte aan omega 3.
Bij het vermoeden op een medicamenteuze intoxicatie en bij matige en sterk verhoogde waarden (ASAT en/of ALAT > 100 U/L, kreatinine matig of sterk verhoogd) dient terugverwezen te worden naar de huisarts.
Een vaak voorkomende oorzaak van gestegen leverwaarden is de inname van medicatie. Strikt genomen kan elk geneesmiddel de leverenzymen doen toenemen. Sommige reacties zijn bekend en komen relatief frequent voor (bijvoorbeeld het vaak gebruikte antibioticum amoxicilline-clavulaanzuur of Augmentin). Andere zijn zeldzaam.
ALAT (alanine aminotransferase) is een lever enzym dat gemeten kan worden om een leverziekte vast te stellen. Een enzym is een eiwit dat ervoor zorgt dat een bepaalde stof wordt omgezet in een andere bepaalde stof. ALAT komt in verschillende cellen in het lichaam voor, maar vooral in de lever.
Behandeling: leverenzymen verlagen
Afhankelijk van wat de stijging van de leverenzymen veroorzaakt, kan de arts je adviseren om te stoppen met het drinken van alcohol of het gebruik van bepaalde medicijnen, af te vallen en/of gezonder te eten.
Doel van de test
Het meten van ASAT en ALAT worden als belangrijke onderzoeken beschouwd om leverschade aan te tonen. De verhouding tussen ASAT/ALAT kan worden gebruikt om onderscheid te maken in de stadia van leverbeschadiging. De verhouding tussen ASAT en ALAT geeft ook een indicatie van het type beschadiging.
Geregeld koffie drinken wordt in verband gebracht met een goed werkende lever, wat het risico op fibrose (de eerste fase in levercirrose) vermindert. Groene thee, die als rijke bron van antioxidanten je lever soepel houdt. Honing stimuleert de lever (vooral rozemarijnhoning).
Afwijkende leverfuncties
Veranderde leverfuncties wijzen niet altijd op een leveraandoening. Het kan ook veroorzaakt worden door alcoholgebruik, medicijngebruik, ondervoeding, ernstig overgewicht en erg vet eten. In eerste instantie onderneemt een arts bij licht verhoogde waardes daarom vaak nog niets.
10. Chocolade helpt je lever niet om zeep. Nog zo'n wijsheid uit grootmoeders tijd die niet blijkt te kloppen: chocolade veroorzaakt géén leverproblemen. Sterker nog, onderzoekers beweren nu zelfs dat donkere chocolade leverschade door alcoholmisbruik of ziekte net kan helpen herstellen!
Goed nieuws voor de koffieleuten onder ons: koffie blijkt goed voor de lever. Een Amerikaanse studie laat zien dat mensen die veel koffie drinken, minder schadelijke eiwitten in hun lever hebben in vergelijking met de koffieonthouders. Dit geldt voor de koffie met én zonder cafeïne.
Bananen. Bananen zorgen voor en een soort glucose wat fantastisch werkt voor de lever. Deze glucose gaan virussen, schimmels en bacteriën te lijf, dus echt een bondgenoot voor je lever.
Wanneer je je lever wilt ontgiften, is het ontzettend belangrijk dat je iedere dag water drinkt! Je wordt aangeraden om minstens anderhalf liter water per dag te drinken; op die manier spoel je als het ware afvalstoffen uit je lichaam. Je kunt er ook voor kiezen om citroensap in je water te doen.
Stress kan doorwerken op het gedeelte in je hersenen wat je lever aanstuurt. Dit verstoort je bloedstroom wat schadelijk is voor je lever. Stress die langdurig aanwezig is breekt bepaalde cellen af in de lever. Hierdoor kunnen cellen afsterven.
Geneesmiddelen die directe leverschade kunnen veroorzaken in de vorm van acute necrose zijn paracetamol, acetylsalicylzuur, nicotinamide (vitamine B3), amiodaron, en verschillende oncolytica.
Als u meerdere weken meer dan 5 tabletten van 500 mg per dag gebruikt kan dit schadelijk zijn. U heeft dan een kleine kans op schade aan lever, nieren en/of bloed. Gebruik per dag niet meer dan in de bijsluiter staat. Dit is niet goed voor uw lever.