Gietijzer kan goed heet worden en is lekker om in te braden, maar het roest en kan de smaak beïnvloeden. Aluminium is licht en goedkoop, maar ook zacht en heeft invloed op de smaak en kleur van je gerecht.
Gegoten aluminium is lichter dan gietijzer , waardoor het makkelijker op te pakken en te verplaatsen is. Aluminium roest niet, wat zorgt voor een betere corrosiebestendigheid vergeleken met gietijzer. Gegoten aluminium vereist minder onderhoud, omdat het niet geverfd of afgedicht hoeft te worden om het weerbestendig te houden.
Pannen bestaan vaak uit het metaal aluminium. Aluminium mag niet worden gebruikt in een pan als het direct in contact komt met voedsel. Pannen van aluminium hebben dus altijd een anti-aanbaklaag. Aluminium is licht en kan goed warmte geleiden.
Het wordt afgeraden om zure ingrediënten te gebruiken in gietijzeren pannen, omdat dit de anti-aanbaklaag kan beschadigen. Gebruik in plaats daarvan gietijzeren pannen voor het grillen van vlees, vis en groenten.
Volgens De Boer moeten we goed oppassen met pannen met een antiaanbaklaag: ,,Zodra er krasjes in zitten, moet je hem weg doen. Vooral pannen met schilfertjes zijn gevaarlijk, omdat je dan kleine stukjes teflon binnenkrijgt.” Zelf bakt hij met stalen en keramische pannen, zonder antiaanbaklaag.
Het meest schadelijke kookgerei is alles met een chemische antiaanbaklaag, soms gemerkt als Teflon . Deze bevatten voor altijd chemicaliën genaamd PFOS die niet afbreken en daarom voor onbepaalde tijd op ons lichaam blijven.
Gietijzeren pannen zijn onze favoriete "gezonde" pannen. Gietijzer heeft e een geode warmtegeleiding en kan tegen hoge temperaturen. Het opwarmen van de pan duurt wat langer dan bij een RVS of aluminium pan, maar eenmaal op temperatuur houden ze deze hitte veel langer vast.
Samengevat: olijfolie mag niet in een gietijzeren pan als je deze wilt inbranden, omdat de olie een te laag rookpunt heeft om goed te polymeriseren met het ijzer.
De conclusie? Het is veilig om tomaten- en wijnsauzen in gietijzer te koken , maar je moet de azijnachtige pansauzen bewaren voor roestvrijstalen pannen, of de azijn (of citrus) verdunnen met water of bouillon.
Een gietijzeren pan zonder coating is het gezondst om mee te koken. Over het algemeen zijn deze pannen voorzien van een natuurlijke antiaanbaklaag. Hier zijn geen schadelijke stoffen aan toegevoegd die vrijkomen bij het koken.
Tijdens het koken kan het gebruik van versleten of gepitte aluminium potten en pannen aluminium gemakkelijker overbrengen naar voedsel . Bladgroenten en zure voedingsmiddelen, zoals tomaten en citrusproducten, absorberen het meeste aluminium uit kookgerei.
Aluminium reageert namelijk sterk met zout en zuur. Door zoute of zure levensmiddelen in aluminiumfolie te verpakken, lost het aluminium op en komt het in je eten terecht. Het wordt dan ook door het Voedingscentrum afgeraden om zoute of zure levensmiddelen in contact met aluminium te laten komen.
Houd hier rekening mee voordat je een koekenpan koopt
Materiaal: kies tussen roestvrij staal, gietijzer, aluminium of koper. Gietijzer houdt warmte goed vast, terwijl aluminium sneller opwarmt. Antiaanbaklaag: voor gemakkelijk koken en schoonmaken is een pan met een antiaanbaklaag handig.
De overweldigende consensus van gezondheidsorganisaties, waaronder de FDA en de Wereldgezondheidsorganisatie, is dat aluminium kookgerei veilig is voor dagelijks gebruik . De hoeveelheid aluminium die onder normale kookomstandigheden in voedsel kan lekken, is minimaal en over het algemeen geen reden tot bezorgdheid.
Een gietijzeren pan gaat bij goed onderhoud een leven lang mee. Het voordeel van gietijzer is dat het een puur product is zonder chemische lagen. Gietijzer heeft dus geen slechte anti-aanbaklaag! Gietijzer heeft nauwelijks onderhoud nodig.
Gewicht is een van de belangrijkste verschillen tussen gietijzer en gegoten aluminium. Het gegoten aluminium is lichter en weegt ongeveer 2,7 g/cm3, terwijl het gegoten strijkijzer ongeveer 7,8 g/cm3 weegt . Het gewicht van aluminium maakt het gemakkelijker om te vervoeren, terwijl het moeilijk is om ijzer te vervoeren.
Onderzoek heeft aangetoond dat er een hoger ijzergehalte zit in voedsel dat in gietijzeren kookgerei wordt bereid, vooral in zuur voedsel dat het uitlogen van ijzer uit de pan bevordert , zoals appelmoes, eieren en recepten op basis van tomaten.
Aangebrand voedsel wordt meestal veroorzaakt door de pan te snel of te hoog te verwarmen. We raden aan om je pan geleidelijk aan te verwarmen. Om de aangebrande etensresten te verwijderen, kan je de pan best even laten weken in wat water en schoonmaakazijn.
Gietijzer is een goed materiaal voor het maken van lang gegaarde gerechten zoals een stoofpan, soep of ovenschotels. En omdat de warmte lang in de pan blijft kunt u gietijzeren pannen ook in de winter gebruiken, boven een kampvuur, op gas en inductie.
Het beste kun je na elke wasbeurt een druppel olie in de pan doen en deze goed uitsmeren over het gehele oppervlak. Voor degene die dit teveel werk vindt zijn er ook gietijzeren koekenpannen te koop met een emaillen laag. Deze laag is gemaakt van gesmolten glas en beschermt de pan tegen roesten en zuren.
De meest voorkomende kruidentechniek is de ovenmethode. Om een gietijzeren koekenpan in de oven te kruiden, veegt u de binnen- en buitenkant van de pan in met een dun laagje olie en bakt u deze op een hoge temperatuur (ergens tussen 450 en 500 F) gedurende ongeveer een uur .
Emaille is (veel) duurder dan “gewoon” gietijzer, maar emaille mag je daarentegen gewoon met water en zeep afwassen. Dat is bij pannen die je moet inbranden een no-no omdat je dan de natuurlijke anti-aanbaklaag er weer afspoelt. Pannen zonder emaille kunnen ook iets minder goed tegen zuren bij het koken.
Kwaliteit en prestaties
Action staat bekend om zijn kwaliteitsproducten, en de PFAS-vrije pannen vormen hierop geen uitzondering. Deze pannen bieden uitstekende kookprestaties met een gelijkmatige warmteverdeling en een anti-aanbaklaag die niet afbreekt. Dit maakt koken niet alleen makkelijker, maar ook plezieriger.
Een ander alternatief voor een koekenpan of wok zonder PFAS is gietijzer. Gietijzeren pannen hebben geen kunstmatige antiaanbaklaag. Door met een plantaardige olie op een hoge temperatuur te bakken zorg je zelf voor een antiaanbaklaag in een gietijzeren pan. Hoe meer je bakt, hoe beter de beschermlaag.
Het is verstandig om één pan speciaal te gebruiken voor eieren en dan is een pan met een anti-aanbaklaag de beste optie. Je hebt misschien zelf al opgemerkt dat je pannen hebt die ongeschikt zijn voor het bakken van eieren, omdat de eieren makkelijk aan de bodem blijven plakken.