De totale ijzer bindingscapaciteit (TIJBC) is de hoeveelheid ijzer dat maximaal gebonden kan worden aan transferrine (= transferrine concentratie * 25 (in µmol/l)). Bij ijzerdeficiëntie is de meest betrouwbare maat een verlaagd ferritine, maar tevens is de ijzerverzadiging verlaagd en de TIJBC verhoogd.
Te veel transferrine in het bloed kan komen door een ijzergebrek, maar wordt ook gezien bij zwangerschap of gebruik van de pil.
De meeste laboratoria hanteren als referentiewaarden voor de transferrine 2,0 - 3,5 g/l. Voor de TIJBC is dit 45 -80 μmol/l. In combinatie met een normale ijzerconcentratie betekent dit dat er geen gebrek of overschot is aan ijzer.
IJzerwaarden bloed
Omdat ijzer deel uitmaakt van bloed kan dit dus. Voor mannen is een ijzerwaarde tussen de 14 en 35 micromol per liter normaal, voor vrouwen is het normaal om tussen de 10 en 25 micromol per liter ijzer in het bloed te hebben.
Een te laag ferritine in het bloed wijst op een ijzertekort. Dit kan ontstaan door slechte voeding, bloedverlies of te weinig opname in de darmen. Een te hoog ferritine kan gevonden worden bij ziektes, waarbij te veel ijzer in het lichaam aanwezig is. Het wordt dan opgestapeld in de cellen.
Je hoeft in het dagelijkse leven geen klachten te hebben van een laag ferritine, vooral niet als je Hb goed is en je dus geen bloedarmoede hebt. Bij sommige mensen geeft een laag ferritine wel klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid, concentratieproblemen en rusteloze benen.
Ferritine is een eiwit dat in alle lichaamscellen zorgt voor een veilige opslag van overtollig ijzer. Neemt de hoeveelheid ijzer in het lichaam toe, dan gaan de cellen meer ferritine produceren.
Alcohol en bloedarmoede:
Rode wijn en Guinness-bier zijn iets ijzerrijker dan andere alcoholhoudende dranken. Maar ter vergelijking: vitamine C bevordert de ijzeropname in hogere mate dan alcohol. Er is verhoudingsgewijs meer ijzer te vinden in rood vlees en lever dan in wijn en Guinness-bier.
Op zoek naar écht ijzerrijk fruit? Ga dan voor gedroogd fruit: dadels, vijgen en rozijnen. Maar ook vers fruit kan veel ijzer bevatten: watermeloen, zwarte bessen, abrikozen, perziken en pruimen.
Stress kan namelijk ook een ijzertekort veroorzaken doordat het lichaam om meer ijzer vraagt. Soms is er een andere behandeling van ijzertekort nodig. Kortom, door bloedarmoede aan te pakken, zorg je voor een betere weerstand en meer energie!
De meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede is een ijzertekort. Hierdoor wordt bloedarmoede in de volksmond ook wel 'een ijzergebrek' genoemd. Je kunt een ijzertekort krijgen door extreem bloedverlies (door verwonding, operatie, bevalling of zware menstruatie) of verkeerde voeding.
Een beetje te veel ijzer is niet erg, want uw lichaam kan het ijzer opslaan. Vooral in uw lever. Het is niet goed als er steeds maar ijzer bij blijft komen. Dat kan uw organen beschadigen, bijvoorbeeld uw lever, alvleesklier, hart en gewrichten.
Transferrine is een transport eiwit
Het transferrinegehalte in het bloed wordt bepaald bij een verdenking op een stoornis in het ijzermetabolisme. Een dergelijke stoornis zien we bijvoorbeeld bij de erfelijke ziekte ijzerstapelingsziekte (hemochromatose).
De waarde ligt meestal tussen 4 en 10. Een lagere uitslag wijst op een verminderde aanmaak of een verhoogde afbraak van witte bloedcellen. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij medicijngebruik en na een infectie.
Loop je het risico op een laag ijzergehalte dan moet je oppassen met (groene) thee. Thee remt namelijk de opname van ijzer uit de voeding of uit supplementen. In vergelijking met gewone thee heeft rooibos minder nadelig effect op de opname.
Havermout is net als brood en muesli een bron van B-vitamines, ijzer en kalium. Zoals in de tabel hieronder te zien is, is de hoeveelheid ijzer in havermout twee keer zo veel als in volkorenbrood en muesli. De hoeveelheid kalium is hoger dan in volkorenbrood en lager dan in muesli.
Cashewnoten bevatten 6,7 milligram ijzer per 100 gram en zijn daarmee een goede optie. Pistachenoten bevatten 4,3 milligram, macadamia's bevatten 3,7 milligram, walnoten 3,4 milligram, amandelen 3,3 milligram, hazelnoten 3,0 milligram, pinda's 1,9 milligram en kastanjes 1,0 milligram ijzer per 100 gram.
Bij voorkeur innemen met drank of voedingsmiddelen die vitamine C bevatten (bevordert de absorptie door het zure milieu), en niet binnen 2 uur voor of 4 uur na inname van koffie, thee of melkproducten innemen, omdat deze producten de absorptie van ijzer verminderen.
Een tekort aan ijzer vermindert ook de weerstand en kan uiteindelijk leiden tot onvruchtbaarheid, moeilijkheid tot slikken, irritatie en verwarring. Een lichaam dat voor een lange periode te kampen heeft met een tekort aan ijzer, kan ook te maken krijgen met 'lepelnagels'.