Drie seconden Tenminste, dat dachten we. Maar de mythe klopt niet. De goudvis heeft namelijk helemaal geen slecht geheugen. Professor Phil Gee van de Plymouth University ontdekte dat goudvissen zich nog dingen kunnen herinneren die ze vijf maanden geleden hebben geleerd.
Goudvissen hebben een geheugen van een paar seconden. Het geheugen van een goudvis gaat waarschijnlijk terug tot zo'n drie maanden. Goudvissen zien niet alleen onderscheid tussen verschillende vormen en kleuren, maar ze kunnen ook gezichten herkennen. Bijvoorbeeld dat van degene die ze eten geeft.
Vissen hebben namelijk een heel slecht geheugen: ze kunnen maar drie seconden iets onthouden. Ze zouden na een rondje zwemmen al vergeten zijn waar ze zijn. Het is dus knap dat een vis iets als een gezicht, dat zo erg lijkt op een ander gezicht, kan herkennen.
De opvatting is over het algemeen dat dit voor de goudvis realiteit is en het dier niet in staat is langer dan drie seconden iets te onthouden. Deze opvatting is echter niet correct. De goudvis kan, in tegenstelling tot wat velen denken, prima langere tijd dingen onthouden en zelfs tot op zeker niveau leren.
Het antwoord op de eeuwige vraag van íedereen met een goudvis: herkent 'ie me? Ja, waarschijnlijk wel. Dat blijkt uit onderzoek van Britse en Australische wetenschappers. Die hebben aangetoond dat visjes gezichten uit elkaar kunnen houden.
Je zult ook regelmatig de waterkwaliteit moeten nakijken. Goudvissen kunnen prima leven in een aquarium zonder verwarmingselement. Het is wel belangrijk dat de kamertemperatuur redelijk stabiel is, want ze kunnen niet goed tegen grote temperatuurschommelingen. Hoe warmer het water, hoe actiever de vissen zullen zijn.
Drie seconden
Tenminste, dat dachten we. Maar de mythe klopt niet. De goudvis heeft namelijk helemaal geen slecht geheugen. Professor Phil Gee van de Plymouth University ontdekte dat goudvissen zich nog dingen kunnen herinneren die ze vijf maanden geleden hebben geleerd.
Ze kunnen kreunen, grommen, kwaken, donderen, sissen, fluiten, schreeuwen en huilen. Ze ratelen met hun botten en knarsen met hun tanden.
Mocht je graag je hengel uitgooien, dan hebben we slecht nieuws voor je: vissen hebben gevoel. Tenminste: ze ervaren vooral stress, blijkt uit onderzoek. Dankzij het ontbreken van belangrijke hersencellen en de kleine omvang van hun schedel, worden vissen vaak gezien als domme, gevoelloze diertjes.
Goudvissen hebben wel degelijk een geheugen en zullen zelfs hun verzorger herkennen. Natuurlijk is ieder dier zo slim als nodig is. Goudvissen hebben in de natuur vooral een goed aanpassingsvermogen nodig. Daar is hun brein dan ook op ingesteld.
Voor het eerst is aangetoond dat vissen menselijke gezichten kunnen herkennen. Met verbazende precisie konden schuttersvissen een vertrouwd gezicht uit tientallen andere gezichten halen. Of je goudvis je herkent wanneer je thuiskomt? Dat is goed mogelijk.
Een van de belangrijkste dingen om goed in de gaten te houden bij de verzorging van vissen is de waterkwaliteit. Vissen 'gewoon' in het kraanwater laten zwemmen is geen optie. Het water moet aan specifieke eisen voldoen willen de vissen er in kunnen overleven.
"Vele vissoorten zijn in staat tot dezelfde intellectuele prestaties als ratten of muizen." Webster ontdekte dat op grond van een aantal experimenten waarbij hij naging hoe kleine vissen erin slagen te ontsnappen aan grote en gevaarlijke soortgenoten.
Goudvissen hebben een geheugen van drie maanden
Dat zou verklaren waarom ze niet gillend gek van verveling worden: als ze zich omdraaien, zijn ze alweer vergeten waar ze vandaan zijn gekomen.
In Nederland leeft de goudvis vaak in een aquarium of vijver. Het liefst leeft hij met meerdere goudvissen bij elkaar, want de goudvis is een groepsdier. Ze kunnen wel 20 jaar oud worden, in het wild worden goudvissen zelfs 25 jaar. Een goudvis is rond van vorm en oranje tot rood van kleur.
“Van vissen wordt vaak gedacht dat ze dingen maar heel kort kunnen onthouden of dat ze hooguit intelligent genoeg zijn om zeer eenvoudige taken uit te kunnen voeren,” zegt Cait Newport, zeebiologe aan de University of Oxford en hoofdauteur van de nieuwe studie.
Lange tijd was de heersende gedachte dat we ons daar vooral geen zorgen over hoeven te maken, want vissen zouden niets voelen. Althans, niet zoiets menselijks als 'pijn'. Maar daar komt de wetenschap nu op terug. Uit steeds meer onderzoek blijkt namelijk dat vissen wel degelijk een vorm van pijn kunnen ervaren.
Een nieuwe studie van de University of Liverpool komt tot de conclusie dat de veel gehoorde uitspraak van vissers dat "vissen geen pijn voelen", niet klopt. Vissen voelen hoogstwaarschijnlijk wel pijn, en dat op een gelijkaardige manier als zoogdieren en dus ook mensen, zegt de studie.
Vissen ervaren stress als ze aan de haak hangen
Hormonen als cortisol en adrenaline spelen een rol. 'Exact dezelfde hormonen die jij ook aanmaakt bij stress. ' Vissen krijgen flink wat stress van zo'n haak.
Voor helder en gezond water is het nodig om het water wekelijks, gedeeltelijk te verversen. Vissen zullen anders maar blijven rondzwemmen in hun eigen uitwerpselen en etensresten. Niet zo fris dus. Laat vissen tijdens het schoonmaken in het aquarium, om te voorkomen dat de vissen in paniek raken.
Huidvissen, zoals koi en goudvissen, hebben geen speciale luchtblaas of bekken, maar kunnen geluid detecteren via hun huid. De huid van deze vissen is verbonden met het binnenoor van de vis. Deze volgende vissen staan bekend om hun goede gehoor: Saffieren Duivels Juffer (Chrysiptera cyanea)
Het onderzoek liet ook zien dat de goudvis verschillende kleuren kan waarnemen. De goudvis is niet de enige soort die dat kan. Van guppy tot kabeljauw: inmiddels staat vast dat kleuren zien bij vissen wijdverbreid is. Sommige vissoorten kunnen minstens zo goed kleuren onderscheiden als mensen.
Jazeker, zodra ze je een potje voer zien openmaken komen ze meteen naar boven zwemmen. Weetje: goudvissen kunnen twee weken zonder eten. Het is niet aan te raden maar het kan. Een dag overslaan is niet erg maar ga dat niet overcompenseren door teveel voeding te gebruiken.
Veel goed doorvoede vissen kunnen op zich 2 weken zonder voeding. Het is wel handig om ze van te voren enige tijd stevig te voeden zodat ze een reserve opbouwen. Jonge vissen hebben wel dagelijks voeding nodig.
Wat doe je met een overleden goudvis? Een overleden goudvis die gezond was, kun je prima in de vuilnisbak doen, volgens Hellemans. "Als hij ziek is niet. Vissen kunnen bacteriën en virussen verspreiden als je ze door het toilet spoelt.