Flessen en blikjes met statiegeld - zoals plastic PET-flessen, bierflesjes en drankblikjes - zijn milieuvriendelijker dan flessen en blikjes zonder statiegeld. Dat komt vooral omdat bijna 100% van de flessen en blikjes weer ingeleverd worden en er zo dus veel minder zwerfafval in het milieu terecht komt.
Verpakkingen gemaakt van composteerbare materialen, zoals bagasse (suikerrietvezel), bamboe, gegoten pulp of paddenstoelenmycelium bieden een milieuvriendelijk alternatief voor conventionele verpakkingen. Deze materialen breken op natuurlijke wijze af en kunnen samen met organisch afval worden gecomposteerd.
Papieren verpakking
Papier is, wanneer het duurzaam wordt gewonnen en verwerkt, een van de meest milieuvriendelijke materialen. Het is biologisch afbreekbaar, recyclebaar en kan vaak worden gebruikt voor hernieuwbare energie.
Een duurzame verpakking is meer dan een verpakking waarvoor zo weinig mogelijk materiaal is gebruikt. Of die grotendeels bestaat uit hernieuwbare of gerecyclede materialen. Al tijdens de productie kunnen fabrikanten duurzame technologieën gebruiken. Zo kunnen ze verspilling van grondstoffen zo veel mogelijk voorkomen.
Milieu Centraal:
Plastic is in veel gevallen beter voor het klimaat dan glas. Of dat zo is, hangt af van het verschil in gewicht tussen de verpakkingen: een plastic-fles is beter voor het klimaat als de fles minstens 6 keer zo licht is als glas. Dat blijkt in veel gevallen zo te zijn.
Hoewel glas van een natuurlijk product is gemaakt, namelijk zand, is het misschien logisch om te denken dat glas een duurzaam alternatief is voor een plastic wegwerp verpakking. Helaas is dat niet zo. Het productieproces van glas, gerecycled of niet, is namelijk vele malen vervuilender dan dat van plastic.
Glas is eindeloos recyclebaar . Glas is een van de weinige verpakkingsmaterialen die oneindig recyclebaar zijn in een gesloten fles-tot-fles-lus. Eenmaal geproduceerd, wordt een glazen fles de primaire hulpbron die nodig is om nieuwe flessen te produceren – wat grondstoffen en energie bespaart en de CO2-uitstoot verlaagt.
Composteerbaar verpakkingsmateriaal wordt gemaakt van plantaardige en gerecyclede materialen zoals karton, papier, bamboe, aardappelzetmeel en bioplastics. Een veelgebruikt bioplastic in verpakkingen is PLA (Polylactic acid). PLA is niet alleen composteerbaar, maar ook eetbaar.
Glas verliest zijn kwaliteit over de jaren. De kwaliteit van blik blijft beter goed en is daardoor beter te recyclen. Blik is een duurzamere oplossing tijdens transport. Blikjes zijn, naast minder zwaar, ook makkelijker te stapelen.
De beste keuze is dan een drinkpak, behalve voor melk. Drinkpakken scoren beter dan eenmalig glas als je kijkt naar de totale milieubelasting van productie, transport en hergebruik. Voor melk is een plastic verpakking beter.
Biologisch afbreekbare verpakkingen bestaan uit materialen die kunnen worden afgebroken door micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels en algen. De meest gebruikte soorten biologisch afbreekbare verpakkingen zijn karton of papier en biobased polymeren .
Gerecycled karton en papier
Nu de groene beweging aan kracht wint, zijn gerecyclede kartonnen en papieren verpakkingen een populaire optie geworden voor eco-bewuste merken. Deze materialen bieden de perfecte mix van duurzaamheid en veelzijdigheid, waardoor ze ideaal zijn voor een breed scala aan producten.
Wat duurzame stoffen betreft, is lyocell – ook wel bekend als Tencel – de absolute top. Naast dat het goed scoort qua duurzaamheid, heeft het ook nog eens hele fijne eigenschappen: het is zacht, zo sterk als polyester en neemt vocht beter op dan katoen. Daarnaast houdt het je net als wol lekker warm.
In de dagelijkse praktijk wordt plastic vaak gebruikt om verse goederen te verpakken. Dit komt omdat plastic een uitstekende manier is om groenten en fruit langer vers te houden. Het helpt het vocht vast te houden, waardoor het product niet uitdroogt en zijn versheid verliest.
Plastic flessen, hoewel lichtgewicht, breken af bij elke recyclingcyclus en eindigen vaak als langlevend afval op stortplaatsen of in oceanen. Verrassend genoeg zijn aluminium blikjes de minst schadelijke optie vanwege de minder energie-intensieve productie en eindeloze recyclebaarheid.
Geen statiegeld op onze melkfles? Op dit moment vallen alleen de plastic flessen van frisdranken en water onder het statiegeldsysteem. De plastic flessen van zuivel vallen buiten dit systeem, omdat het residu hiervan gaat schimmelen. Dit is schadelijk voor het recycleproces.
Blikjes kunnen gemaakt worden van zowel staal als aluminium. De can-ends en can-tabs voor drankblikjes worden eigenlijk altijd van aluminium gemaakt ook als de can-body van staal is. In dit onderzoek naar 15 verschillende blikjes hebben 4 blikjes een body van staal en de overige 11 hebben een body van aluminium.
De meest gerecyclede materialen in Europa zijn aluminium, staal, glas, papier en plastic. Voor het recyclen van deze materialen is minder energie nodig dan wanneer het materiaal nieuw uit grondstoffen vervaardigd wordt. Het kost meer energie om aluminium, staal en glas te recyclen dan papier of plastic.
Het productieproces is echter wel beter voor het milieu. Voor bioplastic worden natuurlijke en duurzame grondstoffen gebruikt zoals mais, suikerriet, tarwe of eetbare oliën. Er komen daarnaast minder broeikasgassen vrij omdat ze worden ontwikkeld bij lagere temperaturen.
Papier. Vrijwel alle verpakkingen van papier zijn recyclebaar, zoals papieren zakken, golfkarton en papiertape . Het is ook het meest gerecyclede materiaal, met 68% van de papierproducten die in 2021 werden hergebruikt. Daarnaast gebruikten bedrijven ongeveer de helft om kartonnen dozen te maken, die klanten hergebruiken als opslag.
Studies geven aan dat de CO2-voetafdruk van glas aanzienlijk hoger is dan die van plastic als we kijken naar transport en materiaalgebruik. De hogere milieukosten die gepaard gaan met de productie en het transport van glazen flessen wegen echter zwaarder dan de voordelen van recycling.
Nieuw glas kost veel energie
Nieuw glas ontstaat door zand, soda (natriumcarbonaat) en kalk samen te laten smelten. Dat kost veel energie. Ook hergebruik kost energie, maar recycling spaart 15 procent energie uit. Glasscherven smelten namelijk bij een aanzienlijk lagere temperatuur dan de grondstoffen voor nieuw glas.
Vuurvast glas, kristal en vensterglas moeten bij het restafval. Deze glassoorten geven problemen bij recycling omdat hun smelttemperatuur anders is dan die van verpakkingsglas. Spaarlampen, ledlampen en tl-buizen horen in de inzamelbak voor lampen. Die vind je vaak bij winkels en supermarkten.