De vijf smaken die je met je tong proeft, zijn zoet, zuur, zout, bitter en umami (hartig). Maar ook geuren of aroma's bepalen of eten je smaakt. Suiker is een echte tong-smaak: die proef je niet met je neus. Je kunt nooit het verschil ruiken tussen water en suikerwater.
Een voorbeeld: als je verkouden bent en je neus verstopt zit zeggen we vaak dat we ons eten niet meer proeven. Dit heeft echter niets met echte smaakwaarneming (de 5 basissmaken op je tong) te maken, maar met het feit dat er geen luchtdoorstroming door je neus is.
Je tong proeft dus vijf smaken, maar er zijn ontelbaar veel geuren die onze neus kan ruiken. Je neus is veel gevoeliger dan je tong en is heel belangrijk bij het proeven. Houd je neus en ogen maar eens dicht als je iets eet, je proeft dan veel minder goed.
Wat mensen vaak vergeten is dat je met je neus ruim tachtig procent van de smaken waarneemt. Dat zit zo: wanneer je eet, adem je geurmoleculen uit. Je hersenen merken het verschil niet op tussen smaak en geur.”
Minder proeven
Geuren van wat we eten en drinken gaan door onze neus. Daar ruiken we ze en zo kunnen we veel verschillende smaken proeven. We proeven ook met onze tong. Maar in de mond proeven we alleen of iets zoet, zuur, zout, bitter of umami (hartig) is.
Hoe werkt ruiken? Als we ademhalen door onze neus, komen geurmoleculen uit de lucht ons reukslijmvlies binnen. Dat slijmvlies zit bovenin de neus, vlak onder de ogen. Daar binden de moleculen zich aan geurreceptoren en die sturen een signaal door naar de hersenen.
De hoogste geurconcentratie én dus het sterkste aroma vind je in parfum. Een paar druppels of spuitjes parfum is dan ook genoeg om je de hele dag lekker te laten ruiken.
Proeven doen we via de smaakpapillen, die zich op de bovenkant van de tong bevinden. Op de tong vang je een smaak op: we kennen de basissmaken zoet, zout, bitter, zuur en hartig (umami). In de mondholte worden de temperatuur en de structuur van wat je eet of drinkt opgemerkt.
We hebben zonet geleerd dat je neus in verband staat met je smaak. Als je dus minder goed kan ruiken met je neus, dan kan je ook minder goed proeven. Daardoor smaakt je eten anders of proef je zelfs helemaal niets als je verkouden bent!
Op onze tong zitten namelijk smaakpapillen waarmee we proeven. We kunnen vijf verschillende basissmaken herkennen: zout, zoet, zuur, bitter en umami. Onze tong bezit ook tastzintuigen waarmee we ons voedsel voelen. We kunnen voelen wat de textuur is: korrelig of glad, zacht of hard, draderig of slijmerig.
De meeste smaakorgaantjes bevinden zich op de tong, gegroepeerd in de verschillende smaakpapillen. Daarnaast bevinden zich losliggende smaakorgaantjes in het slijmvlies van het gehemelte en de keelholte.
Daarvoor beschikken we over smaakpapillen. Dit zijn groepjes cellen op de tong en achterin de mondholte waarmee we 5 basissmaken kunnen waarnemen: zoet, zuur, zout, bitter en umami (hartig). Een belangrijke voorwaarde is wel de aanwezigheid van speeksel. Een uitgedroogde tong en mond nemen geen smaken waar.
Hieronder wordt verstaan dat de geuren niet goed de reukzenuwtjes in de neus kunnen bereiken. Hierdoor kunt u minder goed ruiken. Denk hierbij aan een verstopte neus door irritatie van het neusslijmvlies of een scheefstaand neustussenschot wat kan leiden tot reukverlies en/of smaakverlies.
Het schijnt lekker zout te smaken, net als chips. Te veel neuspeuteren kan trouwens wel kwaad. Als je neus beschadigt kun je nare infecties krijgen of een bloedneus. Maar wist je dat eigenlijk iedereen snot eet?
Slechte gebitshygiëne en gebitsproblemen
Één van de meest voorkomende is gingivitis, wat het gevolg is van de opbouw van tandplak, als je niet regelmatig of correct poetst en flost. Een andere veel voorkomende oorzaak van een vieze smaak zijn abcessen, infecties en doorkomende verstandskiezen.
Neem vanille-ijs. Je proeft dat het zoet is, en je denkt dat het naar vanille smaakt. Dat is mis, je proeft vanille niet, je ruikt het.
Hun zoutsmaak komt tot stand doordat speeksel het zout uit voedsel oplost en dit vervolgens aanbiedt aan de smaakpapillen in de tong. In deze smaakpapillen bevindt zich een zoutkanaal dat het aangeboden zout 'vertaalt' richting de hersenen als zoutsmaak.
Waarom heb ik een metaalsmaak in mijn mond? Er zijn vele mogelijke oorzaken voor een metaalsmaak in je mond, waaronder slechte mondhygiëne, zwangerschapshormonen, bijwerkingen van medicijnen of een vitaminetekort.
Oorzaken van smaak- en reukverandering
Sommige aandoeningen kunnen verandering of verlies van smaak en reuk geven, bijvoorbeeld bij infectie in neus of neusbijholten, een tumor in het hoofd, de ziekte van Parkinson of een corona-infectie. Ook kan verandering van smaak en reuk gevolg zijn van ouderdom.
De smaakstoffen uit je eten komen terecht op de smaakpapillen op je tong. Daarin zitten kleine receptoren, die seintjes over de smaak naar je hersenen sturen. Je tong proeft vijf basissmaken: zoet, zout, zuur, bitter en umami. Umami is Japans voor 'heerlijk' en staat ook wel bekend als een hartige smaak.
Het blijkt onmogelijk te zijn om na één keer proeven al te kunnen zeggen dat je iets niet lust. Althans dat beweren experts. Je smaakpapillen hebben immers minstens tien à vijftien keer proeven nodig om gewend te kunnen geraken aan smaken. Pas daarna kun je oprecht zeggen of je iets walgelijk vindt of niet.
Sosha, steekje tong eens uit, dan kunnen we aanwijzen waar de smaakzones op jouw tong zitten. Hier vinden we zoet, dan aan de zijkant zout, hier achterin bitter en hier achterin aan de zijkant, zuur.
Vrouwen vinden een frisse, muskusachtige geur ook opwindend, zo blijkt uit het onderzoek. Let ook op wáár je het goedje spuit. Je hebt het meeste kans dat ze je bespringt als je het op je nek, borst, rug, achter je oren of op je pols aanbrengt – dat vindt ze namelijk het meest sexy.
De meeste mannen gaan vol voor bloemige geuren bij vrouwen. De lekkerste vrouwengeur van dit jaar is, volgens het onderzoek, 'My way' van Giorgio Armani. Andere bloemengeuren die hoog scoren op Fragrantica zijn Narciso eau de parfum By Ambrée Narciso en La Vie est Belle Intensément van Lancôme.
Chanel Coco Mademoiselle Eau de Parfum hebben we op nummer 1 gezet van de top 10 beste damesgeuren 2022. Coco mademoiselle voor dames is volgens de meeste mannen de beste damesgeur. Het is een zoete frisse geur. Perfect voor in elk seizoen.