Een groot deel van het zwerfvuil in ons land wordt opgeruimd door de gemeentelijke reinigingsdiensten. In 2010 kostte het schoonhouden van de openbare ruimten een slordige 250 miljoen euro. Een deel blijft echter achter in de natuur, en weer een klein deel daarvan komt via rivieren uiteindelijk in de oceaan terecht.
Bronnen van zwerfvuil
Dit is een van de manieren om er achter te komen waar het afval uit bestaat en waar het vandaan komt. Het zwerfafval op land bestaat vooral uit voedsel- en drankverpakkingen. Van het strandafval in Nederland komt 44% van de scheepvaart en visserij. 30% komt vooral door strandtoerisme.
Zwerfafval op land en in water heeft negatieve gevolgen voor de leefbaarheid en het milieu.Het vervuilt en trekt ongedierte aan.Daarnaast eten dieren het afval op of raken erin verstrikt.Veel afval belandt ook in zee.
Ten minste 127 van alle landen ter wereld ondernemen actie om plastic afval te verminderen.Dat doen ze met name door het gebruik van plastic tassen te reguleren. Dat maakt de regelgeving voor plastic zakken of tassen misschien wel wereldwijd de populairste maatregel om plasticvervuiling te verminderen.
Wil je zelf zwerfafval in Nederland voorkomen, dan kan je dat doen door zelf een boodschappentas mee te nemen, een herbruikbare waterfles en een eigen to-go mok. Daarmee zorg je ervoor dat er minder afval weggegooid wordt en zijn er minder stoffen nodig om die wegwerpproducten te produceren.
Hoe lang blijft zwerfafval liggen? Hoe lang iets blijft liggen verschilt per materiaal. Zo blijft een bananenschil een jaar liggen en sommige sigarettenpeuken 12 jaar. Kauwgum blijft minimaal 20 jaar liggen en een blikjes zelfs 50 jaar.
Maar waarom ligt er nog altijd zoveel zwerfafval? Sinds 2008 meet Rijkswaterstaat op ongeveer veertienhonderd locaties hoe schoon Nederland is en welke soorten afval op straat liggen. Voedsel- en drankverpakkingen zorgen voor de meeste vervuiling (48,3 procent).
Een groot deel van het zwerfvuil in ons land wordt opgeruimd door de gemeentelijke reinigingsdiensten. In 2010 kostte het schoonhouden van de openbare ruimten een slordige 250 miljoen euro. Een deel blijft echter achter in de natuur, en weer een klein deel daarvan komt via rivieren uiteindelijk in de oceaan terecht.
Ook een bananenschil blijft nog aardig lang circuleren in de natuur. Doordat de schil het taaie cellulose bevat, bedraagt de afbraaktijd 1 jaar. Een ander product waarvan je niet verwacht dat het zo lang duurt, is een papieren zakdoek. Deze zal bijvoorbeeld al snel een maand rondzwerven, voordat hij is afgebroken.
Wist je dat het tussen de 10 en 15 jaar duurt voordat een sigarettenpeuk afgebroken is? En een filter zelfs nooit vergaat. Daarom is het belangrijk dat je na het roken je sigarettenpeuk netjes in een asbak gooit.
Plastic vergaat niet, maar wordt met de tijd door zout water en golven geleidelijk in kleinere stukjes afgebroken. Daardoor wordt het opruimen steeds moeilijker. Deze kleine plastics worden door zeedieren gegeten en komen als voedsel weer op ons bord te liggen [3].
Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten, maar schaadt ook de levensomgeving van zeedieren. Dieren raken verstrikt in grotere stukken plastic, en verwarren kleinere stukjes voor voedsel. Het inslikken van plastic deeltjes kan de vertering van voeding verhinderen.
Elk jaar belandt er wereldwijd gemiddeld 8 miljoen ton plastic afval in zee, ofwel elke minuut een volle vrachtwagen afval. Plastics blijven tot 450 jaar aanwezig, en de kleine fragmenten (microplastics) verdwijnen zelfs nooit helemaal.
Volgens de ontwikkelingsorganisatie produceert de wereldbevolking dan jaarlijks 3,4 miljard ton afval, goed voor 34 miljoen volgestouwde vuilniswagens per jaar. Nu is dat ruim 2 miljard ton.
Metalen blikje: 1,5 - 50 jaar. Plastic frisdrankflesje: 5 -10 jaar. Plastic zak: 10 - 20 jaar.
Tips om zwerfafval tegen te gaan
Gooi afval altijd in een afvalbak en niet op de grond. Dit geldt ook voor kleine dingetjes, zoals kauwgom, peuken, tissues en fruitschillen. Neem plastic flesjes en blikjes mee en lever het in als statiegeld. Doe mee met locale en landelijke opschoonacties.
Voorkom rimpels
Een banaan bevat verschillende vitamines en mineralen die je huid jong houden en rimpels helpen voorkomen. Pureer een bananenschil, breng het goedje aan op je huid aan en laat dit 20 minuten z'n werk doen.
De natuur doet nog veel langer over het verwerken van een bananenschil. Dat komt omdat er in een bananenschil relatief veel cellulose zit. Cellulose is lastig afbreekbaar voor de micro-organismes in de natuur, waardoor een bananenschil tot wel 2 jaar kan overleven in de natuur.
Met de schil van de populairste tropische vrucht van Nederland kun je namelijk heel lekker koken. In India is dit de normaalste zaak van de wereld: decennia lang wordt de schil gebruikt in verschillende gerechten. Tijd om de bananenschil ook hier een kans te geven. Wij zetten vijf recepten op een rij.
Gemiddeld is groente- en fruitafval in de natuur na een aantal maanden helemaal verdwenen. Ook papieren producten als kranten of tissues verteren over het algemeen goed, hoewel het wel enkele jaren duurt voordat ze volledig zijn afgebroken.
In de meest recente meting (najaar 2022) werden er gemiddeld 3 blikjes gevonden per 100 meter rivieroever. Als je bedenkt hoeveel honderden kilometers rivieroever ons land telt dan kom je op een schrikbarend hoog aantal blikjes uit.
Driekwart van het afval is plastic, zowel grotere stukken plastic als ook microplastic. De aanpak van zwerfafval in stroomgebieden is een belangrijk aangrijpingspunt voor het terugdringen van zwerfafval in zee.
De mens is de veroorzaker van de plastic soep. Wij maken de plastic producten die uiteindelijk in de natuur belanden. Wist je dat 80% van het afval in zee van het land komt? [1]. Via verschillende omwegen zoals de wind, riolen, grachten of rivieren komt het afval uiteindelijk terecht in zee.
Deze zijn onder te verdelen in Schoon houden (preventie) en Schoon maken. Schoon maken omvat twee thema's: reinigen, dus het regelmatig schoonmaken van een gebied, en participatie, zoals opruimacties door buurtbewoners. Schoon houden richt zich op preventie, dus het voorkomen van zwerfafval.