'Risicofactoren op het werk zijn een hoge werkdruk, te weinig herstel – bijvoorbeeld vanwege vaak overwerken – het hebben van weinig vrijheid in wat, hoe en wanneer je dingen op je werk doet en een tekort aan sociale steun – bijvoorbeeld een leidinggevende op wie je niet kunt rekenen of collega's die je niet ...
Zoek plezier. Zoek bij elke gelegenheid in je dagelijkse routine, dus ook op je werk, actief naar plezier. Taken waar je goed in bent, doe je met veel meer plezier dan taken die je veel moeite – en dus veel energie – kosten. Plezier beleven in je werk geeft veerkracht, hoe stressvol je dag ook is.
Stress is een niet specifieke respons van het lichaam op een veranderende situatie waarbij een natuurlijk overlevingsmechanisme in werking treedt. Je hartslag gaat omhoog, je spieren spannen zich op en je ademhaling versnelt. De adrenaline in je bloed stijgt en je staat klaar om te reageren.
Bekende oorzaken zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste. Stress kan zich uiten in lichamelijke en psychische klachten. Het is merkbaar in gevoelens, gedrag en/of gedachten. Voldoende beweging en ontspanning zijn belangrijk.
Iemand met burn-out klachten heeft last van de volgende drie kenmerken: Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid.
Dit breingedeelte is betrokken bij veel emotionele en cognitieve functies. Hierdoor gaat een burn-out vaak ten koste van zaken zoals het denk- en leervermogen, concentratievermogen, probleemoplossend vermogen, geheugen en het vermogen om beslissingen te nemen.
Een burn-out kan dus zowel leiden tot afvallen als ook aankomen in gewicht. Een stressreactie zorgt ervoor dat het lichaam kiest om in leven te blijven.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Je houdt meer energie over
Je bent lusteloos en uitgeput. Als je een burn-out overwonnen hebt, gaat je energiepeil terug omhoog. Je hebt meer levenslust en zin om leuke activiteiten te doen.
Mensen herstellen meestal wel goed van een burn-out. Maar niet iedereen herstelt even snel. Bij een actieve aanpak is de kans groot dat u uw normale bezigheden geleidelijk weer kunt oppakken. Meestal lukt dit binnen enkele maanden.
Herstel in eigen of ander werk
Anders dan je misschien zou verwachten kunnen mensen met een burnout vaak beter wel gedeeltelijk aan het werk blijven. Wanneer zij elke dag iets nuttigs, iets ontspannends en iets gezelligs doen is de kans het grootst dat zij zichzelf hervinden en in het herstel gaan geloven.
“Depressie-, overmatige stress- en burn-out klachten lijken qua symptomen zodanig op elkaar dat het moeilijk is om zelf vast te stellen waar je nou precies last van hebt — je lichaam geeft namelijk in deze gevallen overeenkomstige signalen af.”
Om je lichaam te leren zich vlotter te herstellen, is ook milde inspanning nodig. Ga daarom dagelijks kwalitatief wandelen. Bouw het op naar 30-45 minuten per dag als je voelt dat je energie toeneemt. En vergeet het allerbelangrijkste niet: daarna even bewust ontspannen en uitrusten.
Het is absoluut onverstandig om aan te geven dat je écht niet meer wilt werken en/of terugkeren of dat je weigert om mee te werken aan het re-integratieplan dat de bedrijfsarts voor je heeft opgesteld. Als je je niet kunt vinden in dat plan, kun je aangeven wat je er niet prettig aan vindt.
In principe kan iedereen een burn-out krijgen. De mensen met dit probleem zijn echter vaak getalenteerd, enthousiast en gemotiveerd. Jouw meest betrokken, geëngageerde en hardwerkende mensen lopen dus het grootste risico op een burn-out.
Uw huisarts kan in één of meer gesprekken herkennen of u een burn-out heeft. Ook informatie van uw partner of familie is hierbij nuttig. Soms geeft de huisarts u een vragenlijst. Dit helpt mee om vast te stellen of u een burn-out heeft.
Burnout duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Opvallend is ook de grote spreiding in duur van burnout: van drie maanden tot meer dan een jaar. Waarom duurt het herstel soms zo lang? Patiënten ogen niet ziek, maar kunnen maanden, soms jaren niet normaal functioneren.
En misschien dat we dan meteen ook het tweede grote misverstand kunnen tackelen: een burn-out kan je niet faken. Een getrainde professional prikt daar meteen doorheen en iemand met een burn-out wil dat ook helemaal niet faken, want wil niks liever als zijn werk gewoon blijven doen.
Wanneer verplicht bedrijfsarts tot werken? Dat de bedrijfsarts verplicht tot werken komt nooit voor. Deze persoon heeft namelijk een adviserende rol. Hij of zij zal aan u als werkgever daarom aangeven of de werknemer wel of niet in staat is om te werken volgens de beoordeling.
Een succesvolle terugkeer naar het werk vergt inspanning van werknemer en werkgever. De duur van een burn-out verschilt per individu. Gemiddeld pakken mensen met een burn-out na 55 tot 100 dagen langzaam de draad weer oppakken.
Er gebeurt meer om je heen dan dat je kunt verwerken waardoor je raakt overprikkeld. Door deze stress kun je vaak niet goed slapen, waardoor je vermoeid raakt. Deze vermoeidheid is vervolgens weer de oorzaak van verminderde concentratie. Zo kom je terecht in een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is.
Zowel werkgever als werknemer hebben een probleem als zij bij burn-out willen komen tot een ontslag. Zolang de werknemer ziek is, geldt het wettelijk opzegverbod (art. 7:670 lid 1 BW). Als een werknemer toch meewerkt aan zijn ontslag of tijdens burn-out zelf ontslag neemt, loopt hij zijn rechten op een uitkering mis.
Als je burn-out1 bent en je kunt niet werken, dan nodigt de bedrijfsarts je uit voor een bezoek. Hij wil onderzoeken waarom je niet kunt werken en zal met je bespreken hoe je zo snel mogelijk weer beter kunt worden. Hij vraagt hoe het met je gaat.
Eet op vaste tijden, ga dingen doen, wissel dat af met voldoende rust en bouw regelmatig momenten voor ontspanning in. Van een boek lezen, naar muziek luisteren, sporten, tijd voor familie en vrienden nemen, je hobby oppakken enzovoort. Plan zeker je agenda niet te vol, maar houd ruimte voor rust en ontspanning.