Mosterdgas werd tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1917 voor het eerst door de Duitsers gebruikt bij de strijd om Ieper. Daaraan 'dankt' het gas haar andere naam Yperiet, afgeleid van de Franse naam van Ieper, Ypres. De naam mosterdgas is afgeleid van de geur: een mengeling tussen mosterd en knoflook.
Mosterdgas of 1,1'-thiobis(2-chloorethaan) is een vloeistof die als zij op de huid of in de ogen komt of wanneer de damp of nevel wordt ingeademd, sterk, prikkelend en blaartrekkend werkt. De huid wordt rood en bij voldoende blootstelling vormen zich na verloop van tijd blaren.
Bij contact met de ogen kan mosterdgas tot tijdelijke of definitieve blindheid leiden. In hoge dosissen kan het de huid wegbranden tot op het bot. Bij inademing vreet het gif de slijmvliezen van de ademhalingswegen weg en staat het slachtoffer een pijnlijke dood te wachten.
Mosterdgas is een chemische stof die tijdens de Eerste Wereldoorlog als strijdmiddel werd gebruikt. In vloeibare vorm bevat deze stof 1,1-thiobis (2-chloorethaan). In gasvormige toestand is het een dikke plakkerige en gele gaswolk die in uniformen blijft plakken en brandwonden verroorzaakt.
Bij kamertemperatuur is mosterdgas een kleurloze, olieachtige vloeistof met een geur van mosterd of knoflook, maar deze geur is niet krachtig. Het was vooral gevreesd omdat het relatief gemakkelijk door de beschermende kleding van die dagen heendrong.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog ontwikkelde Fritz Haber chemische strijdgassen. Hij slaagde daarin door chloorgas en mosterdgas te produceren.
Vanaf december 1915 werd het sterkere fosgeengas, vanaf 1917 werd ook mosterdgas (yperiet) ingezet. Het gifgas werd verspreid door de loopgraven en kostte vele tienduizenden soldaten het leven. Gifgas werd niet voor het eerst in de Eerste Wereldoorlog gebruikt, maar al in de oudheid.
Nederland bezit geen chemische wapens, maar wel worden in het Prins Mauritslaboratorium in Rijswijk op kleine schaal conform het verdrag stoffen, die op Lijst 1 staan, voor onderzoeksdoeleinden gemaakt.
Mosterdgas is eenvoudig te maken door thiodiglycol (2,2'-dihydroxydiethylsulfide) te laten reageren met zoutzuur. De stof laat zich vervolgens verspreiden door hem mee te geven met een granaat. Ontploft die, dan verspreidt het mosterdgas zich als een nevel of als kleine druppeltjes.
Mosterdgas. In 1917 begonnen de Duitsers met het gebruiken van mosterdgas. Hoewel dit gas niet zo snel dodelijke gevolgen had als het eerder gebruikte chlorine, stierven de slachtoffers een veel pijnlijkere dood. Getroffenen kregen pijnlijke blaren, kregen zere ogen en begonnen heftig te kokhalzen.
Het doel van een loopgraaf is niet alleen om de soldaten te beschermen tegen vijandelijke kogels, maar zeer zeker ook tegen het krombaangeschut van de artillerie.
Zenuwgassen zijn stoffen die in het menselijk lichaam de overbrenging van signalen via zenuwen verstoren, en die daarvoor speciaal zijn geproduceerd. Deze stoffen veroorzaken bij een slachtoffer een verlamming die uiteindelijk tot de dood leidt. Zenuwgassen zijn ontwikkeld voor chemische oorlogsvoering.
De longen veruit het meest: bronchitis, COPD of een andere restrictieve longziekte, en een aantal heeft longkanker. 'Op oogheelkundig gebied wordt vooral droogheid en roodheid van het oog gezien. Het ergste is hier echter de blindheid, een late complicatie van de chemische wapens.
Uitputtingsoorlogsvoering, of attritie, (in het Engels: attrition warfare) treedt op als er in een oorlog geen mogelijkheid meer is om de vijand snel te verslaan of te vernietigen. Het enige alternatief is dan een uitputtingsslag.
Als gas werd koolstofmonoxide of het pesticide Zyklon B gebruikt. Gaskamers maakten vaak deel uit van een groter complex met crematoria (Auschwitz-Birkenau en Majdanek), verbrandingsplaatsen of massagraven om de lichamen te vernietigen en faciliteiten om persoonlijke bezittingen van de slachtoffers toe te eigenen.
Indicaties voor een aanval met chemische wapens zijn het verschijnen van poeder, rook, vloeistof of een vreemde geur. Als je vermoedt dat er sprake is van een CBRN/E-aanslag, kun je het volgende doen: Ga zo snel mogelijk weg van de locatie met de gevaarlijke stof .
Als bescherming werd het eerste `gasmasker' ontwikkeld: een katoenen doek geïmpregneerd met natrium thiosulfaat, glycerine en natrium carbonaat, die voor neus en mond werd gebonden. Nadat iedere militair met deze doek was uitgerust, was chloorgas als chemisch strijdmiddel niet langer effectief.
Rusland beschikte over 40.000 ton chemische wapens. Het gaat bijvoorbeeld om gassen die de longen beschadigen en ernstige blaren veroorzaken, zoals mosterdgas, en zenuwgassen als sarin en VX.
Wat is een biologisch wapen? In een toelichting op de BTWC worden biologische wapens omschreven als wapens die ziekteverwekkende organismen of giffen verspreiden om mensen, dieren of planten te doden of schaden.
Een biologisch wapens wordt geproduceerd door het onttrekken van een giftig bestanddeel aan een organisme, terwijl een chemisch wapen in een fabriek wordt geproduceerd en niets met levende organismen van doen heeft.
Bij Zyklon B (of blauwzuurgas) gaat het om een snelwerkend gif, 'eigenlijk bedacht als ongediertebestrijding in gesloten ruimten'. Het gas dringt na inhalatie meteen door tot de uithoeken van het longweefsel, wat leidt tot blokkade van de zuurstofopname.
Voor de eerste keer gebruikt op 12 juli nabij de Potijze : mosterdgas. Heel anders dan het in 1915 gebruikte chloorgas, een stikgas gelost uit cilinders. Mosterdgas werd met kanonnen afgevuurd.
Psychologische effecten van gifgas
De soldaten waren niet bevreesd voor gas omdat het doodde. Dat deden zoveel andere dingen ook, al waren de soldaten ervan overtuigd dat gas veel dodelijker was dan later min of meer objectief is vastgesteld.
Deze week: chemicus Fritz Haber ontwikkelde het verstikkende chloorgas en Zyklon B, dat in gaskamers werd gebruikt tijdens de Holocaust.