Mogelijke oorzaken zijn stress, spanning, medicijnen, koorts, zwangerschap of trauma … Het gevolg is dat je overdag moe bent. In sommige gevallen leiden nachtmerries zelfs tot chronische slapeloosheid.
Een paniekaanval na enge dromen
In je slaap reageert je lichaam op je dromen. Je kunt lachen in je slaap als je over iets grappigs droomt of huilen als je over iets verdrietigs droomt. Is het een enge droom? Dan kunnen je spieren zich gaan spannen, je hart kan sneller gaan kloppen, je ademhaling kan gaan versnellen.
Een nachtmerrie ontstaat doordat de dromer vervelende dingen verwacht. Iemand kan bijvoorbeeld een negatieve emotie hebben als die gaat slapen, de emotie kan dan meegenomen worden in de dromen, daar wordt de negatieve emoties omgezet in negatieve gebeurtenissen.
Een nachtmerrie kan worden gezien als een signaal dat iets wil zeggen. Het komt vaak voor dat een nachtmerrie een terugkerende droom wordt: het signaal wordt dan als het ware steeds 'sterker' en wil gehoord worden. Vergelijk dit principe met een wekkeralarm dat steeds langer 'aanslaat'.
Hoe vaak je droomt is dan ook een goede indicatie van hoeveel REM-slaap je die nacht hebt gehad. Veel dromen betekent daarom niet automatisch dat je een goede nacht achter de rug hebt. Sommige dromen beleef je zo intens dat je de volgende ochtend precies vermoeider wakker wordt dan wanneer je ging slapen.
Stressvolle periode
In stressvolle periodes schijnt het namelijk zo te zijn dat mensen een stuk intenser dromen. Volgens slaapexpert Floris Wouterson heeft dit te maken met een (te) hoog cortisolniveau. Cortisol zorgt ervoor dat je 's ochtends fris en fruitig je bed uit kunt rollen en is op dat moment dus hoog.
Als deze signalen de prefrontale cortex van de hersenen bereiken – en zich 'mengen' met ons geheugen' – ontstaat er een droom. Volgens deze theorie hebben dromen geen diepere betekenis en kunnen ze hoogstens een beeld geven van onze herinneringen.
Als je maar kort slaapt, heb je weinig tijd om te dromen en zul je waarschijnlijk minder onthouden. Een uitzondering is wanneer je gestrest bent, dat zorgt vaak voor een onrustige slaap met veel dromen. Wat je aandacht geeft, groeit. Vind je dromen niet interessant en denk je er weinig over na?
“De meest intense dromen komen voor tijdens je REM-slaap. En die slaap maakt je eigenlijk niet moe, maar net meer uitgerust. Als je niet in je REM-slaap raakt daarentegen, kan je je overdag moe en uitgeput voelen.”
Iemand die aan nachtangst lijdt schrikt wakker, heeft een angstig gevoel en maakt een verwarde indruk. Soms gaat het plotseling wakker worden gepaard met een schreeuw. Meestal treden deze aanvallen op tijdens de diepe slaap, in de eerste helft van de nacht. Nachtangst komt meer voor bij kinderen dan bij volwassenen.
Onderzoekers van het Herseninstituut Nederland hebben het mysterie ontrafeld waarom slechte slapers de volgende ochtend vaak beroerd wakker worden en rusteloos blijven. Boosdoener: de REM-slaap, de fase waarin we hevig dromen en nare ervaringen verwerken.
Wanneer je regelmatig droomt, ben je relatief lang in een diepe slaap. Dat is meestal een goed teken, omdat je daarmee minder kans hebt op een slaaptekort. Omdat je vooral droomt in je REM-slaap, zijn dromen een goede indicator van een gezonde nachtrust!
'Iedere droom komt uit'
Helaas, in principe is een droom geen voorspelling voor de toekomst. Wel kunnen de mooie of leuke dingen uit je dromen jou op ideeën brengen, al zul je er zelf alles aan moeten doen om het uit te laten komen. Pas op dat je niet blindelings vertrouwt op je droom en het voor de realiteit aanziet.
Door onze dromen kunnen we de vele prikkels van overdag verwerken en herinneringen opslaan. Daardoor worden dromen soms 'dagrestanten' genoemd. Na een nachtrust met voldoende REM-slaap kunnen we ook beter omgaan met emoties. De REM-slaap is dus belangrijk voor onze mentale gezondheid en ons emotioneel herstel.
Gemiddeld duurt die ongeveer 25 minuten, maar de variatie is erg groot: in de eerste slaapcyclus, dus aan het begin van de nacht, beslaat de remfase maar vijf tot tien minuten. Bij elke volgende cyclus dromen we langer. Aan het eind van de nacht kan een droom wel drie kwartier duren.
Iedereen droomt, ook al kun je het 's ochtends niet altijd meer herinneren. Hierbij geldt: hoe meer je droomt, hoe meer je REM-slaap hebt gehad. En hoe meer hiervan, hoe beter je uitgerust aan de dag begint. In totaal heb je ongeveer twee uur REM-slaap per nacht: je bent dus zo'n 25 procent van je slaap aan het dromen.
Afhankelijk van hoe goed je slaapt, kun je daarna meteen weer doorslapen of lig je juist een tijdje wakker. Hoe dan ook, 's nachts wakker worden, al is het maar even, verstoort de effectiviteit van je slaap. Als je dus lucide dromen probeert, kan dat een slaapgebrek en zelfs slapeloosheid veroorzaken.
Door tijdens de slaap een droombewustzijn te krijgen, kan de slaper zijn dromen sturen en alles laten gebeuren wat hij maar kan bedenken. Post legt uit dat dat kan doordat je tijdens zo'n lucide droom in een hybride droom-slaap staat bent; half wakker, half in slaap, zeg maar.
Naast je biologische klok, houden je organen zich ook aan hun eigen klok. Als je lever niet lekker gaat, is de kans groot dat 'ie tussen 01.00 en 03.00 uur ervoor zorgt dat je wakker wordt. Last van je dikke darm? Dan is de kans het grootst dat je tussen 05.00 en 07.00 uur opstaat.
Slaapproblemen verhogen het risico op depressie en angststoornissen en kunnen bijdragen aan een slechter beloop van deze stoornissen, blijk uit Nederlands onderzoek. Slaap is één van de factoren die een sterke invloed kan hebben op depressie en angststoornissen.
Wie voldoende heeft geslapen, maar zich op de dag nog slaperig voelt kan last hebben van hypersomnie. De medische omschrijving van deze slaapstoornis is: dagelijks terugkerende en meerdere perioden van slaperigheid. Het vervelende van deze stoornis is dat het een behoorlijke invloed kan hebben op het dagelijks leven.
Je kind wordt tijdens een nachtangst plotseling wakker. Hij is angstig, huilt en maakt allerlei (schoppende) bewegingen, dit kan er flink heftig aan toe gaan. Het lijkt alsof je kind wakker is, omdat hij zijn ogen open heeft, maar dat is hij niet. Het kan ook voorkomen dat je kind gilt, maar vaak is dit onverstaanbaar.
Huilen. Als je wakker wordt en het gevoel hebt dat je heel hard gehuild hebt in je droom, dan kan het goed zijn dat je tijdens je droom een uitbarsting hebt ervaren van je negatieve gevoelens. Deze gevoelens komen voort uit een situatie in het 'echte' leven.