De Hoge Gezondheidsraad stelt een maximale bovengrens voor blootstelling aan cafeïne voor gezonde volwassenen op 5,7mg/kg/dag. Toegepast op een persoon van 60kg komt dit overeen met 320 mg cafeïne per dag (voor een gemiddeld kopje koffie van ongeveer 80 mg cafeïne komt dit dus overeen met ongeveer 4 koppen koffie).
De meeste gezondheidsdeskundigen zijn het erover eens dat drie tot vier kopjes koffie per dag een veilige en zelfs gunstige hoeveelheid is voor de meeste mensen. Dit komt neer op ongeveer 400 milligram cafeïne per dag.
Een Britse studie toont aan dat veel koffiedrinken niet zorgt voor een verharding van de bloedvaten, maar hield geen rekening met het negatieve effect van te veel koffie op de bloeddruk en de slaapkwaliteit. Voor je gezondheid drink je beter niet meer dan 5 koppen per dag.
Gezonde volwassenen kunnen gemiddeld zonder problemen, naast 3 kopjes groene of zwarte thee, nog ongeveer 5 kopjes koffie drinken per dag (1 kopje is 125 milliliter), als ze verder geen of weinig producten met cafeïne nemen.
Hoeveel koffie is nou ongezond? Uit onderzoek blijkt dat mensen die meer dan 6 kopjes koffie per dag dronken, ongeveer 22% meer risico liepen op hart- en vaatziekten dan mensen die 1 tot 2 kopjes per dag dronken. Daarbij werd de bovengrens voor het maximaal aantal koppen koffie per dag op 6 gesteld.
Volgens de FDA is het voor de meeste mensen onwaarschijnlijk dat ze ernstige bijwerkingen van cafeïne ervaren, zoals een onregelmatige hartslag, braken, toevallen, diarree en zelfs de dood, tenzij ze 1200 milligram, of ongeveer 12 kopjes, per dag consumeren.
Een teveel aan cafeïne kan leiden tot rusteloosheid, angstgevoelens, prikkelbaarheid, hoofdpijn, beven, duizeligheid en hartkloppingen. Niet iedereen is even gevoelig voor die effecten van cafeïne. De één kan er na één kopje al last van hebben en de ander merkt na 6 kopjes nog niks.
Lage tot matige doses cafeïne (50-300 mg) kunnen leiden tot verhoogde alertheid, energie en concentratievermogen, terwijl hogere doses negatieve effecten kunnen hebben, zoals angst, rusteloosheid, slapeloosheid en een verhoogde hartslag .
Koffie goed voor de nieren
Gematigde koffieconsumptie wordt in verband gebracht met onder andere een lager risico op hartfalen, een beroerte en diabetes. In oktober 2023 is daarnaast bekend geworden dat het drinken van koffie een gunstig effect heeft op de gezondheid van de nieren.
Je hoort weleens dat je koffie niet te vroeg zou moeten drinken, maar beter één à twee uur kunt wachten na het wakker worden, voordat je je eerste bakkie pleur drinkt. Maar volgens onderzoek uit 2024 is hier geen wetenschappelijk bewijs voor.
Voor de meeste volwassenen heeft de FDA 400 milligram* per dag genoemd — dat is ongeveer twee tot drie 12-fluid-ounce kopjes koffie — als een hoeveelheid die over het algemeen niet geassocieerd wordt met negatieve effecten. Er is echter een grote variatie in hoe gevoelig mensen zijn voor de effecten van cafeïne en hoe snel ze het uit het lichaam verwijderen.
"Het klopt dat koffie bloeddrukverhogend is, maar enkel wanneer je begint met koffie drinken", zegt professor Rietschel. "Bij mensen die gewend zijn om koffie te drinken, heb je dat effect niet meer. Zij hebben zelfs de neiging tot een wat lagere bloeddruk."
