Dissociatie en paranoïde ideeën De 'dissociatie' is een angstige ervaring omdat je niet meer weet wat er gebeurt. Mensen met borderline kunnen ook paranoïde ideeën hebben en bijvoorbeeld denken dat ze worden achtervolgd.
Dissociatie is een verstoring en/of onderbreking van het normale psychisch functioneren, die van invloed is op onder andere het denken, geheugen, identiteit, emotie, perceptie, lichaamsbeleving, motorische controle en gedrag. Dissociatieve symptomen kunnen ieder gebied van het psychisch functioneren verstoren.
Ook hebben mensen met borderline vaak problemen met hun identiteit. Ze hebben een instabiel, negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen. Ze vinden het moeilijk om te weten wie ze zijn en wat ze willen in het leven. Zelfmoordgedachten en zelfbeschadiging komen ook voor bij borderline.
Kenmerkend voor alle dissociatieve stoornissen is dat de (emotionele) verbinding met een ander vaak erg wisselend is en/of soms afwezig. En dat er vaak sprake is van traumatische ervaringen, waardoor iemand zich vaak angstig, verward, boos of gevoelloos voelt.
Wat is dissociatie? Dissociatie is een toestand van verlaagd bewustzijn. Als je last hebt van dissociatie kan het voelen alsof je gedachten, gevoelens, herinneringen en lichaamsdelen niet van jezelf zijn (depersonalisatie).
De borderline persoonlijkheidsstoornis wordt ook als een vroege hechtingsstoornis beschreven. Het is goed denkbaar dat het verstoorde hechtingsgedrag dat deze mensen als kind vaak vertonen, ervoor zorgt dat hun ouders zich ook minder aan hén hechten.
Iemand met Borderline reageert vaak impulsief en dat kan leiden tot negatieve gevolgen zoals geldverspilling, alcohol- en drugsmisbruik, instabiele (seksuele) contacten of eetbuien.Ook kan het zijn dat iemand met BPS zichzelf snijdt of op een andere manier beschadigt.
Bij borderline ontbreekt dit. Je krijgt in het slechtste geval een innerlijke leegte, en dat mag je letterlijk begrijpen (low-level). Zolang de man of vrouw niet in interactie treedt met iemand anders, is er nauwelijks een ID. De ID komt telkens opnieuw even tot stand binnen een concrete interactie.
Ontstaan van de stoornis
Een dissociatieve stoornis hangt meestal samen met traumatische ervaringen. Denk bijvoorbeeld aan kindermishandeling, seksueel misbruik, of een groot verlies. Door dissociatie kan iemand nare gevoelens die naar boven komen door een traumatische ervaring wegdrukken en eraan ontsnappen.
Sommige mensen hebben tijdens hun eerste aanval het gevoel dood te gaan. In een mildere vorm hebben mensen het gevoel er niet helemaal bij te zijn. Vaak zeggen patiënten zich bewust te zijn van de mensen om hen heen, maar niet met hen te kunnen praten.
Er bestaat echter geen medicijn tegen dissociatie. Het kan zijn dat je door je psychische klachten moeite hebt met alledaagse dingen, zoals het huishouden doen, je rekeningen op tijd betalen of de deur uit komen. Als dat bij jou ook zo is, is professionele ondersteuning op dat gebied misschien fijn of nodig.
De patiënt kan leren het dissociëren te herkennen en te stoppen, en zal leren dat hij of zij heftige emoties kan verdragen. De behandelaar helpt de patiënt hierbij. In traumagerichte therapie wordt de aandacht gericht op de oorzaak van de dissociatieve klachten, en dat is het onverwerkte trauma.
Dissociatieve fugue
Een patiënt kan op de vlucht slaan, soms naar een heel andere regio, of een andere identiteit aannemen. Vaak is een verbaasde gelaatsuitdrukking een symptoom. Het vluchtgedrag wordt meestal veroorzaakt door een trauma of stress.
Bij dissociatie zijn bepaalde functies in de hersenen verstoord, zoals het bewustzijn, geheugen of de waarneming van de omgeving. Bij het ervaren van onder andere hevige stress of een traumatische ervaring kan dissociatie optreden als vorm van zelfbescherming. Dissociatie kan als erg vreemd en eng worden ervaren.
Wat is het? Een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een psychiatrische aandoening die iemands dagelijks functioneren erg kan beperken. Een persoon met BPS lijdt aan emotionele instabiliteit, gedragsstoornissen en is doorgaans vatbaar voor problemen in zijn relaties met anderen, zowel privé als professioneel.
De stoornis is ernstig en complex; circa tien procent overlijdt als gevolg van zelfdoding. Toch blijkt de prognose ook weer niet voor iedereen slecht; na het veertigste jaar gaat het met de helft van de patiënten zoveel beter dat zij niet meer aan de DSM-criteria voor de stoornis voldoen.
Ook heb je vaak meer kans op PTSS of het ontwikkelen van een verslaving, eetstoornis, angststoornis of depressie. Hierdoor kunnen ernstige lichamelijke klachten ontstaan. De stoornis is niet altijd blijvend: een goede behandeling kan je klachten verminderen of zelfs helemaal laten verdwijnen.
Gevoel van leegte: je hebt het gevoel dat je alleen op de wereld staat en dat je niet begrepen wordt door je omgeving.Je voelt je van binnen leeg en alles is betekenisloos en zinloos voor je.
Medicijnen. Er is geen medicijn voor borderline persoonlijkheidsstoornis. Er zijn wel medicijnen die een aantal borderline-verschijnselen kunnen verminderen. Antipsychotica verminderen impulsiviteit, de heftige emoties, zoals angst en depressiviteit en psychotische verschijnselen zoals verwardheid en stemmen horen.
Stemmingswisselingen. Dan weer heel blij, en het volgende moment juist uitbarsten in een woedeaanval of een panische huilbui. Stemmingswisselingen zijn een groot probleem voor mensen met borderline. De stoornis wordt daarom ook wel 'emotie regulatie stoornis' genoemd.
Minstens twee van jouw identiteiten nemen jouw gedachten, gedrag en gevoelens regelmatig over. Je hebt geen controle over of bewustzijn van de wisselingen. Je hebt 'gaten' in je geheugen (amnesie). Grote gebeurtenissen, maar ook gewone dagelijkse bezigheden of boodschappen, kun je je niet meer herinneren.
Het gevoel dat de omgeving niet echt is, het idee buiten je eigen lichaam te staan, of niet meer weten hoe je ergens bent beland. Deze ervaringen worden dissociatie genoemd en komen vaak voor bij mensen met schizofrenie.
Bij derealisatie of depersonalisatie is er sprake van een verstoring in het bewustzijn, waarbij iemand zichzelf of zijn omgeving als onwerkelijk en vreemd ervaart. Dit duiden we met een meer algemene term aan als dissociatie, wat betekent dat je op afstand komt te staan van je bewustzijn.