Of heeft iemand al bescherming in een ander land?Dan wordt de asielaanvraag afgewezen. Dit gebeurt ook als iemand al een asielaanvraag in een ander EU-land heeft lopen. Als de asielaanvraag door kan gaan, dan krijgt de aanvrager een periode van rust en voorbereiding, COA zorgt voor huisvesting.
Een afgewezen asielzoeker moet Nederland verlaten. Daarvoor heeft de asielzoeker 28 dagen de tijd. In die periode krijgt diegene nog geld en onderdak van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Dat komt neer op zo'n 20% van alle asielaanvragen. Nederland wijst asielaanvragen uit veilige landen van herkomst snel af, gemiddeld na 4 weken. VluchtelingenWerk volgt hun procedure kritisch, om te voorkomen dat vluchtelingen in de snelheid onterecht worden afgewezen.
Problemen bij terugkeer
Soms hebben asielzoekers geen identiteitsdocumenten bij zich, zoals een paspoort of een geboorteakte. Zonder deze documenten is het bijna onmogelijk voor Nederland om vreemdelingen te laten terugkeren naar hun land van herkomst.
In het aanmeldcentrum ondertekent de asielzoeker zijn asielaanvraag. Met de IND volgt een gesprek om zijn identiteit, nationaliteit en reisroute vast te stellen. Na de aanmelding bepaalt de IND welke procedure van toepassing is. In sommige gevallen geldt er een snellere procedure.
De oorzaak: problemen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van asiel en migratie beloofde meermaals dat de ruim 15.000 achterstallige asielaanvragen die de IND moet beoordelen voor het einde van 2020 zouden zijn weggewerkt.
Een gezin met 2 kinderen ontvangt ongeveer € 117,04 per week. Woont een asielzoeker in een opvangcentrum waar hij niet zelf voor de (warme) hoofdmaaltijd hoeft te zorgen? Dan krijgt hij een lagere vergoeding voor eten. Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Daarnaast kwamen er 1 610 nareizigers naar Nederland, 215 minder dan in juni 2022. In 2021 kwamen er in totaal 34 860 asielzoekers en nareizigers. In 2015 was er een piek in het aantal asielzoekers dat naar Nederland kwam. De oorlog in Syrië zorgde in dat jaar voor een grote vluchtelingenstroom.
Na een negatieve beslissing in de asielprocedure eindigt de opvang door Centrale Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Na de beslissing door de rechtbank is de asielzoekende verplicht om Nederland te verlaten.
Dat een asielzoeker opnieuw een aanvraag kan indienen volgt uit de internationale asielwetgeving en verdragen. Daarin staat dat iemand niet mag worden teruggestuurd naar een land waar hij of zij gevaar loopt. Daarom is er geen beperking op het aantal in te dienen asielaanvragen.
Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen horen sinds 1 juli 2017 niet meer automatisch bij de groep die voorrang krijgt als een gemeente een huisvestingsverordening heeft.
Alleenstaande: 1.093,80 euro per maand. Samenwonende: 729,20 euro per maand. Samenwonende met gezinslast: 1.478,22 euro per maand.
Terug naar land van herkomst
Asielzoekers kunnen naar hun land van herkomst worden teruggestuurd als er na het doorlopen van een eerlijke asielprocedure wordt geconcludeerd dat ze geen vluchteling zijn, of dat ze geen andere, bijzondere internationale bescherming nodig hebben.
Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
Veel statushouders verblijven de eerste maanden nog in de asielopvang, waar zij geen uitkering ontvangen, maar leefgeld. Pas wanneer statushouders worden gehuisvest in een gemeente, komen ze in aanmerking voor een bijstandsuitkering.
Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021. Dit betreft met name Syriërs (6.439 personen). Syrië is in 2021 ook opnieuw het herkomstland van de meeste asielzoekers, gevolgd door Afghanistan en Turkije.
Het geld voor de opvang van asielzoekers komt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) betaalt een deel van de opvang.
In augustus 2022 bedroeg de totale asielinstroom (het totaal van eerste en herhaalde asielaanvragen en nareizigers) 4.795. Ten opzichte van de voorafgaande maand betreft dit een stijging: in juli was dat 4.376. Hiermee komt de totale asielinstroom dit jaar op 29.114.
Krijgen vluchtelingen voorrang voor een sociale huurwoning? Er is al jaren een tekort aan sociale huurwoningen in Nederland. Daarom hebben gemeenten aparte regels voor groepen die met spoed een woning nodig hebben. Vluchtelingen die het asielzoekerscentrum moeten verlaten kunnen daar ook onder vallen.
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Het salaris van een directeur centraal orgaan opvang asielzoekerscentrum begint bij € 3.240 per maand.
Asielzoeker in huis
Het is niet mogelijk om een asielzoeker (iemand zonder verblijfsvergunning) in huis te nemen, tenzij de asielzoeker afziet van de centrale opvang bij het COA en de bijbehorende verstrekkingen. De asielzoeker is dan zelf verantwoordelijk voor zijn basisbehoeften en verzekeringen.
In de Nieuwsbrief Gemeentefinanciën becijfert Verhagen dat gemeenten kunnen rekenen op zo'n 5.500 euro per nieuwe statushouder. Daarbij wordt uitgegaan van de inschatting die het rijk maakt dat er in 2016 en 2017 jaarlijks 35.000 statushouders extra instromen.
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.