Multiple Sclerose (MS) is een chronische ziekte van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg).
Hoewel er nog geen genezing mogelijk is, is MS geen dodelijke ziekte. Ook met MS kun je oud worden. Gelukkig is er dankzij onderzoek al veel mogelijk: van behandelingen met en zonder medicatie tot revalidatie, therapieën en de juiste antwoorden op persoonlijke vragen.
Een milliseconde is een duizendste van een seconde (10−3 van een seconde of 1 ms). Het woord wordt gevormd door het voorvoegsel milli, gevoegd bij de eenheid seconde.
Symptomen MS
Moeheid: ernstige, langdurige vermoeidheid. Oogproblemen: pijn in je ogen, verminderd zicht, en dubbel of wazig zien. Spraakproblemen: mindere concentratie, traag denken, moeilijk woorden kunnen vinden of onduidelijk spreken. Tintelingen: branderig of koud gevoel, tintelingen of juist een doof gevoel.
Eet niet te veel en beweeg veel. Eet niet te veel verzadigd vet. Verzadigd vet zit onder andere in kaas, rood vlees en zoetigheden, zoals gebak. Verzadigd vet is slecht voor je hart en bloedvaten.
MS en stress gaan niet goed samen. Stress kan namelijk een slechte invloed op MS hebben. Als je een langere periode stress hebt, maakt je lichaam te veel hormonen aan en raakt het uitgeput. Doordat lichaam en geest oververmoeid zijn, heb je een lagere weerstand en ben je vatbaarder voor ziektes.
Er is geen medicijn tegen MS om je beter te maken. Er zijn medicijnen en behandelingen die de klachten minder kunnen maken. En de ziekte helpen remmen. Hoe de ziekte verder gaat, verschilt: sommige mensen hebben later een rolstoel nodig, de meesten niet.
Oorzaak MS
De oorzaak van MS is onbekend, maar algemeen wordt aangenomen dat MS ontstaat door een samenspel van genetische en omgevingsfactoren. Wél weten we dat de stof myeline een belangrijke rol speelt bij MS. Myeline vormt een isolatielaag rondom de zenuwen in het centraal zenuwstelsel.
MS is een ziekte die op dit moment nog niet genezen kan worden. Wel zijn er ziekte-onderdrukkende medicijnen die zowel het aantal als de ernst van de ontstekingen in het centrale zenuwstelsel kunnen onderdrukken. Deze MS-medicijnen beïnvloeden de werking van het afweersysteem en verminderen de symptomen.
De ziekte treft vooral jong volwassenen tussen de 20 en 40 jaar. Maar MS kan ook al op kinderleeftijd ontstaan, of na het 50ste levensjaar. MS komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen (verhouding 3:1). In Nederland komt MS bij ongeveer 1 op de 1000 mensen voor.
In de hersenen en het ruggenmerg ontstaan ontstekingen, die meestal een paar millimeter tot een centimeter groot zijn. Hierdoor raakt de myeline (de isolerende laag om de zenuwen) beschadigd, waardoor de zenuwen signalen niet goed kunnen doorgeven. Op den duur kan ook de zenuw zelf beschadigd raken.
Er zijn verschillende vormen van MS: relapsing remitting MS, secundair progressieve MS en primair progressieve MS.
Soms vragen mensen zich af of je MS in het bloed kunt zien. Het is (nog) niet mogelijk om de diagnose MS te stellen door alleen een bloedtest. Wel zijn er cellen en stoffen in het bloed aanwezig die een afspiegeling vormen van de ziekteactiviteit. Deze worden ook wel biomarkers genoemd.
Aanhoudende (chronische) pijn bij MS
Bij MS kunnen pijnlijke prikkelingen in armen of benen aanwezig zijn; dit betreft in tegenstelling tot pijnaanvallen die meestal kort en hevig zijn, meestal een branderig, prikkelend, zeurend of kloppend gevoel dat steeds aanwezig is.
Bij zo'n twintig procent van mensen met MS begint MS direct in de tweede fase. Langzaamaan verergeren je klachten, afgewisseld met stabielere perioden. Meteen vanaf het begin. Je gezondheid gaat steeds achteruit en je hebt duidelijke terugvallen.
Primair Progressieve MS (PPMS)
Deze vorm komt voor bij maar vijf procent van de mensen met MS. Bij PPMS is je ruggenmerg aangetast en merk je direct vanaf het begin achteruitgang: beide benen verstijven en verzwakken. Ook merk je dat de kracht in je benen steeds minder wordt.
Hoe snel iemand herstelt, varieert van dagen tot weken en soms zelfs maanden. Soms is de behandeling van een schub wenselijk. Bestaande klachten kunnen ook plotseling verergeren door koorts, een infectie of heftige warmte. In dit geval zijn de klachten tijdelijk en verdwijnen binnen een paar uur tot paar dagen.
Wel bekend is wat de ziekte precies doet: bij MS gaat het isolerende laagje rondom de zenuwbanen (de myelineschede) langzaam stuk. Daardoor kunnen de zenuwprikkels niet meer goed geleid worden door de zenuwbanen. De gevolgen van de ziekte zijn zeer ernstig. Zo resulteert het in uitvals- en verlammingsverschijnselen.
Overlijden door MS wordt vaak toegeschreven aan een infectie (vooral aan de luchtwegen of de urinewegen); dit zijn aandoeningen die vaak in verband worden gebracht met vergevorderde invaliditeit en immobiliteit, zoals longontsteking en chronische luchtwegaandoeningen bij mannen.
Een MRI is in principe altijd nodig om MS te kunnen vaststellen.
Je hebt een doof gevoel of een tintelend, branderig of juist koud gevoel. Soms voel je al pijn bij een lichte aanraking. En buig je je nek naar voren? Dan kun je een soort schok langs je rug, armen en benen voelen.
Mensen met MS hebben vaker last van hoofdpijn dan mensen die geen MS hebben. Uit een klein onderzoek in Duitsland blijkt dat 78 procent van de deelnemers recentelijk hoofdpijn had gehad. Maar of hoofdpijn ook echt een symptoom van MS is, dat is nog niet duidelijk.
Er zijn geen voedingsmiddelen waarvan aangetoond is dat ze slecht zijn voor mensen met MS. Er zijn dus geen 'verboden' voedingsmiddelen. Het gaat uiteindelijk om het gehele voedingspatroon waarin ook wel eens ruimte kan zijn voor iets minder gezonds.