Veel jongeren ervaren druk rondom belangrijke momenten op school of studie. Voorbeelden hiervan zijn toetsen/tentamens, deadlines van opdrachten, scriptie of stage. Ze ervaren vooral druk wanneer deze dingen tegelijk worden gepland.
De grootste stressbronnen onder jonge werkenden zijn: prestatiedruk, sociale druk en onzekerheden in het leven. Zo blijkt uit het TNO-onderzoek. Jongeren willen voldoen aan de verwachtingen van anderen, vinden het bijvoorbeeld lastig om nee te zeggen of hebben het idee dat ze altijd bereikbaar moeten zijn.
Veel jongeren die studeren ervaren prestatiedruk. Het afschaffen van de basisbeurs en daarnaast de invoer van de langstudeerboete en het bindend studieadvies, maakt dat veel studenten druk ervaren om hun studie zo snel mogelijk af te ronden en direct de juiste studie te kiezen.
Mogelijke oorzaken zijn veranderingen in de samenleving (prestatiemaatschappij), op school (veel huiswerk en toetsen) en in tijdbesteding (bijbaantjes).Ook de sociale druk is groot. Scholen kunnen leerlingen ondersteunen met onder meer stressmanagementprogramma's en betere communicatie rond toetsen.
Verminder stress door te doen waar je je goed bij voelt
gezond leven: werk, studeer of sport niet te hard, maar zoek een evenwicht tussen inspanning en ontspanning, blijf gezond eten, regelmatig bewegen en voldoende slapen en gebruik niet teveel alcohol en drugs.
Jongeren vinden klimaatverandering (44%), oorlogen in de wereld (43%) en armoede (38%) de belangrijkste onderwerpen in Nederland ten tijde van de dataverzameling. Klimaatverandering staat op plek 1, oorlogen op plek 2 en armoede op plek 3. Jongeren maken zich grote zorgen over deze onderwerpen.
Het leven zit vol met 'stressmomenten', als je er gevoelig voor bent. Je kunt je druk maken om dingen die gebeuren, of je nu alvast druk maken over alle dingen die in de toekomst kunnen gebeuren. Door je nu al op te winden over dingen die kunnen gebeuren, maar net zo goed niet kunnen gebeuren, verspil je veel energie.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8).
Druk gedrag kan samenhangen met de eisen die aan opgroeiende kinderen worden gesteld. Of misschien zijn er spannende of nare gebeurtenissen gaande, wordt het kind gepest of kan het niet goed meekomen in de klas. Ook te weinig structuur of slaapgebrek kunnen redenen zijn dat een kind druk is.
Werkstress onder jongeren
Van alle werkende jongeren tussen 15 en 25 jaar zei 21 procent in 2021 regelmatig of vaak stress over hun werk te hebben. Tienermeisjes en jonge vrouwen hadden deze stress vaker dan tienerjongens en jonge mannen (respectievelijk 23 en 18 procent).
Toegenomen stress
Bijna de helft (49%) van de jongeren voelde zich vaak gestrest in de 4 weken voor het invullen van de vragenlijst. Hiermee stijgt het aantal jongeren dat stress ervaart (zie grafiek).
Jongeren die de hele dag onlinelessen volgen, zich niet meer aankleedden, angstig en depressief werden, daar moeilijk weer uitkwamen. Een tweede facet wordt aangedragen door de HBSC rapportage 2021 en een uitgebreid onderzoek van het Trimbos Instituut van 2020.
Het Verdrag inzake de rechten van het kind omschrijft kinderen als 'iedereen onder de 18 jaar' (vaak overeenkomend met het begrip minderjarige en/of persoon die geen volwassene is). In het alledaagse spraakgebruik spreekt men tot een leeftijd van 12 à 14 jaar van 'kinderen' en daarna van 'jongere', 'tiener' of 'puber'.
Bijna 1 op de 4 spreekt over 'heel lastig'. 49% zegt ook dat de coronacrisis een effect heeft op hun fysieke gezondheid. 45% van de ondervraagde jongeren ervaart heel concreet paniekgevoelens, angstaanvallen, voelt zich eenzaam, verliest zijn eetlust of spreekt van slapeloosheid.
Bekende oorzaken zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste. Stress kan zich uiten in lichamelijke en psychische klachten. Het is merkbaar in gevoelens, gedrag en/of gedachten. Voldoende beweging en ontspanning zijn belangrijk.
Naast de prestatiedruk tijdens je studie is er ook druk om sociale contacten te onderhouden, een jaar in het bestuur van een studenten- of studievereniging te gaan, te werken, vrijwilligerswerk te doen, mooie vakanties of reizen te plannen en in het buitenland te studeren.
gebeurtenissen in het leven van een kind, zoals ziekte, verhuizing, geboorte van een broertje of zusje, verlies van geliefd persoon of huisdier. situatie op school, als een kind niet goed mee kan komen in de klas, gepest wordt of het kind zit in een (grote) drukke klas kan hierdoor druk gedrag ontstaan.
Dat doen we omdat onze hersenen het moeilijker hebben om zich te beheersen. De controletoren van ons gedrag draait immers op halve kracht. Omdat hun brein en dus hun prefrontale cortex minder ontwikkeld is hebben kinderen het nog veel moeilijker om impulsen te beheersen en zo nodig te onderdrukken.
Het is te herkennen aan: Druk gedrag, ook wel hyperactief gedrag genoemd.Veel rondrennen, klimmen, friemelen aan kleding.Moeite met rustig spelen, stilzitten of ontspannen.
Stress bij jongeren en kinderen gaat samen met heel wat duidelijke symptomen zoals bijvoorbeeld vermoeidheid en toch problemen om 's avonds in slaap te vallen, eetstoornissen, faalangst, extreem perfectionistisch gedrag en woedeaanvallen. Of alle jongeren even kwetsbaar zijn, is afhankelijk van de persoon.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kan je moeilijk concentreren of hebt last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen of hartkloppingen en andere psychische klachten, zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Stress begint in de hypothalamus waar het stresshormoon cortisol wordt aangemaakt. Dit activeert vervolgens de hippocampus, die stress afremt. Als je veel stress hebt, raakt je hippocampus overwerkt en dat leidt vervolgens tot geheugenverlies. Je brein is vervolgens minder in staat je amygdala af te remmen.
Wanneer je je druk maakt om iets is dat positief. Je bent betrokken, je hebt verantwoordelijkheidsgevoel, je wilt dat het goed gaat en je wilt niet dat het fout gaat. Dus vooropgesteld: het is fijn dat jij je druk maakt.
Rustiger ademhalen, ongeveer zes keer per minuut, kan ook helpen om de spanning te laten afnemen. Concentreer je op de ademhaling en je buik en doe dit gedurende een aantal minuten als je het even niet meer overziet. Met onder andere deze manieren kun je leren zelf stress en spanning te reguleren.