Hoewel dit natuurlijk geen stoornis is, kan hoogbegaafdheid soms wel leiden tot problemen. Datzelfde geldt overigens ook voor het woord zelf: hoogbegaafdheid. Volgens een aantal wetenschappers een onnodig 'label' (Hoogeveen, 2018). Veel kinderen die hoogbegaafd zijn hebben problemen op school.
Hoogbegaafdheid is geen ziekte en het is geen afwijkend gedrag wat een diagnose behoeft. Hoogbegaafdheid is de constatering dat een mens veel sneller kan denken dan de gemiddelde mens. Via de IQ-test laat hij of zij zien dat hij of zij scoort bij de top 2%.
Een kind kan hoogbegaafd zijn én ADD/ADHD hebben. Maar vaak is het zo dat kenmerken behorend bij hoogbegaafdheid onterecht voor ADHD aangezien worden. De inschatting is dat ongeveer de helft van de diagnoses ADHD bij hoogbegaafden niet terecht is.
Kinderen met ASS hebben moeite met het scheiden van bij- en hoofdzaken, waardoor zij minder overzicht hebben over een taak. Hoogbegaafde kinderen hebben ook vaak minder overzicht, maar dat komt door creatief denken en het zien van talloze mogelijkheden.
Neurodivergent ~ nature
Neurodivergent zijn, betekent dat je brein anders werkt, dat je informatie op een andere manier verwerkt én dat je prikkelgevoelig bent. 'Diagnoses' als autisme/Asperger, OCD, dyslexie, dyspraxie, dyscalculie, ADHD, hoogbegaafdheid vallen hieronder.
Heel wat hoogbegaafden groeien snel uit hun baan en dan slaat de verveling en onderprikkeling toe. Ze worden lange tijd niet meer uitgedaagd en krijgen last van chronische verveling, demotivatie en soms depressie. Onder je niveau functioneren is lastig, zeker als je hoogbegaafd bent.
Omdat de ontwikkeling van kinderen niet lineair verloopt maar in sprongen, kan een ontwikkelingsvoorsprong op termijn verdwijnen. Toch is het wel nodig om hier aandacht aan te besteden.
Hoogbegaafde kinderen trekken vaak naar oudere kinderen met ongeveer hetzelfde intellectueel niveau. Perfectionisme: Hoogbegaafde kinderen zijn vaak perfectionistisch en leggen de lat voor zichzelf, vooral op academisch gebied, hoog. Dat kan leiden tot faalangst.
Hoogbegaafdheid: de nadelen
Je verveelt je snel als je in een groep zit die langzamer denkt en leert dan jij. Mensen begrijpen je gedachtensprongen en gevoel voor humor vaak niet. Soms voel je je daardoor eenzaam en 'anders' dan je klasgenoten. Je kunt problemen krijgen in het maken van contact met anderen.
Bij hoogbegaafde kinderen houdt dit langer aan, want ze zijn vaak ontzettend nieuwsgierig en willen het liefst de hele dag nieuwe dingen uittesten. Je kind heeft dan ook een brede interesses en vindt zowel auto's, als vulkanen, als …. ga zo maar door, het einde.
Hoogbegaafden denken simultaan, op meerdere niveau's tegelijk, en kunnen daarom complexe zaken makkelijk ontleden. Ze denken lateraal en nevenschikkend, in beelden, en zijn daarbij zowel analytisch als creatief ingesteld - en daar hoeven ze weinig voor te doen.
Hoogbegaafden denken snel.
Om snel te kunnen denken, moet je in beelden denken (32 beelden per seconde) in plaats van in taal (2 woorden per seconde). Alleen door het in beelden denken, heb je snel overzicht, kun je gehelen overzien, ontdek je verbanden en kom je tot een passende, soms originele oplossing.
Het weinige onderzoek suggereert dat het risico op ADHD bij eerstegraads familieleden van individuen met bovengemiddelde intelligente (IQ > 120) en ADHD even hoog is (zo'n 4–5 keer verhoogd) als van individuen met een gemiddelde intelligente en ADHD.
Overige ADD kenmerken bij volwassenen
moeite met snel en adequaat reageren op onverwachte gebeurtenissen door vertraagde informatieverwerking. dit moet niet verward worden met autisme omdat ADD'ers in tegenstelling tot mensen met autisme vaak prima verbanden kunnen leggen.
De meest eenvoudige manier om hoogbegaafdheid te testen is middels het meten van het IQ. Dit kan gedaan worden door een IQ test te maken. Uit een IQ test komt een IQ score naar voren. Op het moment dat de IQ score hoger dan 130 is, kunnen we spreken van hoogbegaafdheid.
De verschillen
Waar kinderen met Autisme het vaak lastig vinden om hun eigen (en die van anderen) emoties en gevoelens te erkennen, kan een hooggevoelig kind stemmingen juist erg goed aanvoelen. Het waarnemen van lichaamstaal is erg lastig voor kinderen met Autisme.
Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren. Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren.
ADHD is een neurobiologische stoornis. Er gaat iets niet goed in de hersenen; er is een tekort aan zogeheten neurotransmitters (dopamine en noradrenaline). Deze neurotransmitters zorgen ervoor dat informatie tussen de ene zenuwcel snel en goed worden doorgegeven aan een andere zenuwcel.
Mensen met ADD blijven hangen in het overdenken van alles wat binnenkomt. Zij reageren niet impulsief, maar eerder wat langzaam. Ze voelen zich anders dan anderen. Mensen met ADD presteren vaak onder hun niveau terwijl ze wel dingen goed snappen en aanvoelen.
Voordelen van een hoogbegaafdheid test
De zekerheid van de test geeft jouw als ouder een stukje meer rust. Ook voor je kind is het vaak een geruststelling om te weten dat hij of zij niet “raar” is. Als er meer duidelijkheid is of je kind hoogbegaafd is, dan kan je dit op school aangeven.
Veel mensen zien het als een manier om hun hoogbegaafdheid te kunnen bewijzen. Misschien voelt het alsof je dan pas mag vinden en zeggen dat je hoogbegaafd bent. Maar hoogbegaafdheid komt niet altijd naar voren in een IQ-test. Sommige hoogbegaafden scoren zelfs laag op een IQ-test, ook al hebben ze een hoog IQ.