Duidelijk voorbeelden zijn een beroerte (herseninfarct) door een plotse afsluiting van een bloedvat of een hersenbloeding doordat een bloedvat knapt. Vaatschade kan echter ook sluipend en ongemerkt ontstaan, bijvoorbeeld door mini-herseninfacten, en dan voor de patiënt zomaar 'ineens' cognitieve klachten geven.
Het is niet altijd duidelijk te zien dat iemand een beroerte heeft. In zo'n geval wordt er ook wel gesproken van een stille beroerte. Een (klein) bloedvat sterft dan langzaam af, zonder zichtbare of voelbare symptomen.
TIA's geven geen blijvende verschijnselen, waardoor het moeilijk kan zijn om vast te stellen of je inderdaad een TIA hebt gehad. Het komt er immers op aan dat de arts uit je verhaal kan afleiden dat er een TIA is geweest. Als je verlammingen hebt gehad kun je dat vaak wel duidelijk vertellen.
Bij een beroerte is een bloedvat in de hersenen afgesloten of kapot. Hierdoor werkt een deel van uw hersencellen opeens niet meer. U krijgt hierdoor klachten. Bijvoorbeeld een verlamde arm of een verlamd been, een scheve mond, moeite met praten, niet goed zien, of minder of ander gevoel in gezicht, arm of been.
Bij een beroerte kunnen heel wat symptomen opduiken, waarvan ook de hevigheid kan variëren van licht tot zeer ernstig. Welke klachten optreden, is afhankelijk van het deel van de hersenen dat zonder zuurstof valt. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze plots opduiken.
Perioden van langdurige psychologische stress kunnen leiden tot cerebrovasculaire accidenten (CVA). Dit schrijven wetenschappers van de universiteit van Göteborg onder leiding van Katarina Jood in een publicatie op de website van BioMed Central Medicine.
We spreken van een TIA als de afsluiting van een slagader verschijnselen veroorzaakt die slechts enkele minuten of uren duren. Meestal duren ze niet langer dan twintig minuten. Daarna is alles weer volledig normaal.
Bij een TIA (Transient Ischaemic Attack) gaat er even iets mis in de bloedvaten van de hersenen. Hierdoor krijgt een deel van je hersenen tijdelijk te weinig bloed. Meestal gaat een TIA binnen 30 minuten over, maar soms kan dit tot wel 24 uur duren.
TIA staat voor het Engelse “Transient Ischaemic Attack”. Dit is een tijdelijke doorbloedingsstoornis in de hersenen. Het is eigenlijk een kortdurend herseninfarct. De klachten van een TIA zijn dezelfde als die van een “gewone” beroerte maar duren meestal niet langer dan twintig minuten.
Bij een CVA krijgt een deel van de hersenen opeens te weinig of geen zuurstof. Een beroerte wordt ook wel 'stroke' genoemd. Globaal zijn er twee vormen van een CVA te onderscheiden: een herseninfarct en een hersenbloeding.
De belangrijkste klacht is hevige hoofdpijn. Daarnaast kunnen klachten optreden die ook voorkomen bij een herseninfarct of -bloeding. Zoals een scheve mond, verwarde spraak, lamme arm, evenwichtsstoornissen, dubbelzien, epileptische aanvallen, buiten bewustzijn raken en in coma raken (zeldzaam).
“Mensen die veel zitten hebben veertig procent meer kans binnen drie jaar na hun beroerte te overlijden.” Jaarlijks krijgen zo'n 43.000 mensen een beroerte. Van de mensen die een beroerte overleven, krijgt één derde binnen vijf jaar een nieuwe beroerte of overlijdt.
Een zesde van de patiënten met een beroerte heeft in de dagen tot weken voor de beroerte deze waarschuwingstekens al gehad gedurende enkele minuten. Deze voorbodes van een beroerte worden ook TIA (transiente ischemische aanval) of mini-beroerte genoemd.
Bel bij uitvalverschijnselen altijd direct het alarmnummer 112. Wacht niet af of de uitvalverschijnselen vanzelf overgaan! Indien de verschijnselen binnen korte tijd (minder dan 15 minuten) niet over zijn, kan iemand een herseninfarct hebben.
De FAST-test (Face Arm Speech Time) is een snelle test om een cva bij iemand te herkennen. Face (gezicht): vraag aan de persoon om te lachen of de tanden te laten zien. Als de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt, kan dit duiden op een beroerte.
Mensen met een obstructief slaapapneu syndroom (OSA) hebben een grotere kans een TIA of beroerte te krijgen. Goede behandeling van OSA kan TIA's en beroertes voorkomen. Dat concludeert onze neuroloog/somnoloog Mirjam Schipper in haar promotieonderzoek.
Er wordt een uitgebreid bloedonderzoek gedaan. De bloeddruk wordt meerdere malen gemeten. Er wordt een duplex-scan gedaan: een echo-onderzoek van de halsvaten. Dit onderzoek geeft informatie over eventuele vernauwingen in de bloedvaten van de hals.
Onder neurologische uitvalsverschijnselen verstaat men uitval van motoriek (verlamming), van het gevoel ('verdoofd gevoel') en van gehoor, gezichtsvermogen of spraak. De aard van het functieverlies hangt nauw samen met schade aan een specifiek deel van de hersenen (zie figuur).
Op de afdeling Radiologie maken we een MRI/CT-scan van uw hersenen. Met deze scan kunnen we zien of de TIA blijvende schade aan uw hersenen heeft veroorzaakt. En we kijken of de bloedvaten in uw hersenen verder in orde zijn.
Een TIA (Transient Ischemic Attack) is een tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen. De afsluiting wordt veroorzaakt door een vernauwing of een bloedprop en geeft klachten als een scheve mond, verwarde spraakproblemen en verlies aan spierkracht aan één lichaamszijde.
De drie belangrijkste tekens hiervoor zijn: een scheve mond, verwarde spraak en een verlamde arm. Dit duurt meestal korter dan 30 minuten, maar kan ook wel 24 uur duren. Als iemand een TIA krijgt is dat een belangrijke waarschuwing, er kunnen meer TIA's volgen. Zoek daarom zo snel mogelijk medische hulp.
“Na een beroerte is vaak sprake van veel lichamelijke klachten en pijn in de gewrichten. Denk aan pijn in de rug, nek of heupen. Hoofdpijn is 'maar' één van de vele soorten pijn die mensen ervaren. Het is er wel, maar omdat andere klachten vaak zwaarder wegen, komt het vaak pas later tijdens de behandeling ter sprake.
Na een beroerte komt u op de stroke unit. Dit is een onderdeel van de afdeling neurologie in het ziekenhuis. De meeste mensen blijven daar ongeveer 2 dagen.
Heb je klachten die op een lichte of zware herseninfarct kunnen duiden, aarzel niet, maar schakel direct hulp in. De Hersenstichting roept mensen op het ziekenhuis niet te mijden vanwege de COVID-19-crisis.