De arbeidsmarkt is historisch krap, maar er blijft onbenut arbeidspotentieel. De krapte komt doordat de werkloosheid laag is en er nog nooit zo veel banen waren in Nederland; ruim 11 miljoen. In het tweede kwartaal van 2022 waren er voor elke 100 werklozen 143 openstaande vacatures.
Arbeidsmarkt opnieuw iets minder krap, alsnog honderden beroepen kansrijk. In het eerste kwartaal van 2024 nam de spanning op de arbeidsmarkt licht af. De arbeidsmarkt blijft echter nog steeds krap, blijkt uit de UWV Spanningsindicator. De arbeidsmarkt biedt dus nog steeds volop kansen voor werkzoekenden.
Steeds meer banen en werkenden
Het aantal banen blijft nog altijd groeien. In het eerste kwartaal van 2024 waren er 11.572 banen. In een jaar tijd kwamen er 117 duizend banen bij. In het eerste kwartaal van 2024 hadden 9,8 miljoen mensen betaald werk.
In 2024 kampt ongeveer 28% van de werkgevers met een personeelstekort. Daarnaast verwacht nog eens 26% van de werkgevers, die momenteel geen tekort hebben, binnen twee jaar wel een tekort.
De Nederlandse arbeidsmarkt is krap. Sectoren als de horeca, bouw en de ict hebben al een tijd moeite om personeel te vinden. In de zorg hebben we te maken met wachtlijsten en scholen kampen met lesuitval. Het tekort aan technici zoals installateurs van zonnepanelen en warmtepompen remt de klimaattransitie.
In het derde kwartaal van 2023 is de arbeidsmarkt nog zeer krap, maar opnieuw is de spanning wat gedaald. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van de UWV Spanningsindicator.
Arbeidsmarkt blijft in beweging
Nu het aantal vacatures blijft dalen en de lonen minder snel stijgen, lijken er verdere tekenen te zijn dat de arbeidsmarkt losser wordt.
We verwachten een tekort aan plantaardige olie in 2024. Canola-olie, sojaolie, palmolie en zonnebloemolie zullen de komende maanden lastig te verkrijgen zijn, omdat: Canada, de grootste producent van canola-olie, vorig jaar een kleine oogst had. Zuid-Amerika leed aan een droogte, wat resulteerde in een kleine oogst van sojabonen.
Iets meer dan een kwart van alle werkgevers kampt met personeelstekorten. Naar het openbaar bestuur zijn de zorg, horeca en industrie de sectoren met de grootste tekorten.
De grootste werkgelegenheidsgroei wordt verwacht voor beroepen in zorg en welzijn, en technische beroepen. In de periode 2019 tot 2024 zullen naar verwachting ongeveer 1,6 miljoen gediplomeerden de arbeidsmarkt instromen.
In Nederland gaat het dan vaak om mensen met een laag opleidingsniveau, jongeren, migranten groepen en mensen met een arbeidsbeperking. 2 Vaak hebben deze groepen ook laagbetaald werk.
De Nederlandse arbeidsmarkt is historisch krap. Van de zorg tot en met de techniek: een tekort aan personeel is breed aanwezig. Als gevolg van de krapte staan de kwaliteit en toegankelijkheid van publieke en private diensten onder druk en wordt de uitvoering van maatschappelijke opgaven flink bemoeilijkt.
Omdat de krapte op de arbeidsmarkt nog een tijd zal aanhouden, zal het aantal kansrijke beroepen eerder toenemen dan afnemen. In de sectoren zorg, onderwijs, techniek, industrie, ICT en transport en logistiek zijn veel beroepen al jaren kansrijk.
In 2024 zijn er volop baankansen voor BOA's, pedagogisch medewerkers, elektromonteurs en helpenden in de zorg. Voor het zevende jaar op rij deelt Randstad aan het begin van het nieuwe jaar een overzicht van de meest kansrijke beroepen. Dit jaar zijn er 28 nieuwkomers.
Belangrijkste punten:
De arbeidsmarkt blijft krap, ook al is deze vertraagd . In verhouding tot de kracht van de arbeidsmarkt vlak voor de pandemie, suggereren sommige metingen dat er sprake is van slapte.
De elektricien voert de lijst met afstand aan, met maar liefst 137 openstaande vacatures voor een gemiddelde actief zoekende elektricien voor gebouwaansluitingen in slechts één jaar, schrijft Flexmarkt.
De tekortlijst omvat beroepen zoals gediplomeerde verpleegkundigen , software engineers, elektrotechnici, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en biomedische wetenschappers. Een carrière in een van deze vakgebieden nastreven kan extra baankansen bieden en stabiliteit bieden.
Japan heeft het hoogste geregistreerde tekort aan arbeidskrachten, namelijk 85%. Dat is 10% hoger dan het wereldwijde gemiddelde.
Uit recente onderzoeken en rapporten uit de sector blijkt dat er zorgen zijn over een mogelijk voedseltekort in 2025 , veroorzaakt door factoren als klimaatverandering, inflatie, verstoringen in de wereldwijde toeleveringsketen en bevolkingsgroei.
Volgens de Federal Reserve is er vanaf juli 2023 geen sprake meer van een tekort aan munten .
Arbeidsmarkt blijft gespannen
Het historische hoogtepunt van de krapte werd bereikt in het tweede kwartaal van 2022. Daarna koelde de arbeidsmarkt langzaam af, met uitzondering van het tweede kwartaal van 2023.
In periodes van relatief hoge vraag wordt de arbeidsmarkt 'krap' genoemd. De werkloosheid is laag en er zijn veel onvervulde vacatures. Wanneer het aanbod van arbeid relatief hoog is, is de markt 'slap' met weinig vacatures en veel werkzoekenden.
In september 2022 meldde UWV dat er in alle beroepsgroepen een tekort aan personeel is. De krapte was het grootst bij ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs (techniek), verpleegkundigen (zorg) en softwareontwikkelaars (ICT).