Een dilemma is niet hoe je iets vaktechnisch moet verwerken. Dat staat wel in de regels. Een dilemma is wel dat je een keuze moet maken tussen wat theoretisch zou moeten en wat de klant wil, of je kantoor. Helemaal een goed dilemma heb je als er ook nog jouw persoonlijke mening naar voren komt.
Als je de dikke man een duw geeft zal deze voor de trein op de grond vallen. De trein zal stoppen en de vijf mensen zullen gered worden, maar die ene man gaat dood. Zou je de dikke man duwen? Ook dit is een moreel dilemma.
Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde. Als je bijvoorbeeld weet dat je patiënt dronken in een auto stapt, kan dat een moreel dilemma opleveren: enerzijds mag je je beroepsgeheim niet doorbreken, anderzijds wil je de patiënt en anderen beschermen tegen mogelijke schade.
Je kunt een dilemma omschrijven als: een situatie met een of/of karakter ( ingrijpen of niet ingrijpen); aan beide mogelijkheden zitten negatieve consequenties, beide mogelijkheden lijken niet goed; het geheel heeft een dwingend karakter; je moet een keuze maken, of het een, of het ander; niets doen is ook een keuze.
Soorten dilemma's: Er zijn diverse soorten dilemma's. De belangrijkste soorten zijn: persoonlijke dilemma's, bedrijfseconomische dilemma's, maatschappelijke dilemma's, duivelse dilemma's en tot slot morele dilemma's. Persoonlijke dilemma's Persoonlijke dilemma's zijn lastige keuze die in het privéleven gemaakt worden.
Er is sprake van een persoonlijk dilemma wanneer de trainee in een situatie terecht komt waarin een keuze moet worden gemaakt uit verschillende alternatieven waarvan de gevolgen niet eenduidig positief of negatief zijn. Met andere woorden, de alternatieven zijn allemaal even (on)aantrekkelijk.
Voorbeelden van dilemma's
Een cliënt ervaart dat sommige zorgverleners ruw zijn in hun handelen en taalgebruik. De cliënt vraagt zich af of ze dit kan zeggen en tegen wie. Of: een cliënt wil een behandeling niet, terwijl zijn familie dit wel wil. Hoe handhaaf ik me dan als zorgverlener?
Situatie waarbij mensen kunnen kiezen tussen hun eigen belang en het gemeenschappelijk belang. Er bestaat een strijdigheid tussen de 2. Er is steeds wederzijdse afhankelijkheid tussen de betrokkenen.
Morele vragen zijn vragen die gaan over hoe te leven; hoe we moeten handelen om het leven waardevol / goed te maken. Over wat deugt en wat niet deugt. Omdat de moderne mens nooit alleen leeft, gaan morele vragen natuurlijk ook bijna altijd over de wijze waarop we zouden moeten samenleven.
Kenmerken van een ethisch dilemma zijn: Je moet kiezen uit twee of meer keuzes. Het onderwerp gaat over waarden en normen. Je hebt de keus uit oplossingen die ongewenst zijn (voor cliënt, medewerker, organisatie) of niet ideaal zijn.
Ethisch is het gebied van de praktische filosofie die handelt over wat goed en kwaad is. Het betekent of iets moreel verantwoord is. Ouders geven aan kinderen hun waarden en normen mee waarvan zij denken dat die goed voor hun zijn. Het is zo dat de ouders hun kind meegeven op welke manier zij in het leven staan.
Morele vragen zijn vragen die gaan over hoe te leven; hoe we moeten handelen om het leven waardevol / goed te maken. Of zoals sommigen auteurs zeggen: over wat deugt en wat niet deugt. In onderstaande lijst gaat het dus over wat goed handelen is of zou zijn op je werk.
Het woord dilemma komt van het Latijnse dilemma, dat 'tweestelling' betekent. Het Latijn heeft het weer ontleend aan het Griekse di- ('twee') en lemmata ('veronderstellingen'). Iemand die voor een dilemma staat, moet dus kiezen uit twee veronderstellingen/mogelijkheden.
De begrippen 'ethiek' en 'moraal' worden vaak door elkaar gebruikt, maar zijn wezenlijk verschillend. 'Moraal' is het geheel van waarden en normen dat voor een persoon of een groep van belang is. 'Ethiek' is het systematisch nadenken over die moraal. Ethiek bestudeert en analyseert dus de moraal.
Een ethisch dilemma is een situatie waarbij iemand verschillende keuzen tot handelen heeft die betrekking hebben op moraliteit. Deze beslissing kan uitmonden in onwenselijke situaties. Een ethisch dilemma bevat altijd verschillende waarden.
Een dilemma in de samenleving tussen groepen mensen met verschillende waarden en/of belangen, is een maatschappelijke botsing. Een maatschappelijke botsing is één van de kenmerken van een maatschappelijk probleem.
Moraal zijn de waarden en normen die richting geven aan jouw doen en laten, ze sturen de keuzes die je maakt. Ethiek is daarover nadenken. Het is nadenken over de vraag of jouw handelen leidt tot goede zorg. Dat kan echt over van alles gaan: van grote levensvragen tot kleine, dagelijkse keuzes.
Kenmerken van goede zorg
De zorg is veilig. De zorg is cliëntgericht: u krijgt de zorg op het juiste moment en de zorg sluit aan bij wat u nodig heeft. De zorg is beschikbaar voor iedereen die het nodig heeft. De zorg is effectief (heeft een goed resultaat) en doelmatig (is niet te duur)
Het principe van niet-schaden vraagt van artsen om geen handelingen te verrichten die schadelijk zijn. In de geneeskunde gaat de uitdrukking 'baat het niet, dan schaadt het niet' namelijk lang niet altijd op. Zo kun je iemand schaden met een onnodige operatie of te zware chemotherapie.
Waarden zijn algemene principes die als richtinggevend voor een bepaalde praktijk worden gezien. Waarden geven dus richting aan het handelen. Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, weldoen, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid.
de ervaring van een professional in de context van zijn of haar beroepsuitoefening een lastige, welover- wegen keuze gemaakt moet worden tussen twee alternatieven die beide gepaard gaan met bezwaren. Professionele dilemma's dwingen bestuurders tot het maken van lastige keuzes. Zulke keuzes kunnen grote impact hebben.
Serieuze 'zou je liever'-vragen
Weinig thuis zijn en heel veel geld verdienen of minder geld verdienen en meer tijd overhouden voor elkaar? Willen weten wat er na de dood is of gedachten kunnen lezen? Iets aan het verleden veranderen of in de toekomst kunnen kijken?
In de ethiek staat de vraag centraal wat het goede is om te doen in een bepaalde situatie en wat nastrevens- waardige ontwikkelingen zijn. Mensen hebben over dit soort vragen verschillende morele opvattingen.