Gedomesticeerde ganzen kan je over het algemeen gemakkelijk hanteren en onderzoeken hoewel dit stress veroorzaakt. Ze kunnen zich verdedigen door te flapperen met hun vleugels, uit te halen met hun poten of door te bijten.
Voedsel zoeken doen ze echter zelf. Ganzen zijn zeer waaks en kunnen lelijk met hun vleugels slaan. Bij naderend gevaar zullen ganzen luid gakken. Om deze reden werden ganzen vroeger als waakvogels gehouden.
Je kunt een agressieve gans kalmeren door respectvol zijn territorium te verlaten. Blijf rustig en loop langzaam achteruit weg. Doe niets dat de situatie zou kunnen doen escaleren, zoals gaan schreeuwen. Als je gewond raakt, moet je op zoek gaan naar medische hulp om de wonden te laten onderzoeken.
Je kunt ganzen verjagen met laser, zoals de LaserOp 3.0, LaserOp automatic 160 en LaserOp automatic 200. De ganzen komen meestal in de vroege ochtend en avondschermer hun buik vol eten. Daarbij bevuilen ze het land met uitwerpselen. De LaserOp 3.0 moet handmatig bediend worden.
Genten beschermen hun ganzen door een dreigende houding aan te nemen, hun nek te strekken en te blazen. Tegen het eind van het broedseizoen neemt het agressieve gedrag van de genten weer af.
Gedomesticeerde ganzen kan je over het algemeen gemakkelijk hanteren en onderzoeken hoewel dit stress veroorzaakt. Ze kunnen zich verdedigen door te flapperen met hun vleugels, uit te halen met hun poten of door te bijten.
Ganzen zijn grondbroeders die hun nest liefst maken in een omgeving met dichte vegetatie en lang gras en waarbij ze langs één kant een vrij uitzicht hebben. Zet echter geen struiken met bessen en giftige planten zoals taxus, buxus, vingerhoedskruid en gouden regen om vergiftiging te voorkomen.
'Er komen constant indringers overvliegen en dan moeten die paren daarop reageren. Ze maken dan een hoop herrie om aan te geven dat het hún plek is en dat die andere ganzen moeten doorvliegen. Dat moet wel agressief overkomen en dus maakt het veel geluid', legt Majoor uit.
De natuurlijke vijand van de gans, de vos, wordt in Nederland intensief bejaagd. Vossen zijn geduchte predatoren van ganzenlegsels, kuikens en (soms) volwassen grauwe ganzen.
Ganzen eten behalve gras, gemengd graan, andijvie, wortel en eventueel een kleine hoeveelheid brood. Ganzen hebben dagelijks vers water nodig. Maar brood heeft niet de juiste voedingswaarde. De vertering van dit soort voedsel kost ganzen meer moeite 'want ze zijn er niet op gebouwd'.
De gans staat namelijk bekend als een agressief dier, waarbij niet alleen ganzen onderling, maar ook mensen slachtoffer van een aanval kunnen zijn. Toch is dit slechte imago niet helemaal terecht. Net als veel andere diersoorten, worden ganzen namelijk in de meeste gevallen pas agressief als ze zich moeten verdedigen.
Kan een gans je verwonden? 'Met hun vleugel en snavel kunnen ze redelijk wat doen. Kneuzingen door een klap van een vleugel komen zeker voor. Net als zwanen hebben ganzen enorme kracht in hun vleugels om dat zware lijf in de lucht te kunnen houden.
Til de gans nooit op aan zijn nek, poten of vleugels. De beste manier is om de nek vast te grijpen, net onder de kop. Als het een vrouwtje is, zal ze meteen gaan 'zitten' wat de rest een stuk makkelijker maakt. Als de gans achteruit gaat lopen, stuur hem dan verder de hoek in.
Houd de gans tegen uw eigen lichaam om het dier te ondersteunen. Ganzen die u als verzorger goed kennen, kunt u met de kop naar voren vasthouden. Ganzen die minder tam zijn, kunt u beter achterstevoren vasthouden: de kop bevindt zich dan achter uw rug en de gans kan u dus nooit in uw gezicht bijten.
Pluimvee met afgebeten kop is meestal wel een goede aanwijzing dat een vos op bezoek is geweest, maar dit kan soms ook een hond, kat, steenmarter of zelfs de kleinere bunzing geweest zijn. De laatste jaren is de populatie vossen en steenmarters sterk aan het uitbreiden.
Ze kunnen vliegen maar blijven vrijwel altijd op de plek waar ze geboren zijn. Het zijn bijzonder sociale en intelligente dieren met een sterke onderlinge (familie)band. Veelal kennen we de boerengans als een witte gans met oranje poten en een oranje snavel.
Ruim vierduizend kilometer leggen de vogels af, luid gakkend en in zo'n typische V-formatie. Sneeuw in het hoge noorden zorgt ervoor dat ganzen niet bij hun geliefde gras kunnen en daarom trekken ze weg. Ieder najaar komen er grote groepen ganzen naar Nederland om te overwinteren. Zo ook naar de Gelderse Poort.
Want ook al liggen ze dan niet op één oor maar steken ze de snavel tussen de veren, ganzen zijn net als mensen: ze hebben behoefte aan een flinke nachtrust. En dan natuurlijk op een rustige en vooral veilige plek. Dus op het water of op ondiepere plekken omringd door water.
De brandgans bijvoorbeeld broedt in arctisch Rusland, Spitsbergen en Groenland. Na hun lange reis komen ze begin oktober aan in ons land. Het overig deel van de populatie overwintert in Duitsland, Schotland of Ierland. Nederland is bij uitstek een land om ganzen te kijken.
Communiceren in het donker
'Het is niet dat ze nu meer lawaai maken, maar het is vooral de massa', zegt Dijksterhuis. 'Ze vliegen in het donker en kunnen elkaar niet goed zien. Al kunnen vogels veel beter zien dan mensen. Ze houden contact door te gakken.
Het woord gans wordt ook gebruikt voor een vrouwelijke gans. Het mannetje noemt men ganzerik of gent.
In het voorjaar zoeken de grauwe ganzen hun broedplaatsen in rietkragen en -velden of zelfs in het weiland. De boeren hebben veel last van de ganzen, die de weilanden stukmaken en onderpoepen, en voor hen zijn de ganzen een plaag.
Ganzen zijn grazers. Behalve gras eten ze gemengd graan, andijvie, wortel en eventueel een kleine hoeveelheid brood. Voor watervogels zijn speciale korrels op de markt, waarvan de samenstelling is aangepast aan de leeftijd van de dieren. Zo is er voer voor kuikens, voor volwassen dieren en voor broedende ganzen.
"Het eten van ganzen is beter voor het milieu dan varkens of kippen uit de bio-industrie. De verschillende onderdelen van de gans zijn bovendien erg goed bruikbaar. Gans is eigenlijk echt het meest veelzijdige stukje vlees." Waar je bij het bakken op moet letten, is dat het vlees niet te taai wordt.
Dat betekent dat de ganzen de hele dag door dienen te kunnen eten. Tamme ganzen eten vaak een klein beetje. Twee keer per dag dient gecontroleerd te worden of de watervogels nog voldoende voedsel hebben. Tamme ganzen kunnen een paar uur zonder voedsel.