Een van de grote voordelen van spaakwielen is de mogelijkheid het wiel te repareren zonder dat het hele wiel vervangen hoeft te worden. Als er een of enkele spaken gebogen zijn of er iets anders mee gebeurt, dan kan een monteur of jij zelf de spaken makkelijk vervangen.
Spaken hebben als voordeel dat je er vrij veel trekspanning op kunt zetten, waardoor je een lichte starre verbinding tussen de as en de velg kunt maken, met alleen maar trekspanningen,waardoor er geen vervormingen optreden.
Meer gewicht
In 1877 vond de Engelse uitvinder James Starley een oplossing voor dit probleem. Hij plaatste de spaken zodanig dat de wielen veel meer gewicht konden dragen. Wist je dat er tegenwoordig ook fietsen zijn met sterwielen? Dat zijn wielen met slechts enkele grote stevige spaken.
Spaken: De spaken is het onderdeel (eigenlijk veel dezelfde onderdelen) wat de velg met de naaf verbind. Het aantal spaken is afhankelijk van de uitvoering van het wiel maar meestal heeft een wiel 36 spaken.
15-45 euro. In principe kan een spaak vervangen nooit erg duur zijn. Een spaak inclusief montage kost bij een goede fietsenwinkel maximaal 20 euro. Vaak word hier meer voor gevraagd omdat de consument moeilijk kan inschatten hoeveel werk dit is.
Uiteraard kun je dit ook bij de plaatselijke fietsenmaker laten doen maar dit kost je vaak tussen de 75 en de 100 euro. Bereid je voor, de eerste keer is niet altijd even gemakkelijk. Waarschijnlijk zal het eerste wiel dat je gaat spaken je wel 2-3 uren kosten.
In je wiel zitten allemaal spaken, en die kunnen kapot gaan. Als je spaak los zit, gebroken of gebogen is, dan raden wij je aan er niet mee door te fietsen. Het kan een slag in je wiel veroorzaken, die je er bijna niet meer uit kunt krijgen.
Slag uit wiel halen
Zit de slag aan de rechterkant, draai dan de spaken die vanaf de linkerkant van de naaf komen voorzichtig een kwart slag strakker. Controleer de velg en herhaal de handelingen als de slag er nog niet voldoende uit is. Let er in elk geval op dat je de spaken niet te strak aanspant.
EEN SPAAK VERWIJDEREN OF PLAATSEN
Een spaak verwijderen is relatief eenvoudig en snel af te handelen. Eerst vijs je de kop van de spaak volledig los, daarna laat je de spaak glijden tot in het midden van het wiel (van de as) om ze los te maken. Let op!
De dikte van een spaak is meestal 13G of 14G. G is de afkorting van een Engelse draadmaat waarbij een lager getal correspondeert met een grotere dikte. 13G wordt gebruikt in achterwielen voor stadsfietsen en is ongeveer 2,3 mm. 14G wordt in de meeste andere wielen gebruikt en is ongeveer 2,0 mm.
Alle spaken zitten los
Wat je op dit moment kunt doen is beginnen bij het ventiel. Op deze manier kun je bijhouden wanneer je het hele wiel gehad hebt. Span alle spaken een kwart slag aan. Voel als je een heel rondje gemaakt hebt even of de spaak spanning beter is geworden.
Ondanks dat een slag in je fietswiel niet direct gevaarlijk is, is het wel aan te raden om het slag in het wiel van je fiets te repareren. Zelfs de kleinste afwijking kan onder de verkeerde omstandigheden tot gevaarlijke situaties leiden, ook al zal dit meestal niet het geval zijn.
Een hoogteslag kun je op dezelfde manier uit je wiel halen als een zijslag. Dit doe je door de spaken waar de hoogteslag zit iets strakker te draaien. Aan de andere kant van het wiel draai je de spaken weer wat losser. Hiermee breng je de spanning weer in evenwicht en haal je de hoogteslag eenvoudig uit je wiel.
Bij een linkse velg moet dus rechts begonnen worden met de spaken aanbrengen. Bij een rechtse velg links. Als het een voorwiel met trommelrem is, moet de eerste spaak vaak achter het ventiel aangebracht worden. Bij het vastleggen van het kruis worden de buitenste spaken dan de zwaarst belaste spaken.
Het juiste spaakpatroon in het voorwiel is afhankelijk van het aantal spaken en je dient rekening te houden met de specificaties van de naaffabrikant. Bij een schijfrem dien je bij het voorwiel hetzelfde spaakpatroon te kiezen als bij een achterwiel. Immers op dit wiel komen door het remmen grote krachten vrij.
HET PRINCIPE van de meetklok is de vervorming van een spaak meten, met de veerkracht van de spaakspanningsmeter. De trekkracht van de spaak wordt onrechtstreeks gemeten door de vervorming van de spaak. Hoe hoger de spaakspanning, hoe minder de spaak zal doorbuigen door de veerkracht van de spaaksspanningsmeter.
Veel gebruikte spaak/nippel-maten zijn 13 (voor achterwielen bij gewone fietsen) 14 (voor sprtieve fietsen en voorwielen bij gewone fietsen) en 15 (voor racefietsen). Over het algemeen zijn spaaknippels van vernikkeld messing. Messing voorkomt dat de spaak aan de nippel vastroest.
Bij Internet-Bikes vind je een ruim assortiment aan spaken, spaakgereedschap, -nippels en -platen! Je hebt keuze uit honderden artikelen en vindt dus altijd wat je zoekt! Je kunt bij ons spaken kopen per 100 stuks of meer, bijvoorbeeld van een merk als Sapim of Alpina.
Een Fietsenmaker factureert ongeveer € 35 per uur ex BTW.
Kosten: € 12,50
Er worden ook wel andere systeemen gebruikt zoals een belt-drive en een cardan-as, maar de meeste fietsen hebben een ketting aandrijving. Als de ketting te slap is gaat hij rammelen in de kettingkast en heeft hij meer weerstand bij de aandrijving en fietst de fiets zwaarder.
Meestal is een slag in je wiel eigenlijk een probleem met je band. Soms veroorzaakt het harde gedeelte van het ventiel rond je ventiel tussen je velg en band klem zit. Hierdoor vormt er een bobbel. Door je band leeg te laten lopen en het ventiel goed te plaatsen is dit probleem snel opgelost.
Het wiel is met snelspanners of met gewone moeren aan het frame bevestigd. De bevestiging met snelspanners heeft het voordeel dat het wiel makkelijk uit te nemen is. Deze bevestiging wordt dan ook gebruikt in combinatie met velgremmen en derailleurversnellingen.