De vettige structuur en het feit dat boter altijd smaken verbindt, maakt je vlees of vis net even wat lekkerder. Vanuit een gezondheid perspectief is olie een stuk gezonder dan boter om mee te bakken. Olie bevat veel minder verzadigde vetten dan boter.
"Olijfolie is vetter dan boter. Aan boter is nog water toegevoegd: zo'n 18 procent. Hierdoor zitten er meer calorieën in olijfolie." Maar de boter bevat natuurlijk juist wel verzadigd vet, voegt het Voedingscentrum toe.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Samengevat is dit de conclusie. Als je een olie of vet niet verhit, dan zijn olijf-, koolzaad-, soja-, arachide-, zonnebloem-, maïsolie en andere plantaardige oliën de betere keuzes. Dat is omdat ze vooral onverzadigde vetten bevatten en zo helpen de verzadigd vet consumptie te beperken.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
"We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond", legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Alternatieven voor bakken
Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Dat verzadigde vetten in roomboter gezond zijn blijkt uit onderzoek; ze kunnen bijdragen aan sterke botten, een gezonde lever- en longfunctie en een sterk afweersysteem. Ook de onverzadigde vetten maken roomboter gezond. Deze geven je snel een vol gevoel en verhogen de vetverbranding.
De eiwitbestanddelen en water in boter zorgen er nl voor dat boter beperkt houdbaar is en na een tijdje ranzig gaat smaken. Dit vet is ook goed bestand tegen hoge verhitting. Dus bak hierin je vlees, vis of wat dan ook. Je kunt eventueel ook nog wat olijfolie toevoegen, want dan kan het mengsel nog hoger verhit worden.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Of die palmolie zorgt voor harde boter, weten de fabrikanten, aldus de boer. Maar ja, die houden hun geheimen geheim. Dus reist Ersin Kiris naar een expert op het gebied van diervoeding, Jan Speerstra. Die geeft 'dieetadvies' en ja, met dat palmvet is de fabrikant blij omdat die er goede boter van kan maken.
Zonnebloemolie bevat net als olijfolie veel onverzadigbare vetzuren, maar doordat dit meervoudige vetzuren zijn is zonnebloem veel beter bestand tegen verhitting. Zonnebloemolie is geschikt voor bakken, braden en frituren. Overigens geldt dit ook voor pinda- of arachideolie.
Het gezondste ontbijt: fruit, groenten en eiwitten
Een bakje fruit (voor de vezels, vitaminen en fructose) met magere, suikervrije kwark of yoghurt, of nog beter: een plantaardige variant (voor de eiwitten en het verzadigingsgevoel), zijn het beste voor je lichaam.
Minder verzadigd vet met halvarine en margarine
Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet kan je risico op hart- en vaatziekten verlagen. Wij adviseren daarom halvarine of margarine uit een kuipje of fles te gebruiken.
Kies daarom voor halvarine, margarine of vloeibare boter. Deze botersoorten bevatten in verhouding meer onverzadigde vetzuren en minder verzadigde vetzuren dan roomboter, kokosvet, harde margarine of bak- en braadvet uit een pakje.
Olijfolie versus boter
Olijfolie is niet beter voor de lijn dan boter, maar wel beter voor de gezondheid. Oliën hebben namelijk als voordeel dat ze veel onverzadigde vetzuren bevatten. Die zijn goed voor je cholesterol: ze houden het slechte LDL-cholesterol laag en helpen zo hart- en vaatziekten voorkomen.
Vanuit een gezondheid perspectief is olie een stuk gezonder dan boter om mee te bakken. Olie bevat veel minder verzadigde vetten dan boter. Ook met die reden in ons achterhoofd is het altijd beter om voornamelijk te werken met olie in plaats van boter.
Hoe komt het dat Croma mijn stukje vlees zo lekker maakt? Croma is speciaal ontwikkeld voor de bereiding van vlees en kip. Het schroeit het vlees direct dicht waardoor het lekker mals blijft. Daarnaast geeft het vlees een mooie bruine kleur en een heerlijke geur en smaak.
Geconcentreerde boter is boter waaruit bijna alle water verwijderd is. Daardoor is ze zeer geschikt om mee te braden en te bakken. Ze wordt ook bak- en braadboter genoemd. Ze is zeker niet geschikt om op brood te smeren.
Roomboter bevat zowel vitamine A, D en E, maar ook veel verzadigd vet en vormt daarom geen verstandige basis binnen een gezond voedingspatroon. Verzadigd vet wordt namelijk binnen onderzoeken in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes. Vandaar dat het ook wel wordt gezien als het ongezonde vet.
ROOMBOTER IS PUUR
Roomboter bestaat om te beginnen voor het grootste deel uit onbewerkte melkvetten van koemelk. In deze vetten vinden we stoffen die zeer gunstig zijn voor de gezondheid van de mens, zoals vitamine K2 , geconjugeerd linoleenzuur ( CLA) en butyraten.
Lurpak® is een roomboter die wordt gemaakt van verse volle melk. Het meest waardevolle en smaakvolle onderdeel van de melk, de room, wordt eerst een aantal uren gerijpt, voordat deze wordt gebruikt om boter van te karnen.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie. Lijnzaadolie en extra vierge olijfolie kun je beter niet verhitten.
Het tekort aan zonnebloemolie is het zoveelste probleem op rij voor de levensmiddelenfabrikanten. Door de coronacrisis waren hun kosten voor grondstoffen, energie, transport, verpakkingen en lonen al fors gestegen. De oorlog in Oekraïne jaagt vooral de kosten voor grondstoffen en energie verder omhoog.