Volgens onderzoeksbureau ABF Research, dat het woningtekort voor de overheid bijhoudt, zijn er in Nederland 315.000 woningen te weinig. Daardoor wonen bijvoorbeeld meer mensen en huishoudens noodgedwongen bij elkaar. Het woningtekort is met afstand de belangrijkste reden voor het feit dat er zoveel mensen dakloos zijn.
Dakloos worden, op straat komen te staan. Het kan iedereen overkomen. Schulden, verslaving en psychische problemen zijn de meest voorkomende oorzaken waardoor mensen dakloos worden.
Gebrek aan huisvesting wordt op dit moment gezien als de grootste veroorzaker van dakloosheid. Eenmaal dakloos stapelen problemen zich snel verder op. Schulden nemen toe en alle aandacht van de dakloze gaat dagelijks uit naar overleven en het vinden van een verblijf- en slaapplek.
Je hebt geen ruimte in je hoofd om na te denken over de lange termijn. Als je in een opvang verblijft en geen perspectief hebt op een eigen woonplek, worden je problemen vaak groter. Langdurige dakloosheid kan leiden tot verslaving of psychische problemen. Als je een huis en een adres hebt, ben je iemand.
Steeds meer mensen hebben geen eigen woning meer en wonen op straat of in tijdelijke opvang. 'Vaak spelen er meerdere problemen waardoor mensen dakloos zijn geworden, zoals psychische en financiële problemen, of verslavingsproblematiek. Hoe langer je dakloos bent, hoe erger die problemen meestal worden.
De Verenigde Staten hebben de meeste daklozen in absolute aantallen: ruim een half miljoen. Maar dat is 'slechts' 0,17 procent van de bevolking. In Nieuw-Zeeland zijn 41.000 mensen dakloos, maar dat is maar liefst 0,94 procent van de bevolking.
Maar lang niet iedereen weet dat 1 op de 10 Nederlanders de kans loopt om dakloos te worden. Dat kan allerlei oorzaken hebben. Mensen raken hun baan kwijt, hun relatie gaat uit of er ontstaan om andere redenen geldproblemen.
Grote verschillen per persoon
Die analyse toont dat kosten kunnen variëren tussen 30.000 tot 85.000 euro per persoon per jaar.
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u terecht bij de maatschappelijke opvang voor een tijdelijke verblijfplek. Deze opvang biedt ook zorg, begeleiding en praktische hulp.
Want als u voorrang krijgt voor een woning, betekent dit langer wachten voor een ander. In de volgende situaties kunt u recht hebben op een voorrangsverklaring voor een woning. Indien u dakloos bent, of dakloos dreigt te worden. Indien u in echtscheiding ligt en acuut de woning moet verlaten.
Er zijn meerdere oorzaken waardoor iemand een dakloze kan worden, zoals huisuitzetting, zich onttrekken aan ouderlijk gezag (kinderen) of een echtscheiding.
Finland is het enige land in Europa waar het aantal thuis- en daklozen daalt. Het geheim: elke dakloze kan een eigen woning krijgen. Finland kent een radicale strategie om dak- en thuislozen te helpen: ze krijgen allemaal een eigen woning aangeboden.
Dakloze mensen hebben vaak te kampen met meerdere problemen (psychische problemen, verslaving, schulden). De maatschappelijke opvang is veel meer dan het verstrekken van bed, bad en brood.
Dakloze mannen overlijden volgens het onderzoek gemiddeld rond de leeftijd van 47 jaar, vrouwen zelfs op hun 43ste. Dit staat in sterk constrast met de levensverwachting van de gemiddelde westerling, die rond 77 jaar ligt. De studie peilde ook naar de voornaamste oorzaken van deze vroege dood.
Daklozen vaak man en ingeschreven in vier grote steden
Op 1 januari 2021 was 80 procent van de daklozen man, en 37 procent verbleef in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag of Utrecht. Van alle Nederlanders tussen 18 en 65 jaar was de helft man en woonde ongeveer 16 procent in een van deze vier steden.
Maatregelen ter vermindering van dakloosheid
Voorbeelden daarvan zijn: gemeenten zorgden in 2020 en 2021 voor 6.000 -7.000 extra woonplekken voor dakloze mensen. Veel opvanglocaties zijn omgebouwd van slaapzalen naar een- of tweepersoonskamers. Daardoor hebben mensen in de opvang meer rust en veiligheid.
Van de Straat is onze nachtopvang voor dak- en thuisloze mensen. Zij kunnen hier 's avonds en 's nachts terecht voor een praatje, een kop koffie, een warme maaltijd en een plek om te slapen. Daarnaast is er een computer met internet.
Volgens de wet hebt u alleen recht op een bijstandsuitkering als u ergens ingeschreven staat. Alleen een postadres regelen bij vrienden of familie is dus niet voldoende: u woont dan immers niet op dat adres.
Een dakloze heeft geen vaste woon- of verblijfplaats, en staat dan ook niet in het bevolkingsregister ingeschreven. Een thuisloze heeft vaak wel een (wisselend) adres waar wordt overnacht, en staat via dat adres dan ook bij het bevolkingsregister ingeschreven.
Zolang er geen beslag wordt gelegd op een deel van de uitkering, krijgen daklozen 710 euro per maand. Een 'normale' uitkering bedraagt 904 euro. Van die tweehonderd euro extra moeten alle vaste lasten betaald worden.
Hoeveel bijstand ontvangt een dakloos persoon? De uitkering van dak- en thuislozen is gelijk aan die van de algemene bijstandsuitkering. Ex. artikel 18 lid 1 Participatiewet kan uw uitkering worden verlaagd als u geen woonkosten of kosten voor nachtopvang heeft.
Wanneer een dakloze aan de wettelijke voorwaarden voldoet, heeft hij bijvoorbeeld recht op maatschappelijke integratie (het leefloon). Maar ook als dat niet het geval is, zal het OCMW altijd nagaan wat het voor de persoon in kwestie kan doen om hem te helpen.
Feitelijk daklozen zijn personen die niet beschikken over een eigen woonruimte en voor een slaapplek gedurende de nacht tenminste één nacht in de maand zijn aangewezen op buiten. of binnen slapen zonder vooruitzichten op een slaapplek voor de daarop volgende nacht. (mensen die op straat leven.)
Om dakloosheid tegen te gaan mag de overheid in beginsel zelf kiezen welke maatregelen er worden genomen: die kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het bouwen van sociale huisvesting, maar ook het voorkomen van huisuitzettingen.
Bij ontbreken van het fiscaal woonadres bent u als werkgever wettelijk verplicht belasting in te houden op het loon van uw werknemer tegen het anoniementarief van 52%. Voor de premies werknemersverzekeringen mag geen rekening worden gehouden met het maximumpremieloon.