Jongeren slapen vaak te kort en slecht. Piekeren, laat slapen door huiswerk, schermgebruik en gebrek aan regels van ouders zijn oorzaken die vaak voorkomen. En de verschuiving van het slaapritme door veranderingen in de
Naarmate de puberteit vordert, zorgen de hersenen ervoor dat het waak- en slaapritme anders gaat werken. Als een kind in de puberteit raakt wordt het slaaphormoon melatonine steeds later afgegeven, soms zelfs helemaal niet. Dit heeft het gevolg dat hij 's avonds veel later moe wordt.
Jongeren tussen 13 en 14 jaar hebben minimaal 8 uur slaap nodig, maar ook daar geven 6 op de 10 jongeren aan minder te slapen. Bij de 17- tot 18-jarigen is het slaaptekort het ergst: 8 op de 10 jongens en 7 op de 10 meisjes slapen te weinig.
Je dochter of zoon slaapt niet meer voor enen en dat is ingewikkeld omdat ze wel om 7.00 uur moet opstaan om op tijd op school te zijn. Maar pubers hebben meer slaap nodig dan volwassenen (gemiddeld 9 uur). Door de lichamelijke veranderingen in de pubertijd, zoals de groeispurt, heeft het lichaam ook extra rust nodig.
Voor tieners wordt vaak nog 9 uur slaap per nacht aanbevolen, maar deze richtlijn lijkt onterecht. Hoeveel slaap een kind nodig heeft neemt af met de leeftijd. Een 10-jarige zou tussen de 9 en 9,5 uur moeten slapen, een 12-jarige 8 tot 8,5 en voor een 16-jarige is 7 uur optimaal.
De meeste deskundigen raden een slaaptijd tussen 7 en 9 uur per nacht aan. Sommige mensen voelen zich na 7 uur al uitgeslapen, andere hebben wat meer nodig. Langer dan 9 uur slapen per nacht wordt door de wetenschap en slaapexperts beschouwd als te veel voor een volwassene.
Wij hebben een indicatie van bedtijden voor pubers voor je op een rijtje gezet: 12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.
Menig ouder vraagt zich af waarom hun puber zoon of dochter ´s avonds niet kan slapen maar ´s ochtends niet uit bed te krijgen is. Het antwoord is simpel: dit heeft te maken met de ontwikkeling van hun hersenen. Pubers krijgen namelijk te maken met een verschuiving in hun slaapritme.
Minimaal 6,5 uur per nacht
Volgens Hamburger is een gemiddelde nachtrust van vier uur niet gezond, zeker op de lange termijn. "Al voelt iemand zich op dit moment goed genoeg bij minder dan 6,5 uur slaap, dat wil niet zeggen dat diegene geen klachten kan ontwikkelen op de lange termijn."
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
De meeste jongeren vanaf 12 jaar hebben ongeveer 9 uur slaap nodig per nacht. Dat begint pas minder te worden als ze 18 jaar zijn. Dan wordt het ongeveer 8,5 uur.
U voelt zich moe, kunt zich minder concentreren of bent wat prikkelbaar. Maar als het slaapgebrek langer aanhoudt, bouwt u een slaapschuld op. Dat resulteert in een chronisch slaaptekort. Dat is moeilijk te herstellen, maar moet wel ernstig genomen worden.
Geen beeldschermen 's avonds
Een simpele oplossing om sneller en beter in slaap te vallen, is om 's avonds beeldschermen te vermijden. Zorg ervoor dat je anderhalf uur voordat je gaat slapen de televisie en de computer uit zet.
Blijf je kind helpen om op tijd naar bed te gaan
De meeste kinderen gaan uit zichzelf te laat naar bed. Ook omdat onder pubers laat naar bed gaan en 'moe zijn' stoer is. Het blijft dus belangrijk om je kind hierbij te begeleiden. Motiveer je kind om op tijd naar bed te gaan en maak samen afspraken.
9-10 jaar: 20.00 - 20.30 uur. 11-12 jaar: 21.00 uur. 12-13 jaar: 21.00 - 21.30 uur. 14-15 jaar: 21.30 - 22.00 uur.
Lichamelijke gevolgen
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
Wat is de aanbevolen hoeveelheid slaap? Uit onderzoek blijkt dat de aanbevolen hoeveelheid slaap 8 uur is voor mensen van 18 tot 21 jaar en 7 uur per nacht voor volwassenen boven de 21 jaar. Volgens Volksgezondheid slaapt 90% van alle volwassen Nederlanders binnen de aanbevolen duur van 7-9 uur.
Volgens de hoogleraar zijn de uren tussen acht en tien in de avond het beste moment. 'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af.
Allereerst: maak rust, ritme en regelmaat in je leven. Dus vaste bedtijden die 9 uur slaap borgen (ook niet te veel slapen!), een vast slaapritueel, zeker anderhalf uur tijd om te ontspannen voordat je gaat slapen (schermpjes uit!). Eet gezond, beweeg voldoende en eet op regelmatige tijden. Snoozen is af te raden!
De precieze tijd hangt natuurlijk wel samen met hoe laat je op moet staan, maar met acht uur slaap kom je uit op 6.37. Voor de meeste mensen die van negen tot vijf werken een prima tijd om op te staan.
Zo is één uur voor de meeste veertien- en vijftienjarigen een heel acceptabele tijd en gaan oudere tieners minstens tot twee á drie uur uit (zie tabel). Die tijd wordt doorgaans (47 procent) in overleg met het kind vastgesteld volgens de 'schippermethode': onderhandelen en een beetje water bij de wijn doen.
Het optimale slaapritme loopt van 10 uur 's avond tot 6 uur 's morgens. Ons bioritme volgt en loopt gelijk aan het opgaan en ondergaan van de zon. Het beste en meest ideale tijdskader om te gaan slapen tussen 8 en 10 uur 's avonds.