Vlaaien zijn wezenlijk verschillend van taart omdat de bodem van een ander soort deeg is gemaakt, meestal een zoete gistdeeg, soms ook linzen- of biscuitdeeg. Traditioneel (gegist) vlaaideeg lijkt op brooddeeg en is meestal wat zwaarder dan taartdeeg. Het kneden van het deeg (soms machinaal) kan vrij bewerkelijk zijn.
Vlaai heeft een bodem van deeg (vaak met een diameter tussen de 27 en 30 centimeter) met opstaande randen. De vlaai wordt vaak gevuld met fruit. Appel, kersen, aardbeien maar ook rijst of frikandellen. Van oorsprong zit er geen slagroom op een vlaai maar dat is tegenwoordig vaak wel het geval.
Een echte Limburgse vlaai heeft een platte deegbodem van ongeveer 30 centimeter. Het deeg van een vlaai is luchtiger en lijkt wat meer op brooddeeg, terwijl die van een taart juist wat meer op het deeg van koek lijkt. Voor de vulling van vlaai wordt meestal rijst of fruit gebruikt.
De vlaai heeft zijn roots namelijk in Zuid-Duitsland liggen, in de buurt van de Bodensee. Daar werden in de Middeleeuwen reeds resten brooddeeg en fruit samen gebakken, wat Fladen werd genoemd. Een heel duurzame lekkernij dus, die we hier in Limburg verfijnd hebben.
IPA: (Noord-Nederland): /ˈvlaɪ̯/ (Vlaanderen, Brabant): /ˈvlaɪ̯/ (Limburg): /ˈflaːɪ̯/
In totaal namen er 40 bakkers deel aan de wedstrijd. Het puntenverschil in de top 3 was gering. Op de derde plaats eindigde 'De echte bakker Arcener Bakhuys' met 76 punten, op de tweede plaats Bakkerij Lemmens uit Hulsberg met 77 punten en winnaar Loven werd eerste met 78 punten.
De zwarte pruimenvlaai behoorde in Limburg lang tot de top van meest gegeten en -verkochte vlaaien van professionele bakkers. Vooral na begrafenissen werd deze vlaai bij de koffietafels gegeten vanwege zijn zwarte kleur.
„Een vlaai eet je altijd met de hand”, klinkt het streng. Opgelucht gaat het vorkje in de vlaai. Als er iemand in Limburg is die weet hoe je vlaaien bakt en zeker hoe je ze eet, dan is het de kleine kwieke kookboekenschrijfster uit Thull wel. Ruim veertig boeken over de Limburgse bak- en eetcultuur heeft ze geschreven.
Het vlaai snijden ging vroeger op z'n Limburgs, grote stukken dus. Gewoonlijk in 6 tot 8 stukken, maar de zuinige Hollandse invloed is ook hier soms doorgedrongen en dan snijdt men een vlaai in wel 12 tot 14 stukjes. Vooral met de gezonde leefstijlen van tegenwoordig, eet niet iedereen meer grote stukken vlaai.
Er zitten 194 kilocalorieën in 1 punt (85 gram) vlaai.
De oorsprong van de vlaai en ook van de riestevlaai ligt bij de Germanen. Er werd daar van fijngewreven graankorrels brood gebakken door een steen te verhitten en hierop een dikke meelbrij te smeren. Om het geheel wat smakelijker te maken werd de deeglap ingekerfd en met honing of vruchtensap overgoten.
Vlaaien zijn wezenlijk verschillend van taart omdat de bodem van een ander soort deeg is gemaakt, meestal een zoete gistdeeg, soms ook linzen- of biscuitdeeg. Traditioneel (gegist) vlaaideeg lijkt op brooddeeg en is meestal wat zwaarder dan taartdeeg.
Fer Botterweck Lunchroom, Banketbakker en IJsmaker
De Limburgse banketbakkerij, lunchroom en ijsmakerij van Fer Botterweck mag je niet missen tijdens een bezoek aan Valkenburg!. Proef de heerlijke Limburgse vlaaien en het huisgemaakte ijs.
Wat kost een vlaai? Een hele vlaai kost gemiddeld €20,00. Bij de bakker betaal je vaak zo'n €25,00. Bij de budget online aanbieders vind je al vlaaien vanaf €9,95.
Net als taart kun je vlaai bij voorkeur in een afgesloten doos in de koelkast bewaren. Zo blijft het tot drie dagen houdbaar. Wanneer je de vlaai zonder doos in de koelkast zet, kun je het nog een dag bewaren. Vlaaien kun je ook invriezen maar ook hierbij is het af te raden om vlaaien met slagroom in te vriezen.
Linzenvlaai – Linzen in een vlaai? Nee hoor, deze vlaai heeft niks met peulvruchten te maken, deze vlaai is gemaakt van een soort koekjesdeeg. De naam is waarschijnlijk afgeleid van de Linzertorte een Oostenrijks klassiek gebak. Vroeger werd er in Limburg met feesten en vooral met kermissen volop vlaai gebakken.
De gemiddelde vlaai heeft een doorsnede van 30 cm waardoor er maar liefst voor 900 gram aan vulling in verwerkt kan worden.
Vlaai. Met stipt op nummer 1 staat vlaai. Echte, echte Limburgse vlaai. Als je van zoetigheid houdt, net als ik, dan is dit echt iets wat je een keer in je leven gegeten wil hebben.
Het maken van linzenvlaai is heel makkelijk en bovendien ideaal als je geen tijd hebt om op de dag zelf te bakken. Je kunt hem niet alleen beter een aantal dagen van te voren maken omdat de smaak dan lekkerder wordt, je kunt deze vlaai ook nog eens makkelijk invriezen!
Het woord Limburger staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
Limburgse vla, (plaatselik ouch vlaoj, vlaaj, flaaj of vlaam geneump), in 't Nederlands vlaai, ies e typisch Limburgs gebak. Limburgse vla's were gebakke in de Euregio Maas-Rien: Belsj en Nederlands Limburg, in 't Land van Herf, 't Montsenergebied, Oas-Belsj en in e klein deil van Duutsjland.