De belangrijkste energieleverancier is glucose (suiker), maar ook vetten en eiwitten kunnen afgebroken worden om energie te leveren. Lichaamscellen halen hun energie vooral uit de verbranding van glucose in de mitochondrieën. Mitochondrieën zijn celonderdelen die de energieproductie van de cel verzorgen.
De verbranding van glucose is één van de manieren waarop het lichaam aan energie komt. Glucose kan zonder zuurstof worden afgebroken en bij de afbraak van glucose wordt ATP en melkzuur geproduceerd.
De hersenen hebben energie nodig om te kunnen denken, spieren gebruiken energie om te bewegen. Energie wordt aangeleverd via voedingsstoffen. De meeste lichaamscellen bevatten 500 tot 2.000 mitochondriën. Mitochondriën of mitochondria is het meervoud van mitochondrion.
Als er voldoende energie uit koolhydraten beschikbaar is, slaat het lichaam in eerste instantie vet uit de voeding op in het vetweefsel.Ook kan het lichaam een kleine voorraad koolhydraten aanleggen in de vorm van glycogeen in lever en spieren. De opgeslagen energie wordt gebruikt zodra er weer energie nodig is.
De basis van elke beweging is het samentrekken van de spieren. Die hebben daarvoor specifieke energie nodig. Brandstof uit voeding kan met behulp van zuurstof worden omgezet naar deze 'spierenergie'.
Naast de lever zijn ook de galblaas en de alvleesklier betrokken bij de stofwisseling. De galblaas, een zakje waarin gal ligt opgeslagen, wordt actief als er vetten moeten worden afgebroken. De alvleesklier zorgt voor sappen die zowel koolhydraten, vetten en eiwitten kleiner kunnen maken.
Het lichaam kan op verschillende manieren energie leveren. Het fosfatensysteem/ATP-CP systeem, het anaerobe systeem/melkzuur systeem en het aerobe systeem/zuurstofsysteem. Belangrijk om te weten, is dat alle drie de systemen altijd samen actief zijn. De duur en de inspanning bepalen welk systeem het meest actief is.
Tips over voeding bij vermoeidheid
Kies bijvoorbeeld voor een schaaltje yoghurt of kwark, volkoren cracker met hartig beleg, fruit, een handje noten, groenten met dip. Neem bewust een eetmoment en zie dat tegelijkertijd als een rust- of pauzemoment. Eet op momenten dat je minder moe bent.
Vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben. Voorbeelden zijn: structureel te weinig slapen, te veel stress, bloedarmoede, schildklierproblemen, of een depressieve stoornis. Bijkomende symptomen van vermoeidheid kunnen zijn: vermoeide ogen, geheugenproblemen, een futloos gevoel en hoofdpijn.
Verschillende energiesystemen
Om te bewegen moeten onze spieren samentrekken en ontspannen. De enige stof in ons lichaam die de energie kan leveren om onze spieren aan te spannen heet ATP.
Als u minder eet dan u nodig heeft, haalt uw lichaam ergens anders energie vandaan. Deze energie is afkomstig uit vet en spieren. De spieren worden net als vet afgebroken, om Page 3 zo het lichaam alsnog van energie te kunnen voorzien. Dit heeft als gevolg dat uw conditie en weerstand achteruit gaan.
Vetten brengen de meeste energie aan. Ze leveren in een klein volume dubbel zoveel energie als de koolhydraten en eiwitten. Vetten geven je 9 kilocalorieën (kcal) per gram. Daarnaast brengen vetten ook essentiële vetzuren aan en de vetoplosbare vitamines A, D, E en K.
Je hart is een van de belangrijkste organen in je lichaam. Het pompt bloed rond en zorgt ervoor dat je lichaam functioneert zoals het hoort.
Je lichaam verbruikt ook energie als je beweegt in je vrije tijd (bv. wandelen, spelen, sporten), op het werk of op school, tijdens actieve verplaatsingen (bv. stappen en fietsen), of thuis (bv. wassen en aankleden, het huishouden doen).
Het menselijk lichaam werkt voor een groot deel op elektriciteit. Zo spannen je spieren en hart zich aan wanneer ze via zenuwen een elektrisch signaal krijgen.
Gelukkig kunnen we zelf ATP maken uit de voeding die we elke dag weer tot ons nemen. Deze voeding moet dan wel worden verteerd (opgeknipt in hele kleine deeltjes te weten glucose, vetzuren en aminozuren) zodat ons lichaam het kan opnemen en verwerken. ATP is opgebouwd uit de volgende onderdelen: Adenine.
Vitamine B en C helpen bij vermoeidheid
De vitamines B2, B3, B5, B6, B11 (foliumzuur), B12 en C dragen bij aan extra energie bij vermoeidheid. B-vitamines zijn in de natuur te vinden in onder andere volkoren granen, bonen, linzen, biergist en bananen.
Producten met een hoog magnesiumgehalte, zoals bananen, pompoenpitten en heilbot kunnen je behoorlijk moe maken. Dit mineraal werkt namelijk als spierontspanner en kan daarom je energielevel gedurende de hele dag beïnvloeden.
Als je vermoeid bent, heb je meer zin in suikers
Je lichaam probeert het energietekort te compenseren of aan te vullen met voedsel. Hoewel we allemaal weten dat we van een reep chocolade wel een tijdelijke kick, maar vervolgens ook een net zo harde dip krijgen, kunnen we vaak de verleiding niet weerstaan.
ATP, de energie-eenheid van uw lichaam
De belangrijkste energieleverancier is glucose (suiker), maar ook vetten en eiwitten kunnen afgebroken worden om energie te leveren. Lichaamscellen halen hun energie vooral uit de verbranding van glucose in de mitochondrieën.
De stap om van koolhydraten ATP te maken wordt glycolyse genoemd. Hierbij wordt glucose, glycogeen of glycerol afgebroken tot pyrodruivenzuur. Dit is een snel en anaeroob proces en levert 2 ATP per glucosemolecuul (3 ATP als er glycogeen wordt gebruikt) en 2 moleculen pyrodruivenzuur op.
Voorbeelden van anaerobe trainingen zijn sprintjes trekken, krachttraining en plyometrische trainingen. Je spieren worden hierbij in een korte tijd uitgedaagd om op het maximum van hun kunnen te presteren. Hierdoor zul je snel verzuren en dus effectief jouw spiermassa en krachtvermogen vergroten.