Dit wil zeggen: hoogsensitieve mensen denken langer en dieper na over vraagstukken en belichten het van alle kanten. Dit betekent ook dat HSP'ers dingen te complex kunnen maken en de neiging hebben om te piekeren.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
Als het echt om hoogsensitief gaat, dan is dat buitensporig en kan iemand heel snel geëmotioneerd zijn. Je voelt dan makkelijk aan hoe iemand anders zich voelt en kunt een humeur zelfs overnemen. Iemand die hooggevoelig is, is ook gevoelig voor licht, geluid en prikkels.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
HSP of hooggevoeligheid wordt gekenmerkt door een gevoeliger zenuwstelsel. Hoogsensitieve mensen beleven geur, smaak, gevoel en geluid intenser. Je merkt meer abstracte dingen op, zoals een bepaalde sfeer of stemming. Dit kan zorgen voor een overdaad aan prikkels waardoor je je soms overweldigd voelt.
HSP tip 1: Goede communicatie is cruciaal
Daarom is het essentieel om goed te communiceren en je partner deelgenoot te maken van wat je voelt en waar je behoefte aan hebt. Zo kan je partner je beter begrijpen en rekening met je houden.
Heel kort samengevat gaat hoogsensitief zijn over de binnenkomst van prikkels in de hersenen en de verwerking daarvan terwijl hooggevoeligheid een sterk emotionele reactie is op een meegemaakt trauma, aandoening als autisme of signalen voor een (aankomende) burn-out.
Tip 1 - Neem tijd om te ont-prikkelen. Als je hoog gevoelig bent komen er veel indrukken bij je binnen en beleef je veel dingen intens. Hierdoor kun je snel een gevoel van vol zitten (overprikkeling) ervaren. Zorg dat je dagelijks tijd neemt om even tot jezelf te komen en als het ware te "ont-prikkelen".
Veel hsp'ers hebben behoefte aan een intense verbinding met hun medemens. Een verbinding van wederzijds vertrouwen, respect en uiteraard liefde. Die behoefte aan verbinding kan soms zo groot zijn, dat ze niet meer zien dat een bepaalde vriendschap eigenlijk niet meer zo gezond is.
Kan je van hoogsensitiviteit afkomen? Hoogsensitiviteit wordt gezien als een karaktereigenschap net zoals je introvert of extravert kunt zijn. Daar kom je niet vanaf. Wel kun je leren om met de lasten ervan om te gaan en te gaan genieten van de kwaliteiten die bij je hoogsensitiviteit horen.
De meest zuivere definitie van hoogsensitiviteit is dat je een sterk verhoogde tot extreme gevoeligheid hebt voor externe prikkels. Het kan gaan over geluid, licht, geur, sfeer, emoties van anderen, aanraking, 'iets dat in de lucht hangt'.
Want: word je ongemakkelijk van harde geluiden of voor fel licht, of voor sterke geuren of ben je gevoelig voor andermans stemming, dan zou je dat allemaal kunnen schalen onder het label 'hoogsensitief'. Maar hoogsensitief zijn is geen onzin en je kunt er zelfs je voordeel mee doen.
Overprikkeling en hoogsensitiviteit
Als je hoogsensitief bent komen prikkels meer en harder bij jou binnen en beleef je ze intenser. Daarnaast is het voor jou moeilijker om prikkels te filteren; er komt van alles tegelijkertijd binnen en je moet al die prikkels verwerken. Hierdoor kun jij sneller overprikkeld raken.
Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren. Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren.
Voor iemand met Attention Deficit Disorder is dat vaak lastiger. Een HSP die zijn hooggevoeligheid beheerst kan gemakkelijk informatie opmerken, opnemen zich concentreren. Iemand met ADD kan vaak lastiger informatie opmerken, informatie opnemen en zich concentreren (en heeft een concentratiestoornis).
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Een HSP-coach die bij je past
Een op de vijf mensen wordt geboren met deze gevoeligheid voor omgevingsprikkels. Het is dus niet mogelijk een diagnose te krijgen; je hébt geen HSP maar je bént het. Je kunt hier een test doen om te kijken of je hoog scoort op hooggevoeligheid.
Enkele bekende namen zijn: Ritalin, Concerta, Equasym en Medikinet. Methylfenidaat is een stimulerend middel omdat het onder de opiatenwet valt. Echter door de voedingsstoffen, maagsappen en vertraagde opname van de medicatie bouw je geen spiegel op. Hierdoor kan er geen verslaving of gewenning ontstaan.
Omdat een HSP-er wel graag verbinding wil en ook gericht is op het hebben van harmonieuze relaties, geeft het horen van kritiek veel stress. Het zenuwstelsel van een HSP-er is gevoeliger voor de omgeving, daarom kan de intensiteit van kritiek ook zo overweldigend aanvoelen.
Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie.
De verschillen
Waar kinderen met Autisme het vaak lastig vinden om hun eigen (en die van anderen) emoties en gevoelens te erkennen, kan een hooggevoelig kind stemmingen juist erg goed aanvoelen. Het waarnemen van lichaamstaal is erg lastig voor kinderen met Autisme.
Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk, een stukje temperament dat je maakt tot wie je bent. Het is dus geen aandoening, handicap of stoornis. Diepgaande informatieverwerking is hét kenmerk van hoogsensitiviteit.
Net als mensen met narcisme, missen HSP'ers in hun jeugd vaak veiligheid en geborgenheid, wanneer zij de beschermde rol vanuit huis niet mee kregen (van vader of moeder). Hierdoor kiezen hoogsenstieve meestal voor dezelfde soort partner; zij vallen dan voor verborgen narcistische partners.