Bovenop de berg. Water kookt sneller op een berg omdat het voor de waterdeeltjes veel makkelijker is om te ontsnappen. De lucht is veel ijler waardoor de deeltjes minder hoeven te knokken om te ontsnappen uit de pan. Water op de Mount Everest (9 km hoog) kookt al bij 69 graden!
Maar een korte online speurtocht wijst uit: koken met warm water is wel degelijk altijd sneller. Kijk aan, pap! Oké, helemaal mis had hij het niet: de warmteoverdracht bij een groter temperatuurverschil is namelijk wel sneller, dus een koude pan water neemt sneller warmte op dan een warme pan water.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een waterkoker de oplossing is met het beste rendement om water te verwarmen. Water opwarmen voor een kopje thee met een waterkoker duurt minder dan 50 seconden. Met de microgolf is dat 2 minuten en met een gasvuur of elektrische kookplaat meer dan 3 minuten.
Het gebruik bepaalt uiteindelijk het verbruik. Dus een Quooker bespaart water, maar een waterkoker verbruikt minder stroom. Staat de Quooker alle dagen van het jaar aan? Ondanks dat het reservoir goed geïsoleerd is, kost het water aan de kook houden 10 joule per seconde.
Koken op gas
Wie de pan of de fluitketel op het vuur zet en geld wil besparen kan het beste water koken op inductie. Bij water verwarmen op een gaspit gaat veel energie, gas, verloren langs de pan. Het kost dus ook meer energie om water te verwarmen op gas dan in de waterkoker.
Ok, je wil dus 1 liter water koken voor je pasta. De waterkoker doet daar ongeveer vier minuten over en dat kost 0,16 kWh, is 0,04 euro. Op het gasfornuis duurt het circa zes minuten en dat kost 0,03 kubieke meter aardgas, is 0,02 euro. Gas is dus goedkoper, maar kost meer tijd (en dat is ook weer geld).
De kooktijd verkorten door zout toe te voegen
Het is wetenschappelijk bewezen dat water sneller kookt als het gezouten is. Het kookpunt van water ligt in die gevallen net een paar graden lager dan wanneer er niet aan zout toevoegen tijdens koken gedaan wordt.
De enige manier waarop de samenstelling van gekookt water verandert, is dat exact dezelfde opgeloste stoffen (mineralen) nu in een kleiner volume zitten, maar dit gebeurt ook al na één maal koken. Iedereen kan dus met een gerust hart een kopje thee zetten met water dat al één of meerdere keren heeft gekookt.”
Wie dat verrekent en daarbij een verwachte gemiddelde kilowattuurprijs van elektriciteit (volgens Milieu Centraal bij een volledig nieuw contract) van €0,54 aanhoudt, komt uit op ook 6 cent per keer dat je in 2022 water kookt met een waterkoker. Doe je dat iedere dag één keer, dan kost je dat op jaarbasis zo'n €22.
Je moet de kosten van het benodigde gas berekenen, hoeveel kost warm water uit de kraan en hoe groen is het allemaal? Maar uit verschillende bronnen blijkt toch dat een waterkoker het dichtst in de buurt van groen en goedkoop komt.
De deksel houd je op de pan om de warmte in de pan te houden. Als je bijvoorbeeld water gaat koken voor de pasta kun je het beste de deksel op de pan houden. Dit is tijd én energiebesparend. Omdat de warmte in de pan blijft kun je het vuur lager zetten (als het water kookt).
Wat wel / niet doen bij een kookadvies? Kook het water in een pan of fluitketel. Gebruik hiervoor niet de waterkoker. Een waterkoker verhit het water meestal niet drie minuten of langer tot honderd graden Celsius.
Máár bij een hoger vermogen kookt water sneller. Een snelle waterkoker doet 2,5 minuut over het koken van 1 liter. Een langzame met een laag vermogen zo'n 4 minuten. Zo verbruikt een waterkoker met een laag vermogen, meer kilowattuur.
De elektrische waterkoker had 4 minuten nodig om 1 liter water aan de kook te krijgen en gebruikte daarvoor 0,16 kWh, hetgeen € 0,04 kostte. Met de ketel op gas duurde het 6 minuten om 1 liter water aan de kook te krijgen, hetgeen 0,03 m3 aardgas ofwel € 0,02 kostte.
Dit smelt allemaal samen met de pasta tot een heerlijke zachtheid en de smaak wordt vele malen rijker. Het water helpt om ieder stukje pasta te bedekken in saus terwijl het zetmeel ervoor zorgt dat de saus goed aan de pasta hecht. Kook zoals een Italiaanse mamma kookt en niet meer weggooien voortaan!
Tijdens het pasta koken kun je het beste geen deksel op de pan doen. Het deksel zorgt er vaak voor dat het water gaat schuimen en dat er water over de rand van de pan heen loopt. Ook heb je net kunnen lezen dat je de pasta goed in beweging moet houden, zonder deksel gaat dit natuurlijk ook een stuk makkelijker!
Olie is hydrofoob en mixt niet met water maar blijft erop drijven. De olie die je toevoegt aan het pastawater voorkomt daarom níet dat de pasta aan elkaar plakt tijdens het koken. Wel geeft het een zacht aroma af. Bij het afgieten zal er wel wat olijfolie aan de pasta blijven kleven - en plakt de pasta minder.
Gas daarentegen is een goedkopere vorm van energie wat koken betreft. Het koken op gas kost een huishouden per jaar gemiddeld 37 m3 gas, in verhouding 175 kWh wanneer er op inductie wordt gekookt. Op jaarbasis kost gas zo gemiddeld €25 per huishouden en koken op inductie €36 (Milieu Centraal).
Een waterkoker verbruikt in korte tijd veel stroom. Een gemiddelde waterkoker heeft een vermogen van 2200 Watt, omgerekend 2,2 kWh. Maar een waterkoker kookt gemiddeld drie minuten en geen heel uur. Reken je verder, dan kom je uit op nog geen 3 cent per keer dat je de waterkoker aanslingert om water te koken.
In Nederland is het drinkwater hier schoon genoeg voor. De gifstoffen kunnen zich wel verzamelen in het water, maar pas bij een inname van 10.000 liter opnieuw gekookt water is er kans op vergiftiging. Dat water kun je dus gewoon nog een keer opzetten.
Een waterkoker is duurzamer dan een fluitketel. Dit komt vooral omdat er tijdens het koken op een gasfornuis of een elektrisch fornuis veel warmte verloren gaat. Deze warmte komt weliswaar vrij in de woning, dus je zou de kachel een standje lager kunnen zetten, maar heel efficiënt is het niet.
Werking. Eerst leg je het zakje, ofwel het Heatpack, dat calciumoxide bevat, in het buitenste bakje, de zogenaamde Cook Box. Daarna schenk je hier water overheen, waardoor er gelijk warmte vrijkomt. Vervolgens doe je het eten, bijvoorbeeld rijst, pasta of noodles, in het roestvrijstalen bakje en terug in de Cook Box.
Water in een glas, mok of kop. Hoe je het ook verpakt, het is gevaarlijk. Water zal in de magnetron namelijk té warm worden. Wanneer je het vastpakt en beweegt zal het 'uitbarsten' en al kokend over je heen spatten.