Een lichte onderkoelingDe huid wordt koud, bleek en droog en de onderkoelde persoon raakt vermoeid. Verder herken je een lichte onderkoeling aan beginnende blauwe vingers, tenen, oren en/of lippen en een zeer snelle en onregelmatige ademhaling.
Bij lichte onderkoeling moet je letten op de volgende symptomen: het slachtoffer heeft een bleke en droge huid. Het slachtoffer is aan het rillen. De ademhaling van het slachtoffer gaat van hyperventilatie naar langzaam en oppervlakkig.
Breng het slachtoffer naar een warmere omgeving.Verwijder (knip) eventueel natte kleding.Wikkel het slachtoffer in een (isolatie)deken.Zorg dat die deken ook over het hoofd gaat.
Bied warme vloeistoffen aan, maar vermijd alcohol en cafeïne, die het warmteverlies versnellen. Let op: geef geen vloeistoffen als het slachtoffer braakt of als iemand bewusteloos is! Is er geen ademhaling meer? Start meteen met reanimeren.
Het is dus beter om er meer over te weten: Hypothermie is een medisch noodgeval dat optreedt wanneer je lichaamstemperatuur daalt van 37°C (98,6 graden Fahrenheit) tot onder 35°C (95°F) . Het verlagen van de lichaamstemperatuur tot 32°C (89,6°F) of minder kan dodelijk zijn.
De eerste onderkoelingsverschijnselen beginnen als de lichaamstemperatuur zakt naar 35 °C, je kunt dan last krijgen van desoriëntatie, verlaagde hartslag en verwardheid. Wanneer de temperatuur verder daalt naar 33°C krijg je last van spierstijfheid, grote pupillen en kramp.
Naast een hersenbeschadiging zijn er andere risicofactoren bekend voor het krijgen van hypothermie. Dat zijn omgevingsfactoren (kou), een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie), immobiliteit, huidziekten, infecties, psychofarmaca, ondervoeding, uitdroging en ernstige lever- en nierfunctiestoornissen.
Hypothermie wordt gedefinieerd als een lichaamstempera- tuur van 35 °C of lager. We onderscheiden een milde vorm (32-35 °C), een matige vorm (28-32 °C) en een ernstige vorm van hypothermie (<28 °C). deze drie vormen hebben elk hun eigen symptomen en behandelingen.
Als de lichaamstemperatuur onder de 32 °C zakt, wordt de situatie kritiek.Lichaamstemperaturen onder de 27 °C zijn zonder medisch ingrijpen bijna altijd dodelijk, hoewel er gevallen bekend zijn waarbij een lichaamstemperatuur van 14 °C werd overleefd. Onderkoeling kan ook levensreddend zijn.
Onderkoeling wordt veroorzaakt door blootstelling aan kou en wordt verergerd door wind, water en lichamelijke uitputting. Onderkoeling kan zich op verschillende manier uiten.
Is de lichaamstemperatuur tussen de 35 en 32 graden Celsius, dan spreek je van lichte onderkoeling. Zakt de lichaamstemperatuur verder door tussen de 32 en 30 graden Celsius spreek je van matige onderkoeling. Zakt de lichaamstemperatuur verder door tot onder de 30 graden Celsius dan spreek je van ernstige onderkoeling.
Het eerste stadium van onderkoeling is kippenvel. In het tweede stadium van onderkoeling gaat het lichaam rillen en treedt er soms agitatie op. Wanneer iemand opgewonden of rusteloos is, spreekt men van agitatie. In een volgend stadium wordt de patiënt suf en sloom, gaat hij slechter presteren.
“Twee graden temperatuurverlaging is even zorgelijk, misschien zelfs wel zorgelijker, dan twee graden temperatuursverhoging. Ondertemperatuur is een alarmsignaal, net zoals koorts dat is”, zegt Pickkers.
Op de IC hanteren we een strikte definitie van 38,3 graden Celsius. Maar, bij mensen met een lage normale temperatuur van 35,5 graden is een stijging naar 36,5 of 37,0 graden mogelijk al een alarmsignaal. We weten ook dat ouderen minder makkelijk koorts maken als ze een infectie hebben”, aldus Otterspoor.
Koude koorts betekent dat je het koud hebt tijdens de koorts. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer je temperatuur nog aan het stijgen is om de gewenste temperatuur te bereiken. Je lichaam stelt dan alles in het werk om je temperatuur te verhogen en je gaat vanzelf warmte opzoeken (denk aan dekentjes of een trui).
Hoewel het een bekend verschijnsel is van koorts, betekent het niet dat je geen last kunt hebben van koude rillingen zonder koorts. De bekendste oorzaak van koude rillingen zonder koorts is het hebben van een lage lichaamstemperatuur: wanneer je het koud hebt.
Breng het slachtoffer zo mogelijk in een warme, beschutte omgeving. Verwijder natte kleding. Warm het slachtoffer op met dekens. Met alcohol kan je het slachtoffer NIET opwarmen.
Het meten van de oppervlaktetemperatuur van het lichaam wordt normaal gesproken uitgevoerd door medisch personeel in de oksel (axillaire meting) en in de lies.
Daarom spreken we niet over één vaste temperatuur. We werken met een temperatuurszone. Zolang de temperatuur schommelt tussen 36.5°C en 37.5°C, beschouwen we dit als normaal. Pas als de temperatuur oploopt boven de 38°C spreken we over koorts.
Zodra de lichaamstemperatuur beneden 35°C daalt, spreek je van onderkoeling.
"Iedereen denkt dat de gemiddelde lichaamstemperatuur 37 graden Celsius is. Maar dat is gebaseerd op hele oude metingen uit de 19e eeuw", zegt cardioloog Luuk Otterspoor in het NOS Radio 1 Journaal. "De laatste decennia is die temperatuur aan het dalen. Gemiddeld is die nu 36,4 graden."
De hypothalamus is het regelcentrum van de lichaamstemperatuur. De hypothalamus bevat temperatuurgevoelige delen: de thermoreceptoren. Daarnaast zijn er thermoreceptoren in de huid en het ruggenmerg. Serotonine en dopamine zijn de belangrijkste neurotransmitters die bij temperatuurregulatie een rol spelen.
De normale lichaamstemperatuur varieert over de dag waarbij de temperatuur 's morgens 0.5 graad lager is dan aan het eind van de middag of avond. De lichaamstemperatuur wordt geregeld door een regelcentrum in de hersenen (hypothalamus), die de temperatuur meestal stabiel rond de 37 ºC houdt.
Is de lichaamstemperatuur te laag, zeker onder de 34 graden, dan is ook actie nodig, want dan dreigen bijvoorbeeld hartritmestoornissen. Logisch dus dat bij patiënten in een ziekenhuis een aantal keren per dag de temperatuur wordt gemeten.