Sommige mensen hebben tijdens het slapen regelmatig een adempauze. Deze adempauzes (apneus) kunnen optreden doordat spieren tijdens de slaap ontspannen, waardoor de tong en weke delen in de keel de ademhaling blokkeren. Dit wordt ook wel het obstructief slaapapneu syndroom (OSAS) genoemd.
Het Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS) komt voor bij 1 tot 5% van de volwassenen en wordt veroorzaakt door een afsluiting (obstructie) van uw ademweg. De afsluiting ontstaat doordat zachte delen, zoals uw tong, naar achteren zakken. Daardoor kan zuurstof minder goed of helemaal niet naar uw longen stromen.
Slaapapneu is een vervelende kwaal die helaas niet te 'genezen' is: alle behandelingen zijn in zekere zin symptoombestrijding. De behandelingen verminderen dus het aantal ademstops dat u hebt tijdens uw slaap, maar als u stopt met de behandeling, zullen de apneus in alle hevigheid terugkeren.
OSAS (obstructief slaap apneu syndroom) is een aandoening waarbij tijdens slaap de bovenste luchtwegen door spierverslapping dichtvallen. Het gevolg is dat patiënten stoppen met ademen en door gebrek aan zuurstof een reflex krijgen die hen gedeeltelijk of helemaal wakker maken (arousal).
De klachten kunnen verdwijnen als u afvalt. Drink geen alcohol. En slaap niet op uw rug. Een speciaal bitje in de mond, beademing in de nacht of een operatie kan helpen.
Alcohol onderdrukt de ademhaling en verergert de klachten; Zorg voor een regelmatig leefpatroon; Vermijd het gebruik van veel cafeïne (koffie, thee, cola) zes uur voor het slapen gaan; Gebruik geen slaap- of kalmeringsmiddelen.
CPAP-kussens zijn speciaal ontworpen voor mensen die gebruik maken van een CPAP-apparaat tijdens de slaap. Op normale hoofdkussens kan het voorkomen dat het CPAP-masker tegen uw gezicht drukt, wat zorgt voor vervelende drukplekken, maskerlekkage of een oncomfortabele slaaphouding.
Dit vreemde gevoel is niet 'zichtbaar' en herstelt meestal na enkele weken. Bij sommige mensen duurt dit herstel enkele maanden. Heel af en toe blijft het verdoofde gevoel bestaan.
De gevolgen van slaapapneu
Slaaptekort leidt tot concentratieproblemen. En die maken de kans dat u fouten maakt groter. Bijvoorbeeld in het verkeer of op uw werk. Daarnaast heeft u een grotere kans op hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, hartfalen, hartinfarct en herseninfarcten.
Slaapapneu vormt een groot risicofactor voor hart- en vaatziekten. Daarom is het heel belangrijk om bij patiënten met slaapapneu dit risico tijdig op te sporen en te behandelen. Bij iedere ademstop lijdt u heel even aan een zuurstoftekort.
U kunt niet stikken door slaapapneu. Zodra het lichaam merkt dat er te weinig zuurstof binnenkomt, gaat er een alarmsignaal af. Dit verstoort de slaap. U spant uw spieren aan en de ademhaling komt weer op gang.
Apneu kan erfelijk zijn. Toch openbaren de klachten zich meestal pas op latere leeftijd. Dit kan komen door gewichtstoename en verslapping van de spieren. Mensen met overgewicht hebben vaker last van apneu.
De behandeling. De behandeling van OSAS is gericht op het wegnemen of verminderen van de adempauzes tijdens het slapen. Daarnaast is de behandeling er op gericht om zoveel mogelijk klachten van slaperigheid overdag weg te nemen.
Om de klachten van slaapapneu te verminderen is het raadzaam om je leefstijl aan te passen. Gezonder eten, meer bewegen, waardoor je gewicht gaat verliezen. Afvallen kan de klachten flink verminderen! De omtrek van de nek wordt dan kleiner en ademen wordt weer gemakkelijker.
Mensen met ernstige slaapapneu lopen doorgaans drie keer zo veel risico om te overlijden dan mensen zonder apneu. Maar het is met name waarschijnlijk dat u het risico op plotseling overlijdennbsp;als gevolg van een hartstilstand verhoogt.
Hierbij wordt 's nachts met behulp van een turbine (de CPAP) de neus- en keelholte onder lichte positieve druk gebracht door lucht door een neusmasker in de keel te blazen. Door de overdruk in de mond- en keelholte kan de keel niet toeklappen en verloopt de ademhaling opnieuw onverstoord tijdens het slapen.
Deze ademstops worden uitgedrukt in de Apneu Hypopneu Index (AHI). Bij snurken zijn er minder dan 5 ademstops per uur, bij lichte slaap apneu 5 tot 15 ademstops per uur, bij matig ernstige OSA 15 tot 30 ademstops per uur en bij ernstige OSA meer dan 30 ademstops per uur.
Meer dan de helft van de slaapapneu-diagnoses wordt door longartsen gesteld, ongeveer een derde door KNO-artsen en de rest door neurologen. De longarts schrijft bij mensen met ernstige slaapapneu vaak de beademingstechniek CPAP voor. Hierbij worden de luchtwegen met overdruk opengehouden tijdens de slaap.
Dit vergroot de kans op slaapapneu. Maar door slaapapneu kan overgewicht ook ontstaan of toenemen. Een slechte nachtrust beïnvloedt namelijk uw stofwisseling en hormoonhuishouding, waardoor u aankomt. En gewichtstoename verergert de slaapapneu.
Bijvoorbeeld omdat jij jezelf wakker snurkt of omdat je in de ochtend wakker wordt met droge of pijnlijke slijmvliezen in de mond, neus en keel. Snurken kan een teken zijn van slaapapneu, maar het hoeft niet. Niet alle snurkers hebben slaapapneu, maar de meeste mensen met slaapapneu snurken wel.
Het optillen van je benen kan een eenvoudige manier zijn om de zwelling te verminderen en de pijn te verlichten. Ook spataderen zijn vaak het gevolg van een slechte bloedcirculatie. Slapen met je benen ophoog kan de bloedstroom verbeteren en spataderen mogelijk voorkomen.
Wanneer je op je linkerzij ligt, is het gemakkelijker voor je lichaam om bloed rond te pompen. De aorta maakt vanaf je hart namelijk een bocht via de linkerkant om bij de buik te komen. Lig je op je rechterzij, dan moet het bloed eerst omhoog gepompt worden en dit kost meer moeite dan naar beneden.