Omdat ze verslaafd zijn aan drugs of alcohol. Omdat ze depressief zijn of andere geestelijke problemen hebben. Omdat ze altijd ziek zijn en in bed liggen. Omdat een van de kinderen misschien veel aandacht en zorg nodig heeft.
Problemen in de leefomstandigheden (criminaliteit of relatieproblemen) of problemen op het gebied van bestaanszekerheid (zoals hoge schulden of geen huisvesting) die veel stress geven zijn een risicofactor voor kindermishandeling.
Ouders die hun kinderen emotioneel mishandelen doen dat vaak uit frustratie: zij reageren hun problemen en frustraties af op hun kind. Vaak willen deze ouders het wel anders doen, maar kunnen dat niet. Ook kan het zijn dat ze zich er niet van bewust zijn dat wat zij doen schadelijk is voor hun kind.
Je kunt bellen met de Kindertelefoon. Daar zitten mensen die elke dag tussen 11.00 uur en 21.00 uur naar jouw verhaal kunnen luisteren. De Kindertelefoon is gratis te bereiken via telefoonnummer 0800-0432.
De meest voorkomende vormen van kindermishandeling zijn emotionele en fysieke verwaarlozing, met respectievelijk 36 en 24 procent van de gevallen.
Alle vormen van geweld tegen een kind zijn kindermishandeling. En er is nog een vorm van geweld die ook schadelijk is voor kinderen. Als je ouders elkaar slaan, elkaar uitschelden of gemene dingen naar elkaar schreeuwen, en jij bent daar bij, dan is dat ook kindermishandeling.
En een rapport van UNICEF (2014) liet zien dat wereldwijd bijna acht op de tien ouders hun kinderen weleens heeft geslagen.
Wat zegt de wet? Als ouders je pijn doen, uitlachen of aanraken op plaatsen waar je dat niet leuk vindt, spreken we over kindermishandeling. In het Kinderrechtenverdrag staat dat je kinderen niet slecht mag behandelen.
Kindermishandeling gaat niet altijd om zichtbare schade, zoals blauwe plekken of brandwonden. Ook zonder dat je het ziet kan er sprake zijn van een vorm van kindermishandeling. Denk dan aan: schreeuwen, kleineren of bang maken.
Onder lichamelijke kindermishandeling vallen alle vormen van lichamelijk geweld tegen het kind. Bijvoorbeeld slaan, schoppen, bijten, knijpen, schudden (van een baby) of het kind laten vallen. Ook de corrigerende tik valt hieronder. Deze is in Nederland sinds 2007 bij wet verboden.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Van psychische of emotionele mishandeling is sprake wanneer ouders of andere opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen tegenover het kind.
Word je door iemand in je omgeving gekleineerd, geïntimideerd of gepest? Dan kan er sprake zijn van geestelijke mishandeling. Geestelijke mishandeling wordt ook wel psychische of emotionele mishandeling genoemd.
Gevolgen van kindermishandeling op lange termijn zijn allerlei psychische problemen, waaronder posttraumatische stressstoornissen en dissociatieve stoornissen. Ook gezondheidsklachten zonder aanwijsbare lichamelijke oorzaak komen voor.
De gevolgen van huiselijk geweld
Slachtoffers raken vaak in een isolement. Ze verliezen hun weerbaarheid en zelfvertrouwen, en kunnen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Hierbij spelen gevoelens van schuld en schaamte doorgaans een grote rol. Dit kan leiden tot depressies, stressklachten en lichamelijke klachten.
Door mishandeling en/of verwaarlozing kan het kind te maken krijgen met een achterstand of probleem op emotioneel, intellectueel of lichamelijk gebied. Het kind krijgt daarnaast eerder te maken met alcohol of drugverslaving, en in ernstigere gevallen ook zelfverwonding en zelfmoord.
Dat geldt ook voor regelmatig schreeuwen tegen kinderen, blijkt uit diverse wetenschappelijke studies. Het kan bijvoorbeeld tot op latere leeftijd leiden tot gedragsproblemen als agressief en defensief reageren, stemmingsproblemen als depressie en cognitieve problemen zoals concentratiestoornissen.
De gevolgen van emotionele mishandeling doen niet onder voor de gevolgen van lichamelijke mishandeling. Slachtoffers van psychisch geweld kunnen op latere leeftijd te maken krijgen met een scala aan traumaklachten. Waaronder complexe PTSS, depressie, suïcidepogingen en psychiatrische aandoeningen.
Een kind schudden kan grote gevolgen hebben. Op langere termijn leidt geweld als straf tot meer angst en emotionele problemen (bv. laag gevoel van eigenwaarde). Een tik geven of slaan levert soms direct effect op, want je kind stopt met doen wat niet mag.
Ouders mogen geen geestelijk of lichamelijk geweld toepassen. Een ouder mag zijn kind niet opzettelijk pijn doen. Een corrigerende tik, of het stevig beetpakken van een kind is dus wel toegestaan.
Wanneer contact opnemen bij geweld in een relatie? Als er weer iets gebeurt en u zich onveilig voelt, bel dan 112. De politie weet hoe ze met mishandeling om moeten gaan.
Corrigeer je kind op een korte, duidelijke, maar rustige manier. Dus zonder boos te worden. Ga naar je kind toe, maak contact door te knielen, oogcontact te maken of je kind aan te tikken en geef de grens aan: “Slaan doen we niet, dat doet pijn” of “Bijten mag niet, dat doet pijn”.
Aantal gevallen van kindermishandeling
In 2017 zijn in Nederland tussen de 90.000 en 127.000 kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar blootgesteld aan een vorm van kindermishandeling. Dat is ongeveer 3 procent van alle kinderen in Nederland.
Geef je kind het voordeel van de twijfel. Als hij of zij echt een leugen heeft verteld, geef hen dan een manier om die leugen terug in te trekken. Praat daarna over wat er gebeurd is, en wat ze de volgende keer kunnen doen als ze in de verleiding komen om te liegen. Zoek de reden achter de leugen.