Mensen met een persoonlijkheidsstoornis uit het cluster B zijn vaak impulsief en vinden het moeilijk om met hun emoties om te gaan. Tot dit cluster horen 4 typen: de borderline, theatrale, antisociale en narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Narcisme en borderline hebben namelijk overeenkomsten. Bij beide stoornissen is er sprake van een verstoord zelfbeeld, extreme wisselingen tussen emoties en een patroon van mensen idealiseren en vervolgens wegduwen.
Iedereen is een beetje narcistisch
En iedereen heeft tot op zekere hoogte wel narcistische trekjes, dus voelt zich wel eens beter dan anderen of is bezig met de waardering van anderen." Maar als iemand extreem veel narcistische trekken heeft, wordt gesproken van een stoornis.
Hoovering is de Engelse term voor stofzuigen, iets wat de narcist uit zijn/haar koffer met emotionele truukjes haalt als ze weer de behoefte hebben om je van je stuk te brengen.
Een verborgen narcist is overgevoelig (met name voor kritiek), voelt zich met regelmaat onbegrepen, is passief-agressief en voelt zich veilig als hij of zij macht heeft over anderen. Vaak heeft een verborgen narcist onpersoonlijke en/of stroeve relaties met zijn of haar omgeving.
Voorbeelden van triggeren en overreacties:
Een man wordt verbaal grof wanneer zijn kind per ongeluk een voorwerp breekt. Een vrouw beschuldigt haar echtgenoot van een affaire als hij vijf minuten te laat thuiskomt. Een moeder verwerpt haar dochter, omdat ze na het ontvangen van een verjaardagscadeau niet bevalt.
Wat is een dissociatieve persoonlijkheidsstoornis? Iemand met een dissociatieve identiteitsstoornis heeft meerdere persoonlijkheden. De klachten kunnen per persoonlijkheidstoestand verschillen. Bij iedere persoonlijkheid hoort ander gedrag en soms ook stemgeluid, smaak of stijl.
In veel gevallen hebben mensen last van meerdere persoonlijkheidsstoornissen tegelijkertijd. Naast deze algemene problemen op het vlak van cognities, gevoelens, interpersoonlijk functioneren en impulsbeheersing, zijn er vaak bijkomende klachten, zoals angsten, depressie, verslaving en eetproblemen.
Manipulatie wordt gebruikt om toch haar/zijn zin te krijgen. Een voorbeeld daarvan is het verwijt: 'Als je dit niet voor me over hebt (of kunt doen), wat stelt onze vriendschap dan nog voor?' Die manipulatie en wisselende stemmingen zijn er vaak de oorzaak van dat relaties niet lang standhouden.
Ook in bed. De meeste narcisten leven in de volle overtuiging dat ze onweerstaanbaar zijn in bed en dat hun bedpartner maar al te graag bereid is om aan hun fantasien te voldoen. Dit is overigens een reden waarom narcisten zo slecht om kunnen gaan met kritiek, krenking en met afwijzing. Ook in bed.
Narcisten gebruiken deze zinnen om je uit balans te halen, in verwarring te brengen waardoor je twijfelt zodat je alle aandacht op de narcist richt in plaats van op jezelf en op je eigen leven. Wat alle narcisten zeggen: “Ik heb dat nooit gezegd!” en: “Jij verdraaid ook echt alles wat ik zeg.!”
Gaslighting is een vorm van emotionele manipulatie. Een gaslighter voedt zijn of haar zelfvertrouwen door de waarheid overtuigend te verdraaien. Door de twijfel die dit zaait ('Ben ik nou gek? ') gaat het slachtoffer meer en meer op de gaslighter leunen, waardoor deze zich steeds belangrijker voelt.
Splitsen wil zeggen dat iemand zichzelf of anderen als "helemaal goed" of "helemaal slecht" beschouwt. Het is een onvermogen om de positieve en negatieve kanten van zichzelf of anderen te integreren tot één geheel; vaak idealiseert of devalueert iemand afwisselend dezelfde persoon (of zichzelf).
Mensen met een persoonlijkheidsstoornis uit het cluster B zijn vaak impulsief en vinden het moeilijk om met hun emoties om te gaan. Tot dit cluster horen 4 typen: de borderline, theatrale, antisociale en narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Iemand met een schizoïde persoonlijkheidsstoornis leidt een teruggetrokken leven. De aandoening wordt gekenmerkt door verregaande afstandelijkheid in relaties met familie en vrienden. Mensen met een schizoïde persoonlijkheidsstoornis hebben weinig behoefte aan contacten en beleven er ook geen plezier aan.
Overige kenmerken
Geheugenverlies, de persoon is stukken verleden kwijt. Daarnaast kan hij zich dingen die hij net heeft gedaan soms niet meer herinneren. Depersonalisatie, het gevoel van een afstand naar zichzelf te kijken, buiten zichzelf en als robot te leven, dingen te doen zonder daar een gevoel bij te hebben.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vindt zichzelf beter dan anderen. Hij of zij vertoont egoïstisch gedrag, is dominant, wil bewonderd worden en heeft vaak een gebrek aan inlevingsvermogen. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf belangrijker dan anderen.
Mensen met borderline hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ze zijn buitengewoon gevoelig voor opmerkingen die ze als kritiek ervaren. Ze twijfelen constant over wat ze zullen aanpakken en wat ze met hun leven willen. Mensen met borderline kunnen momenten van vervreemding hebben.
Wanneer je lijdt aan een dissociatieve stoornis lukt het je op momenten niet om gebruik te maken van het bewustzijn. Het is net of je uit je lichaam treedt: je staat los van jezelf. Dit kan een manier zijn om gedachten, emoties en (lichamelijke) gevoelens uit te schakelen.
Dissociatie is een toestand van verlaagd bewustzijn. Als je last hebt van dissociatie kan het voelen alsof je gedachten, gevoelens, herinneringen en lichamelijke gewaarwordingen niet van jezelf zijn (depersonalisatie). Ook kunnen de wereld en de mensen om je heen kunnen heel vreemd aanvoelen (derealisatie).
Narcisten vallen op gevoelige en empathische vrouwen en mannen. Mensen met prachtige eigenschappen en waarden als zorgzaamheid, respect, eerlijkheid, openheid. Zorgzaamheid, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat je oog hebt voor de behoefte van anderen.
Narcisten zijn ongevoelig voor het knuffelhormoon oxytocine, waardoor ze niet goed in staat zijn tot emotionele binding en intimiteit. Dit heeft tot gevolg dat vaak de relatie geen diepgang kan bereiken op verschillende niveaus – zowel seksueel als emotioneel.
Narcisten hebben geen normale relatie met geld. Ze kunnen je om geld vragen, zelfs wanneer ze de belangrijkste kostwinnaar zijn of een goed betaalde baan hebben. Ze zullen niet snel hun partner mee uit eten nemen. Zuinig zijn is prima, maar pathologisch zijn over geld niet.