De armoede uit zich onder meer in (zeer) beperkte financiële middelen, sociale uitsluiting, gezondheidsproblematiek en beperkte toegang tot onderwijs. In 2020 leefden ruim 900.000 mensen in een huishouden onder de lage-inkomensgrens, van wie 376.000 al ten minste vier jaar achtereen.
Rotterdam had het hoogste aandeel arme inwoners (10,9%), direct gevolgd door Amsterdam (10,5%) en Den Haag (10,3%). Deze hoge armoedepercentages hangen samen met de bevolkingssamenstelling in de drie steden.
Het percentage huishoudens − met of zonder kinderen − met een inkomen onder de lage-inkomensgrens is in 2020 ten opzichte van 2019 opnieuw iets gedaald. In 2020 leefde 6,8 procent van alle particuliere huishoudens minstens een jaar onder de lage-inkomensgrens. In 2019 ging het om 7,5 procent.
Het Centraal Planbureau verwacht voor de jaren 2021 en 2022 een vrijwel onveranderd armoederisico bij huishoudens. Van de huishoudens met een laag inkomen moesten er 221.000 al ten minste vier jaar achtereen van een laag inkomen rondkomen.
De armoedegrens in Nederland ligt op 1090 euro voor alleenstaande, 1660 euro voor eenoudergezin met twee minderjarige kinderen, 1530 euro voor een paar en 2080 euro voor een paar met twee minderjarige kinderen. Iets meer dan één miljoen mensen leven in Nederland onder de armoedegrens.
Rotterdam is de armste stad van Nederland. Bijna een vijfde van de Rotterdammers (18,7%) leeft onder de armoedegrens. Ook in Amsterdam (18,2%) en Den Haag (16,6%) wonen verhoudingsgewijs veel armen. In de top 10 staan verder middelgrote steden van buiten de Randstad zoals Enschede, Groningen, Leeuwarden en Arnhem.
Waarom Gelderland 34 keer zo rijk is als Zeeland, de armste provincie van Nederland. Het eigen vermogen van de provincie Gelderland bedroeg vorig jaar 4,7 miljard euro, terwijl Zeeland slechts 139 miljoen euro aan reserves heeft. Daarmee is Gelderland bijna 34 keer zo rijk als Zeeland.
Een laag inkomen is een inkomen dat niet hoger is dan 120% van het sociaal minimum. Dit houdt in dat de maximale netto bedragen per huishouden als volgt zijn: Voor alleenstaanden of alleenstaande ouders van 21 jaar en ouder is het maximale nettobedrag € 1322,18 per maand (inclusief vakantietoeslag);
Armoede of pauperisme is volgens de definitie van de Verenigde Naties het niet kunnen voorzien in de primaire levensbehoeften, noodzakelijk om een menswaardig bestaan te kunnen leiden. Primaire levensbehoeften zijn schoon en drinkbaar water, voedsel, kleding, huisvesting en gezondheidszorg.
Armoede die voor de samenleving niet goed zichtbaar is en die veelal veroorzaakt wordt doordat mensen niet of onvoldoende gebruikmaken van inkomensondersteunende voorzieningen.
Het percentage van de bevolking dat in armoede leeft is volgens de Wereldbank het hoogst in Madagaskar (82 procent), Burundi (78 procent) en de Democratische Republiek Congo (77 procent). Maar ook in veel andere Afrikaanse landen leven nog steeds veel mensen in armoede.
Eenoudergezinnen, alleenstaanden tot aan de AOW-leeftijd, huishoudens met een niet-westerse migratieachtergrond, bijstandsontvangers en laagopgeleiden zijn groepen die van oudsher kampen met een relatief hoog risico op (langdurige) armoede.
Volwassenen met een bijstandsuitkering leven vaker met een lager inkomen dan werkenden en hebben het meeste risico op armoede. Zelfstandigen hebben een groter armoederisico dan mensen in loondienst. Daarnaast hebben niet-westerse migranten en statushouders vaker een laag inkomen en risico op armoede.
Mensen uit een huishouden met een inkomen onder de armoedegrens leven gemiddeld ongeveer 5 jaar korter dan mensen met een hoger inkomen. Het verschil in gezonde levensjaren bedraagt zelfs 14 jaar.
Heb je een wisselend inkomen, bijvoorbeeld omdat je zzp'er bent, dan telt het fiscaal inkomen van het voorgaande jaar. Is dat fiscaal inkomen hetzelfde als het normbedrag, dan heb je een laag inkomen. Dat normbedrag is voor volwassenen dus 110% van de bijstandsnorm en als het gaat om kinderen 130%.
Armoede in Nederland
In Nederland ben je arm als je maandelijks minder dan 1.036 euro te besteden hebt (als alleenstaande) of minder dan tweeduizend euro (als paar met twee kinderen).
Ruim 1 miljoen Nederlanders leven in armoede, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat betekent dat 1 op de 13 in een arm gezin leeft dat valt onder de laag-inkomensgrens. Die is voor een alleenstaande netto 1090 euro per maand. Voor een paar met twee minderjarige kinderen is dat 2080 euro.
Koen de Clercq van Build and Thrive schat in dat je in Nederland minimaal 1400 euro per persoon per maand te besteden moet hebben om enigszins comfortabel je uitgaven van te kunnen betalen. Met samenwonen (als koppel) zou ik zeggen +1000 euro en per thuiswonend kind minimaal +500 euro.
Gemiddeld genomen is je netto loon ongeveer €2410 per maand als je €3000 bruto verdient. Dit bedrag wordt lager als je bijvoorbeeld een auto van de zaak hebt of een hoge pensioenbijdrage.
Het CPB berekent het modale inkomen als 79% van het gemiddelde inkomen per arbeidsjaar. Het Centraal Planbureau schat het modaal inkomen in 2021 op €36.500 bruto. Dit bedrag is exclusief vakantiegeld.
Amsterdam had het hoogste armoedepercentage (14,4% arme inwoners tegenover 13,3% in 2012), gevolgd door Rotterdam (14,1% tegenover 13,1% in 2012) en Den Haag (13,4% tegenover 12,8% in 2012).
Vaticaanstad is een land binnenin de stad Rome in Italië. Het is de kleinste onafhankelijke staat in de wereld, zowel op vierkante meter als in bewoners; het land telt slechts 842 bewoners.