Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Veel mensen denken dat de straling direct fataal is: dat is niet zo. De hitte en de schokgolf zijn het ergste aan een atoombom. De radioactiviteit is een sluipmoordenaar, maar deze is met goede medische zorg wel te overleven. Het hangt uiteraard ook af van hoe dichtbij je bij de bom was.
De meeste dieren zijn volgens Huiskamp minder gevoelig voor radioactieve straling dan mensen. Wel moeten mensen oppassen met melk van koeien die grazen in de buurt van Fukushima. Die kan radioactief besmet zijn. Ten tijde van Tsjernobyl hebben Huiskamp en zijn collega's een experiment gedaan met koeien.
Zo kun je een nucleaire aanval het beste aan. Witte kleren, een douche zonder conditioner en een oude radio kunnen je leven redden als de atoombom valt. Dit raadt de wetenschap aan om jezelf en je dierbaren zo veel mogelijk zonder kleerscheuren door een aanval van het ergste wapen van de mens te loodsen.
Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken. Afgeworpen boven de Randstad zou dit betekend hebben dat Den Haag en Rotterdam verwoest waren.
Een bom als die op Hiroshima kan je al overleven op 10 kilometer afstand. Maar de krachtigste bom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba (50 megaton) zou indien boven Utrecht tot ontploffing gebracht alles van Amsterdam tot Den Bosch in de as leggen.
Het leven is niet gemakkelijk voor de Tsjernobyl-zwerfdieren. Niet alleen moeten ze de strenge Oekraïense winters doorstaan, maar ook dragen ze vaak verhoogde niveaus van straling in hun vacht en hebben ze een verkorte levensverwachting.
Tot op de dag van vandaag wonen en werken er zevenduizend mensen in de omgeving van de voormalige centrale, terwijl een veel kleiner aantal bewoners ondanks de risico's naar omringende dorpen is teruggekeerd.
Extra jodiumtabletten uitdelen en adviseren deze op een bepaald tijdstip in te nemen. Het is belangrijk om deze jodiumtabletten in te nemen bij een kernramp omdat er radioactief jodium in de lucht kan zitten. Dit type jodium kan zich ophopen in de schildklier, wat de kans op schildklierkanker verhoogt.
De stikstofoxiden die bij kernexplosies vrijkomen breken namelijk de ozonlaag af. Verder zouden hoge stralingsniveaus eeuwenlang de ecosfeer vervuilen waardoor veel levensvormen zowel op korte als op lange termijn schade zouden kunnen oplopen, met mogelijke verminderde reproductiekansen en hogere mutatiefrequenties.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Zelfs kleine kernwapens zijn krachtiger dan 'gewone' bommen en raketten. Bij zo'n explosie komen hitte, schokgolven en straling vrij. Gebouwen worden weggevaagd, mensen verbranden door de hitte of lopen levenslange aandoeningen op door de straling.
Je zult moeten rantsoeneren om te overleven en je uiteindelijk bloot moeten stellen aan de straling (tenzij je in een speciale schuilkelder zit, met voedsel en water). Verwerkte levensmiddelen zijn veilig om te eten, zolang de houder geen gaten heeft en relatief goed intact is.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles. De Russen testten hun kernwapenarsenaal op Kazachse steppebewoners en de Amerikanen wilden een nieuw Panamakanaal graven met een bombardement van waterstofbommen. Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles.
De Verenigde Naties komen tot de conclusie dat de kernramp van Tsjernobyl in totaal aan zo'n 4.000 mensen het leven zou kunnen kosten. Ongeveer 600 personeelsleden en leden van hulpdiensten waren aanwezig tijdens de nacht van het ongeval en de daarop volgende uren.
Van de radioactieve stoffen die bij Tsjernobyl zijn vrijgekomen merken we in Nederland vrijwel niets meer. In totaal leverde het ongeval in 1986, het jaar van de ramp, bij ons een extra stralingsblootstelling op van 2,5%.
Op het hoogtepunt van de ramp was de stralingsdosis aan de rand van het reactorterrein 400 mSv per uur. Binnen de 20 km veiligheidszone rond Fukushima was de straling opgelopen tot ongeveer 7 mSv per jaar. Een groter gebied tot een straal van 30 km werd ontruimd en afgesloten voor verdere bewoning.
Door de ontploffing kwam er veel radioactieve straling vrij, die aan vele duizenden mensen het leven heeft gekost. Meer dan 35 jaar na de ramp is het stralingsniveau in het gebied rond Tsjernobyl nog altijd gevaarlijk hoog. Er ligt dus nog een hoop radioactief materiaal in het gebied.
Het leven op land kampte met een honderd keer hogere dosis dan veilig is: genoeg om het voortplantingssucces te beperken. Zeedieren als platvissen, weekdieren, kreeftachtigen en zeewier kwamen er slechter van af: in de maand na het ongeluk kregen zij een duizend keer hogere dosis, wat waarschijnlijk leidt tot sterfte.
Een kernramp is een kernongeval waarbij een aanzienlijke hoeveelheid radioactief materiaal vrijkomt, waarbij de gezondheid van grote aantallen mensen in een aanzienlijk gebied in gevaar komt, zodat men van een ramp kan spreken.
Daarmee is hij 80 keer zwaarder dan de bom op Hiroshima, maar veel lichter dan veel moderne nucleaire wapens. Wordt zo'n bom tot ontploffing gebracht dan kunnen mensen in een straal van 11 kilometer lichte brandwonden oplopen, tot 8 kilometer rondom zijn derdegraads brandwonden mogelijk.
De kernwapenlijst wordt aangevoerd door Rusland en de Verenigde Staten. Samen hebben ze meer dan 90 procent van de kernkoppen. Ook Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en China staan bekend als nucleaire grootmachten. Verder beschikken Noord-Korea, Israël, India en Pakistan over kernwapens.
Ballistische raketten vliegen enorm hoog. De hoogte is geen doel op zich, maar houdt verband met de afstand die het moet afleggen. Raketten voor de korte afstand halen al een hoogte van 200 km. De ICBM's kunnen wel tot zo'n 2.000 km hoog vliegen.