Spelt is verwant aan tarwe en bevat gluten. Deze gluten zijn niet hetzelfde als tarwegluten, maar wel vergelijkbaar. Daarnaast komt spelt ook vaak in aanraking met andere granen, waaronder tarwe of is het een kruising van twee granen. Speltbrood is dus niet glutenvrij!
Het wordt gemaakt zonder tarwe en bevat meer gezonde bouwstoffen dan traditioneel brood.
Speltbrood wordt gemaakt van spelt.Dit is een oude graansoort die nauw verwant is aan tarwe. Tarwe is de bekendste graansoort, hier wordt 'gewoon' brood van gemaakt. Spelt is het broertje van de welbekende tarwe en wordt ook steeds populairder.
Ja, uit onderzoek blijkt dat spelt meer eiwitten en meervoudig, onverzadigde vetzuren bevat dan tarwe. Het is rijk aan vitamine B3 en bevat meer mineralen dan tarwe, zoals koper, fosfor, magnesium, ijzer en zink. Het voordeel van spelt is dat het beduidend minder phytaatzuur bevat dan tarwe.
Tarwe is de meest verbouwde graansoort ter wereld. Het is nauw verwant aan spelt, veel meer dan aan andere graansoorten zoals rogge, haver en maïs. Sterker nog, spelt ís een tarwesoort. Formeel wordt er onderscheid gemaakt tussen broodtarwe en spelttarwe.
De meeste broden worden gemaakt van tarwe, maar ook speltbrood, roggebrood en maisbrood zijn heerlijk, net zoals glutenvrij brood van quinoa, boekweit of haver.
Er is bijna geen verschil in voedingstoffen. Soms worden er kleine verschillen gevonden in bijvoorbeeld het eiwit- of vezelgehalte. Die verschillen kunnen bestaan tussen spelt en tarwe (en ook andere graansoorten), maar ook binnen één graansoort. Dat komt omdat graan soms groeit in andere omstandigheden.
Brood, granen en afgeleiden
Niet toegelaten: tarwe(bloem) afgeleiden (zetmeel, griesmeel, vlokken, paneermeel), brood, beschuiten, gebak, koekjes (zoet of zout).
Mensen met een tarwe-allergie kunnen dus niet de producten eten die gemaakt zijn met de graansoort "Tarwe'. Wel kunnen ze goed tegen andere granen zoals; tritordeum, spelt, rogge, gerst ect.
Het fijnste brood voor je darmen is volkorenbrood. Van welk graan dan ook: tarwe, spelt, rogge. Als de hele graankorrel gebruikt wordt, bevat het brood namelijk meer gezonde voedingsstoffen en dus ook meer vezels. En dat hebben je darmen nodig, zeker in geval van verstopping.
Dat komt omdat er in speltbrood veel minder fructanen aanwezig zijn en fructanen kunnen triggers zijn bij PDS. Bij een overgevoeligheid voor tarwe of spelt daarentegen, kan je meestal een kleine hoeveelheid tarwe of spelt verdragen, en dan kan je jouw persoonlijke tolerantiegrens uitzoeken.
Wat zijn de voordelen van spelt ten opzichte van tarwe? Spelt bestaat uit een perfecte mengeling van vitaminen, mineralen, koolhydraten, vetten, eiwitten en ballaststoffen. Spelt is rijk aan aminozuren. Deze wekken de productie van blij makende hormonen op.
Kijken wat je koopt
Vaak hebben dit soort producten een klein aandeel aan spelt of ze zijn gemaakt van speltbloem. Net als tarwebloem zijn alle vezels en voedingstoffen eruit gehaald, waardoor het dus minder gezond is. Volkoren producten zijn dus een betere keuze want daarin zijn de vezels behouden.
Bij een tarwe allergie kan, als er geen kruisreactie optreedt, gewoon brood worden vervangen door brood van andere granen zoals haver, rogge, gerst, maïs en boekweit.
Een vraag die in de praktijk regelmatig gesteld wordt: is speltbrood glutenvrij? Het antwoord hierop is 'nee'.
Desem- of zuurdesembrood wordt meestal gewoon gemaakt van tarwe. Er wordt geen gist gebruikt om het deeg te laten rijzen, maar desem. Desem is zuur geworden deeg: de bakker mengt water en meel en laat dit enkele dagen rusten. Na een paar dagen groeien er bacteriën en gisten in het mengsel.
Het zit verwerkt in diverse producten zoals brood, pannenkoeken, pasta en couscous. Er zijn verschillende soorten tarwe zoals emmer, spelt, harde durum-tarwe en zachte broodtarwe. Volkoren tarwe is een belangrijke bron van vezels, vitamines en mineralen.
Het verschil met de graansoorten rogge, spelt en tarwe is dat pure haver glutenvrij is. De eiwitten van pure haver hebben een andere aminozuursamenstelling dan de glutenbevattende granen en daardoor leveren ze geen problemen op voor mensen die niet tegen gluten kunnen.
Hoe simpel kan het zijn? In plaats van brood op basis van tarwe, eet je brood op basis van spelt, of zelfs een ander graan. Onder andere Albert Heijn en Jumbo verkopen verse speltbroden. Natuurwinkels als EkoPlaza hebben vaak meer varianten met spelt, zoals speltkrentenbrood.
Roggebrood is erg voedzaam door het hoge gehalte vezels en is van nature vetarm. Het roggebrood bevat geen kunstmatige geur-, kleur-, en smaakstoffen en is tevens vrij van conserveermiddelen en voedingszuren. Ook is het volledig vrij van toegevoegde suikers en tarwe.
Uit onderzoek blijkt dat een dieet rijk aan hele granen zoals spelt het “slechte” cholesterol LDL en de bloeddruk verlaagt en het “goede” cholesterol HDL verhoogt. Door het dagelijks eten van voldoende speltgranen kan je de kans op hart- en vaatziekten tot 20% verlagen.
Dat komt mede omdat tarwe meer opbrengst levert per hectare dan andere granen. Dat betekent dat je voor dezelfde hoeveelheid spelt een groter teeltoppervlakte nodig hebt. Daarbij komt dat de speltkorrel anders is dan de tarwekorrel. De speltkorrel moet eerst nog gepeld worden.
Omdat in volkorenbrood de hele graankorrel verwerkt is, krijg je ál die stoffen binnen als je het eet. En precies daarom is het de meest gezonde variant. Of je nu tarwe, spelt of rogge kiest, gemaakt met gist of met desem… Wie voor gezond wil gaan, kan het dus beste volkoren kiezen.