De getijbeweging ontstaat door de aantrekkingskracht van de maan en de zon op het water op aarde. De maan (en in mindere mate de zon) trekken als het ware aan het water, waardoor het water in de zeeën een bepaalde kant op beweegt.
Hoe dichter de aarde bij de maan en de zon staat, hoe groter de aantrekkingskracht en hoe hoger het water staat. Omdat de aarde in 24 uur om zijn as draait hebben we zo ongeveer tweemaal per dag hoogwater en tweemaal per dag laagwater.
Als de maan en de zon ten opzichte van de aarde een rechte hoek maken, werken de aantrekkingskrachten mekaar tegen. Gevolg: de getijdenbeweging is minder groot. Het hoogwater is minder hoog dan anders: dat noemen we doodtij. Ook dit gebeurt twee keer per maand, vlak na eerste kwartier en vlak na laatste kwartier.
Het hoogwater is dan minder hoog dan gemiddeld en het laagwater is minder laag dan gemiddeld. Doodtij treedt eens in de ongeveer 14 dagen op en volgt gemiddeld ruim twee etmalen op het moment dat de getijkrachten van de maan en de zon haaks op elkaar staan en elkaar daardoor verzwakken.
Het ritme van het getij
Eb en vloed bewegen continu een een ritme, doordat de draaiing van de aarde zo constant is blijft het getij dat ook. Eén cyclus van eb en vloed duurt 12 uur en 25 minuten. We hebben dus op 1 dag bijna 2 keer hoog en laag water (twee keer per 24 uur en 50 minuten).
Een getijdencentrale is een elektriciteitscentrale en benut het verschil tussen eb en vloed (het "verval") en wordt gebruikt om via turbines en generatoren elektriciteit op te wekken, analoog aan de situatie van een stuwmeer bij een bergcentrale. Deze vorm van energie heet getijdenenergie.
Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten. Bij volle maan en nieuwe maan zijn de getijkrachten sterker. Als gevolg daarvan komt het hoogwater in de dagen direct daarna sneller op en bereikt een hogere stand.
Doodtij is evenals springtij twee keer per maand. Dit is tijdens het eerste kwartier en het laatste kwartier van de maan.
Zodra de zon en de maan ten opzichte van de aarde in elkaars verlengde staan, worden hun krachten gebundeld en trekken zij meer water aan. Dit gebeurt tijdens volle maan en nieuwe maan. Dit noemen wij springtij.
Springtij. De zon en de maan bepalen het astronomisch getij. De maan staat het dichtst bij de aarde en oefent de grootste aantrekkingskracht uit op het water. Als zon en maan met de aarde op één lijn staan, is de aantrekkingskracht maximaal en spreekt men van springtij.
Getijdenturbines maken gebruik van getijdenenergie op dezelfde manier als windturbines windenergie opvangen. Terwijl de stromingen en getijden veranderen, duwt het bewegende water de bladen van de turbine.De turbine laat een generator draaien die vervolgens elektriciteit produceert.
Gemiddeld passeert de hoge waterstand om de 12 uur en 25 minuten, zodat het ongeveer twee keer per dag hoogwater is en twee keer laagwater. Als zon en maan op een lijn staan ten opzichte van de aarde, is het hoogwater hoger dan gemiddeld, en het laagwater lager. Dat noemt men springtij.
Het getij ontstaat door aantrekkingskracht van hemellichamen (zon en maan) zo ontstaat hoog en laag water, eb en vloed. De hoogte van het getij wordt gemeten naar N.A.P. Dit is een nulpunt afgeleid van het gemiddelde vloed-niveau van het IJ in de 17e eeuw in Amsterdam.
Om het vloed of eb te laten worden in de Middellandse zee moet er veel water uit de Atlantische oceaan langs Gibraltar stromen. De doorgang is tamelijk smal. Er is geen andere toegang. Er kan niet voldoende water langs stromen om om het zee niveau flink te laten dalen of stijgen.
Zowel de Kust als het tijgebied van de Schelde zijn onderhevig aan het spel van eb en vloed. Bij elk hoogwater rolt tijdens de vloedfase een enorme watermassa vanaf de Scheldemonding (Vlissingen, Nederland) de Schelde binnen.
De Bay of Fundy staat wereldwijd bekend om een van de hoogste getijverschillen ter wereld. Kortom, samen met Nimas Basin en Burntcoat Head, beide gelegen in Nova Scotia. In het voorjaar worden daar verschillen gemeten van maar liefst 14,5 meter tussen eb en vloed, met incidentele uitschieters naar wel 16,3 meter.
Dat komt omdat de aarde en de maan samen om elkaar heen draaien. Daarbij wordt het water aan de andere kant van de aarde naar buiten geslingerd. Vergelijk het met een emmer water die je ronddraait. Het water wil naar buiten, als in een centrifuge, en zo hebben we dus 2 keer per etmaal vloed en twee maal eb.
Dit artikel gaat over het getij op Aarde; voor getijden op andere hemellichamen, zie Getijdenveld. Het getijde, tij of getij is de periodieke wisseling van de waterstand, en de daarmee samenhangende getijstroom, die op Aarde optreedt als gevolg van de zwaartekracht van de Maan en, in mindere mate, die van de Zon.
De wind kan het water langs de kust nog hoger opstuwen en wanneer het boven bepaalde hoogtes komt, is sprake van stormvloed. Valt de storm ook nog samen met springtij, dan komt het water nog hoger.Dit noemt men springvloed.
Springtij ontstaat twee dagen na volle maan en nieuwe maan door de gecombineerde aantrekkingskrachten van de zon en de maan. Daardoor wordt het zeewater tot een grotere vloedberg dan normaal aangetrokken. Het gevolg is een hogere waterstand bij hoogwater en een lagere waterstand bij laagwater.
De maan trekt met haar zwaartekracht het water naar zich toe. Als de Noordzee aan de kant van de maan staat, dan is het daar vloed. Ook aan precies de andere kant van de wereld is het dan vloed, door draaien van de aarde.
Het getij van de Noordzee komt in twee golven aan vanuit de Atlantische Oceaan. Een eerste golf komt vanuit de Atlantische Oceaan langs de oostkust van Schotland en Engeland binnen.
De maan draait om de aarde en trekt het water op aarde naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed. De aarde draait langzaam rond, waardoor de maan steeds een ander stuk water naar zich toetrekt. Als het water niet wordt aangetrokken door de maan, dan wordt het eb.
Duur. Een van de grootste nadelen van getijdenenergie zijn de hoge initiële kosten. Getijdenenergieturbines moeten veel steviger zijn dan windturbines, vanwege de hoge dichtheid van water. De kosten van de bouw van een getijdencentrale variëren afhankelijk van het type technologie dat ze gebruiken.
Om waterkracht energie op te wekken is er een turbine nodig.Deze turbine komt in beweging door de kracht van het stromende of vallende water en wekt daardoor elektriciteit op. Aan de turbine zit een generator gekoppeld die ervoor zorgt dat de draaibeweging wordt omgezet in elektriciteit.