Sommige kinderen kunnen niet wachten tot ze zelf kunnen lezen. Eén op de tien kleuters leert zichzelf lezen in groep 2 en er zijn zelfs kinderen die er nóg vroeger bij zijn. Peuters en kleuters zijn volop aan het ontdekken hoe al die lettertekens zich verhouden tot de werkelijkheid.
Hij kan ook zelf woorden stempelen.
Tussen de vijf en tien jaar leren kinderen zelfstandig lezen. Dit gaat stap voor stap. Eerst om klanken en letters te herkennen, daarna om woorden en makkelijke zinnen te lezen. Uiteindelijk leren ze sneller lezen en gaan ze steeds meer begrijpen van wat ze lezen.
In feite kunnen hoogbegaafde kinderen in groep 1 al lezen, maar ze willen niet als betweters worden beschouwd. Uit angst om gepest te worden of om op een andere manier buiten de boot te vallen passen zij zich aan. Dit zorgt ervoor dat ze onderpresteren, zichzelf niet verder ontwikkelen en de verveling al gauw toeslaat.
Een “gewone” baby of dreumes zal niet uit zichzelf gaan lezen. De meeste kinderen krijgen als ze een jaar of drie zijn interesse voor letters en woorden. Ze zullen gaan proberen hun eigen naam te schrijven en vragen daar hulp bij. Ook gaan ze letters herkennen.
Slimme peuters/kleuters zijn nieuwsgierig, onderzoekend, kunnen goed onthouden en kunnen lastige denkproblemen aan. Ze zijn snel van begrip en stellen veel vragen. Slimme peuters houden van uitdagingen, kunnen reflecteren, hebben creatieve oplossingen en hebben leiderschapskwaliteiten.
Toch merk ik in de praktijk dat er toch al (aardig wat) schrijfdoelen worden gesteld aan kinderen. Deze doelen komen meestal voort uit het creëren van een soepele overgang tussen groep 2 en 3. Het is immers wel handig als de kinderen, wanneer ze in groep 3 beginnen, op z'n minst hun eigen naam kunnen schrijven.
De meeste kinderen leren lezen in groep 3 van de basisschool. Eerst zijn dit korte, klankzuivere woordjes. Vanaf groep 4 neemt de gemiddelde lengte van woorden en zinnen toe en worden het taalgebruik en de verhaallijnen complexer. Daarnaast is er meer aandacht voor begrijpend lezen.
In groep 2 leert je kind letters en korte woordjes lezen. Zo kan hij of zij met de letters die al bekend zijn nieuwe woordjes maken. Het herkennen van woordjes gaat ook steeds makkelijker. Op melkpakken, borden en brieven staan ineens letters die je kind kan herkennen.
In groep 1 is je kind vooral bezig om de woordenschat uit te breiden. Bijvoorbeeld door voorlezen en zingen. Er is ook aandacht voor gespreksvaardigheden. Je kind leert op zijn beurt wachten, naar elkaar luisteren en gedachten onder woorden brengen.
Lezen heeft een bewezen positief effect op woordenschat, spelling, begrijpend lezen en schrijven. Kinderen die minimaal 15 minuten lezen per dag, lezen 1.146.000 woorden per jaar. Hun woordenschat kan met 1000 nieuwe woorden per jaar groeien.
Vanaf 6 jaar leert je kind op school drie belangrijke vaardigheden: lezen, schrijven en rekenen. Op basis daarvan kan je kind weer veel meer gaan leren.
Er zijn vele redenen waarom lezen belangrijk is. Het is een belangrijke vaardigheid om met verschillende levenssituaties om te gaan. Kinderen die vaak lezen zijn creatiever en kunnen zich beter concentreren.Zij kunnen zich gemakkelijker uitdrukken en contexten begrijpen en evalueren.
Zo moet een kind in groep 3 eenvoudig logisch kunnen redeneren, veel informatie kunnen verwerken en opslaan in het geheugen en aandacht kunnen vasthouden. Ook moet het de Nederlandse taal voldoende beheersen om instructies te kunnen volgen en gedragsregels aan te leren.
In groep 4 leert een kind steeds beter lezen, schrijven en spellen. Daarnaast leert het rekenen met grotere getallen en de tafels (vermenigvuldigen). Vakken gericht op de brede ontwikkeling zijn biologie, aardrijkskunde, geschiedenis, techniek, beeldende vorming en gym.
In een combinatiegroep 1-2 kan een leerkracht door middel van instructie in kleine kring differentiëren op basis van vaardigheidsniveau. Dit leidt doorgaans tot betere taal- en leesvaardigheid van kleuters dan instructie in een heterogene groep met uiteenlopende vaardigheidsniveaus.
Leren lezen in groep 3. Leren lezen gaat in het begin met 'hakken en plakken', maar al snel gaat het tempo omhoog. Eerst leert je kind de letters in afzonderlijke klanken en vervolgens plakken ze deze aan elkaar. 'Ik' lezen ze dus eerst als 'iii-kkk'.
Leren lezen staat centraal in groep 3. Gelijk op de eerste schooldag leert je kind al zijn eerste woordje lezen en aan het einde van groep 3 moeten de kinderen alle letters (klanken) kennen en moeten ze al lekker vlot kunnen lezen. Een flinke uitdaging, die de meeste kinderen maar al te graag aan gaan.
Niveau 1. Je leest het liefst niet al te dikke (jeugd)boeken en boeken waarin veel gebeurt. De hoofdpersonen moeten van je eigen leeftijd zijn. Je leest graag over avonturen of problemen.
Deze fijn motorische ontwikkeling wordt in de loop van de jaren steeds verfijnder, en in combinatie met de rijping van het brein is een kind rond de leeftijd van 6 jaar klaar voor het leren lezen en schrijven.
Groep 1 is officieel het eerste leerjaar van de basisschool. Vaak worden dit de jongste kleuters genoemd. Dit zijn over het algemeen kinderen van 4 en 5 jaar. In uitzonderingssituaties mag een kind dat 3 jaar en 7 maanden oud is al naar groep 1 (of groep 0).
Je kind kan pas belangstelling krijgen voor het alfabet als hij zich bewust is van de letters in zijn omgeving. Wijs hem dus op de letters in boeken, op zijn T-shirt en op reclameborden. Stop daar weer mee als je kleuter er telkens ongeïnteresseerd op reageert en introduceer het later nog eens.