Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Als een gaatje heel klein is en het alleen in het buitenste glazuurlaagje zit, kan het volstaan om met een goede fluoridehoudende tandpasta te poetsen en goed te flossen, stokeren of rageren. Het gaatje zal niet verdwijnen, maar het proces van het groter worden van het gaatje zal stoppen.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
Franse wetenschappers hebben met succes een gel getest die de groei van nieuwe cellen in tanden stimuleert. De gel met melanocyt-stimulerende hormonen (MSH) zou moeten worden aangebracht rondom een gaatje.
Als gaatjes niet op tijd behandeld worden, kan het tandbederf steeds verder gaan, waardoor de bacteriën de zenuw in de tand of kies bereiken en er een ontsteking aan de wortel kan ontstaan. Wanneer deze zenuw is aangetast moet deze verwijderd worden door middel van een wortelkanaalbehandeling.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Speeksel spoelt bacteriën en hun schadelijke melkzuur van je tanden af. Dus als je vaak een droge mond hebt, heb je meer kans op gaatjes. Het probleem kan worden verholpen door in de loop van de dag veel water te drinken of er een gewoonte van te maken om kauwgum te kauwen.
Doe-het-niet-zelf!
Toch raadt hij het absoluut af om zelf thuis aan de slag te gaan, meldt de Volkskrant. Als een kies aan het rotten is, moet je die uitboren en de bacteriën eruit halen, anders blijft dit proces doorgaan. Vergelijk het met rottend hout waar je een verflaagje overheen smeert.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
Een beginnend gaatje kan zichzelf herstellen als je goed voor je tanden zorgt. Gebruik daarom een tandpasta met fluoride en reinig dagelijks goed je tanden. Ook een gezond voedingspatroon kan gaatjes helpen voorkomen. Je tandarts kan ook je tand verzegelen of 'sealen'.
Zodra er zich een gaatje gevormd heeft, kan tandbederf niet meer uit zichzelf genezen. Een bezoek aan de tandarts is dan noodzakelijk. De tandarts kiest de behandeling in functie van de ontwikkelingsfase waarin de aandoening zich bevindt.
Dit varieert van 15 minuten tot een uur. De duur is afhankelijk voor de grootte van de vulling, de moeilijkheidsgraad van de behandeling, het aantal tanden en kiezen dat gevuld wordt en de werksnelheid van de tandarts.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Het gaat de goeie richting uit met de mondgezondheid. In vergelijking met vroeger zijn er meer mensen met een gezond (melk)gebit. In 2001 hadden 5 jarigen gemiddeld 4 gaatjes, nu (2017) gemiddeld 1 gaatje. Maar op latere leeftijd (11, 17, 23) is de mondgezondheid gestagneerd of verslechterd.
Toch is cariës (tandbederf) het meest voorkomende gebitsprobleem in Nederland. We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Onder volwassenen is er bijna niemand met een volledig gaaf gebit, terwijl het helemaal niet zo moeilijk is om bedorven tanden te voorkomen.
Het is niet wetenschappelijk aangetoond dat veel poetsen ook direct weinig gaatjes tot gevolg heeft." Tijdens het poetsen, flossen en ragen verwijder je tandplak. Zonder deze tandplak kunnen zich geen gaatjes vormen in de tanden. In tandplak zitten namelijk bacteriën die suiker in zuur veranderen.
Kiespijn kan veel verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaken van kiespijn zijn gaatjes, ontstoken tandvlees, doorkomende verstandskiezen, scheefgroeiende verstandskiezen, een ontsteking van de wortel, een kaakholte ontsteking, tanderosie, blootliggende tandhalzen of een abces.
Het vullen van een gaatje hoeft geen pijn te doen. Afhankelijk van de diepte van het gaatje en de pijngrens van een persoon kan het boren wel gevoelig zijn. Als het meer is dan gevoelig dan kan je uiteraard vragen om een plaatselijke verdoving. De verdoving zorgt ervoor dat je niks voelt van de behandeling.
Doordat deze zuren het glazuur aantasten kunnen er op slecht-gepoetste plekken (beginnende) gaatjes ontstaan. In eerste instantie merkt u hier niks van. Een beginnend gaatje is vaak niet zichtbaar met het blote oog en ook veroorzaakt het nog geen pijn.
Doet een vulling krijgen pijn? Als je kiest voor een verdoving voel je niets voor de behandeling. Echter, bij een klein gaatje of als je niet bang bent voor de tandarts, kan je de behandeling ook zonder verdoving ondergaan. Het boren kan even gevoelig zijn, maar je zit na de behandeling niet met een verdoofde mond.
Tandbederf ontstaat als tandplak, de kleverige substantie die zich op de tanden vormt, in aanraking komt met suikers uit het voedsel dat we eten. Deze combinatie produceert zuren die het tandglazuur kunnen beschadigen en verzwakken.
Wanneer je de tanden niet goed poetst en niet veel doet aan de algehele mondhygiëne, zullen deze etensresten veranderen in zuur. Dit zuur is zo sterk dat het zich door het glazuur van de tand heen bijt, waardoor cariës ontstaan (bij ongelukkige tandartspatiënten beter bekend als gaatjes).