In de astronomische zomer worden de dagen korter, maar dat gaat in het begin maar heel langzaam. De dagen worden in maart zo'n 4 minuten per dag langer en het tempo waarmee het langer licht wordt bereikt jaarlijks op 20 of 21 maart het hoogtepunt.
Met ruim 7,5 uur licht beleven we zondag de kortste dag van het jaar. Vanaf volgende week worden de dagen weer langer. De zon komt zondag op om 8.49 en gaat onder om 16.30 uur. Daarmee is het officieel de kortste of ook wel de donkerste dag van het jaar.
Winterzonnewende 2022: De kortste dag van het jaar
Na de winterzonnewende op 21 december 2022 gaan we weer lichtere tijden tegemoet. Op woensdag 21 december 2022 gaan we weer lichtere tijden tegemoet, als op het noordelijk halfrond de winterzonnewende plaatsvindt.
Pas op 4 januari begint de zon 's ochtends vroeger op te komen. De vroegste zonsondergang heeft plaats op 12 december. De meest late zonsopkomst gebeurt op 30 december.
Halverwege tussen het Noorse vasteland en de Noordpool vind je de eilandengroep Spitsbergen, waar de ijsberen wonen. Hier kun je echt spreken over een eindeloze dag. De zon cirkelt de hele zomer lang door de hemel.
Elk jaar op 24 juni is het Sint Jan. Het is een dag waarvan ook wel wordt gezegd dat het een keerpunt in het jaar is. Dit heeft er met name mee te maken dat kort daarvoor de zomerzonnewende is, de langste en lichtste dag van het jaar.
De kortste dag dat het licht is, is 21 december, maar de etmalen worden langer omdat de aarde verder om zijn as moet draaien. Daarom gaat vanaf 21 december de zon wel later onder, maar ook ietsjes later op. Kijk de tabellen van de zonsopkomst- en ondergang er maar op na.
Tijdens de langste dag van het jaar in Nederland is er exact, 16 uur, 16 minuten en 47 seconden daglicht. Na deze dag worden de dagen korter. Dit klinkt best raar, want de hele zomer moet dan nog komen. De zomerzonnewende valt in Nederland namelijk meestal op 21 Juni.
21 juni 2023- De langste dag valt op 21 juni en dan begint ook de zomer, dat weet toch iedereen?
Deze plekken zijn allemaal te vinden in de nabijheid van de poolcirkel: het zijn de meest noordelijke delen van Canada, Groenland, Finland, Noorwegen, Zweden, Rusland, Alaska, IJsland en Antarctica. Zo'n bestemming bezoeken wanneer 't altijd donker (óf juist altijd licht) is maakt een trip ontzettend bijzonder.
Op het noordelijk halfrond komt de zon op in het oosten, bereikt het hoogste punt in het zuiden en gaat onder in het westen. Op het zuidelijk halfrond komt de zon op in het oosten en bereikt het hoogste punt in het noorden voordat het ondergaat in het westen.
En de kortste nacht? Dat is de nacht van 21/22 juni 2023.
In Nederland verliezen we maximaal 5 minuten aan daglicht, maar het kan nog sneller. Hoe noordelijker je komt hoe sneller het gaat. Er is zelfs al een verschil van ongeveer één minuut tussen het noordelijkste en zuidelijkste puntje van Nederland.
Geen nood echter: na Nieuwjaar rekenen we met ruim een minuut. Eind januari zullen de dagen zelfs met ongeveer 3 minuten aangroeien per dag. Het extra daglicht dat we momenteel boeken, is dus louter toe te schrijven aan de avond. 's Morgens komt de zon in Brussel momenteel op om 8.44 uur.
Ten noorden van de poolcirkel gebeurt iets anders. Daar schuift opgegeven moment de zon niet meer van de aarde weg en wordt het gebied door de zon constant beschenen. De zon gaat dan niet meer onder, ook wel de middernachtzon genoemd. Vanaf 21 maart is het op de noordpool 6 maanden lang constant dag.
Een dag op basis van de klok duurt precies 24 uur.
Wanneer gaat de wintertijd in? De wintertijd gaat in in de nacht van zaterdag 28 op zondag 29 oktober. De klok wordt dan een uur achteruit gezet, waardoor het 's avonds eerder donker wordt. Om 03.00 uur wordt de klok een uur verzet, naar 02.00 uur.
De kortste dag van het jaar, de dag met het minste zonlicht en de langste nacht, valt in Nederland altijd op 21 of 22 december. De astronomische winter begint dan én het is dan natuurlijk bijna Kerstmis.
Zijn de nachten op de evenaar gedurende alle jaargetijden even lang? Ja, op een plaats op de evenaar duurt een nacht altijd 12 uur (en de dag dus ook).
Boven de poolcirkel gaat de zon een aantal weken lang niet onder gedurende het midden van de zomer. Het centrale moment daarin is de langste dag van het jaar: 21 juni. Op diverse plaatsen in Noorwegen, Zweden en Finland wordt deze dag uitbundig gevierd.
In het zuiden van Noorwegen en Zweden is het iets langer licht dan in het noorden. Het aantal lichturen in december is 7 uur en iedere maand komt er weer een uurtje bij. Zo is het in januari 8 uur, februari 9 uur en maart 11 uur.
Het is winter op Svalbard, en rondom de hoofdplaats van deze archipel in de ijselijke Barentsz-zee (die wij als Spitsbergen aanduiden) is het permanent duister. 's Nachts en overdag. Van november tot eind februari zijn de ruim drieduizend inwoners van de Noorse nederzetting verstoken van daglicht.
Rond 21 juni staat de aarde zó schuin dat de bovenste helft van de aarde naar de zon toe staat. Daardoor is het daar langer licht. De onderste helft van de aarde, in landen zoals Argentinië of Zuid-Afrika, staat juist weggedraaid van de zon. Daar komt dus minder licht en is het juist de kortste dag van het jaar!