Koeien eten in de natuur gras en kruiden. Deze grote grazers hebben vier magen om al dat groen te verteren. Toch krijgen veel runderen mais te eten.
Koeien zijn grazers: ze eten van nature vooral gras. Met hun vier magen kunnen ze gras goed verteren, wat dieren met slechts één maag, zoals kippen, varkens en ook mensen, niet of veel minder goed kunnen.
Runderen zijn echte grazers die grote hoeveelheden gras consumeren. 's Winters vullen ze hun dieet graag aan met overstaande kruiden, bladeren van braam, takken en twijgen. Als herkauwer zijn ze goed in staat licht giftige stoffen, zoals blauwzuren uit het blad van vlier of vogelkers, te verteren.
Het grootste deel van haar dagelijks menu bestaat uit vers of gedroogd gras. Dat eet ze wel 6 tot 9 uur per dag. Op haar menu staan verder ook nog mais, krachtvoer, vitamines en mineralen. De voedingsstoffen uit het gras en voer heeft de koe nodig om melk te maken.
Koeien eten gras
De koeien eten dan hoofdzakelijk gras. In de winter groeit er nauwelijks gras en staan de meeste koeien in de stal. Om de koeien toch te kunnen voeren verwerkt de melkveehouder zomers een deel van zijn gras tot kuilgras. Dat is een geconserveerde vorm van gras.
Sperziebonen en snijbonen hebben een hoge voedingswaarde, maar bevatten een bittere stof waardoor de koeien dit product minder graag opnemen. Rauwe bonen bevatten antitrypsine wat de eiwitopname remt. Daarom wordt humaan geadviseerd bonen altijd minimaal 5 minuten koken om de antitrypsine-activiteit te verwijderen.
Het eten van gevlekte scheerling, heermoes, herfstijloos, herik, hondspeterselie, scherpe boterbloem (zie foto), Jacobskruiskruid, boekweit, St. Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken.
Het advies om dieren geen brood te voeren geldt behalve voor paarden, koeien en schapen ook voor eenden en andere vogels, want brood bevat veel zout en dat is erg schadelijk voor ze.
Onderzoekers van het Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (ILVO) vinden de appels en peren vooral geschikt voor herkauwers. Ze bevatten namelijk veel suiker en energie, en zijn goed verteerbaar.
Het ziet er misschien wat gek uit, maar het werkt: voor een goede gezondheid is het goed om een koe te aaien. En ook het fluisteren van lieve woorden heeft zin.
Een koe die te weinig mineralen binnen heeft gekregen neemt gewoon een hap zand.
Eén keer in het jaar eet een koe bewust een stukje vlees, namelijk de moederkoek van haar pasgeboren kalf. Tijdens het voorjaar bevallen veel van de runderen in natuurgebieden van hun kalveren. Om ervoor te zorgen dat het nieuwe kalf niet ontdekt wordt, wordt alles netjes opgeruimd en eet de koe de moederkoek op.
Water is het belangrijkste voedermiddel bij rundvee. Ze drinken er dagelijks 5 tot meer dan 150 liter van, en dit afhankelijk van hun leeftijd, het productieniveau, de samenstelling van het rantsoen, de omgevingstemperatuur, en de relatieve luchtvochtigheid.
Het rantsoen van een koe bestaat voornamelijk uit ruwvoer: gras, hooi of luzerne. Per dag eet een koe zo ongeveer 50 tot 60 kilo ruwvoer, dat is op jaar basis al snel 20.000 kilo. Ruwvoer is daarmee het belangrijkste onderdeel van het dagelijkse rantsoen.
Een koe slaapt ongeveer 1,5 uur en dan heb je het over de diepe slaap. Als we dommelen en dutjes nog meenemen, dan slapen ze zelfs 3 uur.”
Likken voor vrede
'Het lijkt erop dat likken belangrijk is om vriendschappen te sluiten en voor de harmonie in kudde. Oudere koeien likken een groter aantal kuddegenoten, wat kan betekenen dat het hun rol is om de vrede te bewaren', zegt Monti.
Wortelen komen zeker in aanmerking als voeder voor rundvee. Ze leveren veel energie (1.071 VEM/kg DS) en ook een behoorlijke hoeveelheid eiwit (94 g DVE/kg DS). Daarnaast leveren ze ook een grote hoeveelheid betacaroteen (64 à 82 mg/kg product, ). Dit is ruim 10 keer meer dan vers weidegras!
De appels en peren zijn vanwege hun hoge energiewaarde zeker in te schakelen in een rantsoen van melkkoeien, vleesrunderen, schapen of geiten, hetzij rauw en in stukken gehakt, hetzij ingekuild. 'Mits een kookproces kunnen ook varkens er een behoorlijke voederwaarde uithalen', aldus het ILVO.
Snijmaïs: maïs is nog zo'n klassieker op het menu van koeien. Ze eten de hele plant (kolf, stengels en bladeren), die gehakseld wordt en ingekuild zoals kuilgras.
Echter brood is speciaal gemaakt voor menselijke consumptie en is niet het meest ideale paardenvoer. Veel vers brood is niet goed, omdat een paard deegballen kan vormen die slecht verteerbaar zijn en verstoppingen kunnen veroorzaken. Ook kan vers brood aan het gehemelte van een paard gaan plakken.
Brood kan ervoor zorgen dat de balans tussen de micro-organismen verstoord wordt. Dit – en het gisten van het brood in de maag – kan weer zorgen voor gasophoping. Daar kunnen de dieren erg ziek van worden en zelfs van komen te overlijden.
Oud brood kan je hergebruiken in tal van gerechten. Met broodresten maak je wentelteefjes, broodpudding en zelfs gepaneerde kip. Ontdek hier de tips en recepten met oud brood van Dagelijkse kost.
Koeien zijn gevoelig voor diverse kruiden en giftige planten. Het eten van gevlekte scheerling, heermoes, herfstijloos, herik, hondspeterselie, scherpe boterbloem, Jacobskruiskruid, boekweit, St.
Gevolgen voor dieren
De plant is mild giftig. Inname van kleine hoeveelheden veroorzaakt geen vergiftiging. De saponinen zijn irriterend voor het maagdarmslijmvlies, en inname van relatief grote hoeveelheden kan maagdarm effecten veroorzaken, zoals koliek, braken en diarree.
't Is een overal voorkomende plant: wegbermen, hooi- en weilanden. In de plant zit een scherp smakende giftige stof. Koeien hebben daar een hekel aan en zo zie je soms in weilanden waar koeien grazen, gele eilandjes van boterbloemen die door het vee zijn overgeslagen bij het grazen.