Wanneer je cafeïne consumeert, hechten cafeïnemoleculen zich aan receptoren in je hersenen die verantwoordelijk zijn voor slaapdruk. In feite leggen ze een blokkade op voor de signalen van vermoeidheid. Dus hoewel je lichaam nog steeds moe kan zijn, voel je het gewoon niet.
Geen cafeïne eten kan goed zijn voor je bloeddruk. Cafeïne verhoogt de bloeddruk door het stimulerende effect dat het heeft op het zenuwstelsel. Een hoge inname van cafeïne — 3 tot 5 kopjes per dag — wordt ook in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Goed voor de lever
De voordelen van koffie strekken zich ook uit tot de lever. Regelmatige koffieconsumptie kan het risico op leveraandoeningen, zoals levercirrose, aanzienlijk verminderen. Bovendien verbetert het de algemene leverenzymwaarden, wat wijst op een betere levergezondheid.
Filterkoffie is gezond
Van ongefilterde koffie kun je beter niet teveel drinken. Maar het tegenovergestelde is waar voor filterkoffie. Wie zijn zwarte drankje door een papieren filter laat druppelen of koffiepads gebruikt, is juist heel goed bezig.
Dat veel koffie drinken (meer dan vijf koppen per dag) tot hartproblemen kan leiden, daarover zijn de meeste deskundigen het wel eens. Maar nieuw is, dat ook een paar koppen per dag al schadelijk kunnen zijn voor het functioneren van het hart.
Koffie is gunstig voor de gezondheid in het algemeen en in het bijzonder voor patiënten met leverziekte . Consumptie van koffie ≥2 kopjes/dag beschermt tegen progressie van bijna alle vormen van leverziekte. Gebruikelijke mechanismen die hierbij betrokken zijn, zijn preventie van fibrose, carcinogenese en antioxiderende werking.
Om vast te stellen hoe goed de nieren werken, kan er onderzoek gedaan worden naar eiwit in de urine. Normaal gesproken bevindt zich geen eiwit in de urine. Wanneer hier wel sprake is kan dit een aanwijzing zijn voor een verminderde nierfunctie. Daarnaast kan er ook een bloedonderzoek gedaan worden.
Wat te veel cafeïne is, verschilt sterk per persoon. Sommige mensen zijn gevoeliger voor de effecten van cafeïne dan anderen. Te veel cafeïne kan leiden tot hoofdpijn, beven, duizeligheid, suizende oren, hartkloppingen, rusteloosheid, prikkelbaarheid, slaapproblemen en angstgevoelens.
Tot 400 milligram (mg) cafeïne per dag lijkt veilig te zijn voor de meeste gezonde volwassenen . Dat is ongeveer de hoeveelheid cafeïne in vier kopjes gezette koffie, 10 blikjes cola of twee "energy shot"-drankjes. Houd er rekening mee dat het werkelijke cafeïnegehalte in dranken sterk varieert, vooral tussen energiedrankjes.
Cafeïne scoort slechts matig op de criteria van verslaving. Als je het koffie drinken beperkt tot 4 koppen per dag, is er niets aan de hand. Als je meer drinkt kun je last krijgen van lichamelijke klachten als angst, onrust, slecht slapen.
Volgens het Voedingscentrum kunnen gezonde volwassenen zonder al te veel problemen zo'n 4 kopjes koffie per dag drinken, als het om filterkoffie, pad-koffie of oploskoffie gaat. Drink je liever espresso (los of uit cups) dan is 2 tot 3 kopjes per dag het maximum.
Daarbij moet je oppassen met cafeïne, want dat stimuleert de spieren. Het gaat dan niet om een enkel kopje koffie of glas cola, maar om meerdere drankjes. En in energiedrankjes zit vaak een veel hogere concentratie cafeïne. Door veel cafeïne, schiet een spier eerder in een kramp.
Ja, koffie kan ervoor zorgen dat je vaker moet plassen. Koffie bevat namelijk cafeïne en dat heeft een diuretisch effect. Dat betekent dat het de urineproductie verhoogt.