Oudnederlands is de taal die gesproken en geschreven werd tijdens de vroege middeleeuwen (circa 500 tot 1200) in een deel van de gewesten die nu Nederland en België vormen, verder ook aan de Franse Noordzeekust (Frans-Vlaanderen, nabij Duinkerke, tevens tot Stapel en mogelijk tot aan Berck) en de nu Duitse Nederrijn.
Volgens Onze Taal zijn dit de mooiste woorden in het Nederlands: Desalniettemin (volgens Onze Taal-lezers) Liefde (volgens NIPO-onderzoek) Vrijen (volgens Volkskrant-lezers)
Het oudste Nederlandse zinnetje is te vinden in de Malbergse Glossen. De glossen komen uit de Lex Salica, een Latijnse tekst uit de 6e eeuw die we kennen uit afschriften van de 8e en 9e eeuw.
Het Middelnederlands is een voorloper van de moderne Nederlandse taal. Het werd tussen 1200 en 1500 in het huidige Nederlandse taalgebied gesproken. Middelnederlands was de opvolger van het Oudnederlands. Het Noord-Middelnederlands wordt vooral door niet-taalkundigen ook wel Diets genoemd.
Enclise of enclisis is het verschijnsel dat een - meestal onbeklemtoond - woord wordt uitgesproken als vormde het een deel van het woord dat ervoor komt. Een woordje dat op deze manier in het voorgaande wordt geïntegreerd wordt enclitisch genoemd.
In het jaar 1100 was er een Vlaamse monnik die bezig was met het overschrijven van Latijnse en Oud Engelse teksten. Toen hij zijn ganzenveer wilde uittesten, schreef hij een zin van een liedje op die hij kende van zijn jeugd. Dit was dus de eerste Nederlandse zin die ooit is opgeschreven!
De eerste geschreven woorden in de Nederlandse taal zijn 'Hebban olla vogala nestas hagunnan'. De tekst is bijna duizend jaar oud en geschreven door een monnik in een klooster met een ganzenveer en inkt.
Het Vlaamse Nederlands verschilt van de in Nederland gesproken vormen van het Nederlands, maar die in België gesproken Westvlaamse, Brabantse en Limburgse varianten hangen taalhistorisch nauw samen met het Zeeuws, Noordbrabants en de Limburgse varianten in Nederland.
Nederlands een 'mooie' taal
Van de moedertaalsprekers in Nederland is 74,9% het eens met deze stelling, van de niet-moedertaalsprekers ongeveer 60%. In Vlaanderen geeft 78% van de moedertaalsprekers aan het Nederlands een mooie taal te vinden, van de niet-moedertaalsprekers is dat 67,8%.
Het woord liefde bleek voor veruit de meeste inzenders het mooiste woord. Liefde is blijkbaar het mooiste woord ter wereld - in Nederland en België.
De Æ wordt in het Nederlands uitgesproken als een lange 'e'-klank, bijvoorbeeld in 'fee', zoals in de namen Phaedra of Laetitia of als een lange 'a', zoals in namen als Maerten, die dan wordt uitgesproken als 'Maarten'.
Het Zweedse alfabet kent behalve de gewone letters ook nog de letters å (oo), ä (èè) en ö (eu). In een woordenboek of taalgids komen deze letters na de z. De puntjes zijn van belang bij de uitspraak. Zo wordt de gewone o uitgesproken als oe in zoet, terwijl de ö wordt uitgesproken als eu in reuk.
' is een van de bekendste zinnen uit de Nederlandse taal- en literatuurgeschiedenis. Het betekent: 'Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve ik en jij.
'Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij', schrijft een Vlaamse monnik rond 1100 in het Nederlands van zijn tijd: 'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu'. Vrij vertaald staat er: 'Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve jij en ik; waar wachten we nog op?
Rond 1100 schreef een vermoedelijk Vlaamse monnik in een Engels klooster de volgende tekst: 'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu'. In 'gewoon' Nederlands staat er: 'Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve jij en ik.
Na wad zijn de oudst bekende woorden volgens Van der Sijs twee (tussen 222 en 235 opgetekend met het woord Tuihanti, het huidige Twente) en trecht ('overvaart', 'doorwaadbare plaats', genoteerd in het jaar 300 met de plaatsnaam Traiecto, nu Utrecht).
Het Nederlands wordt met het Duits, Engels, Zweeds en Deens gerekend tot de Germaanse talen. De onderlinge verstaanbaarheid tussen deze talen verschilt. Deens en Zweeds zijn onderling het meest verstaanbaar, maar ook Nederlands en Duits zijn over en weer verstaanbaar.
Dutch komt van de oude benaming Duitsch of Dietsch voor het Nederlands. Het Engels heeft het woord Dutch ontleend aan het Nederlands, in een tijd dat wij onze taal zelf nog met Duitsch of Dietsch aanduidden – waarschijnlijk in de late Middeleeuwen.
De Rijksoverheid en provincies willen de Nedersaksische taal houden en het gebruik aanmoedigen. Zoals het Gronings, Drents of Twents. Het Nedersaksisch is daarom erkend als regionale taal. Het wordt gesproken in Drenthe, Fryslân, Gelderland, Groningen en Overijssel.
In de meeste gevallen gaat het om onbeklemtoonde woordjes die voor- of achteraan een beklemtoond woord worden gehangen. Als het geïnclineerde woord voor het beklemtoonde woord staat, spreekt men van proclisis, staat het erachter dan is het een enclisis. Vaak treedt er bij inclinatie ook assimilatie op.
Proclise of proclisis is het verschijnsel dat een - meestal onbeklemtoond - woord wordt uitgesproken als vormde het een deel van het woord dat erop volgt. Vaak gaat dit gepaard met deletie, het uitstoten van een of meer klanken. Proclise doet zich met name voor bij "fonologisch zwakke" woorden, ofwel clitica.