Zijn vegaproducten gezond? Het goede nieuws is dat de meeste vleesvervangers veel eiwitten bevatten . In dat opzicht is de vegaburger dus een goed alternatief voor vlees. Bovendien verlagen peulvruchten – waar soja onder valt – je LDL-cholesterol, en helpen zo je bloedvaten gezond te houden.
De gezondste vleesvervangers zijn noten, peulvruchten, sojaproducten, kaas, eieren (behalve als je vegan eet) en andere vlezige groenten. Ook de kant- en- klare vleesvervangers zijn erg in opmars en geëvolueerd. Er is een ruime keuze aan vegetarische burgers, balletjes, kip en zelfs vis.
Ook voedingsdeskundige Fleur Voerman zegt dat vleesvervangers niet direct gezond zijn. "Je moet altijd kritisch kijken wat erin zit. Ze voegen er vaak B12 aan toe, maar ook zout als conserveermiddel om het langer houdbaar te maken, smaakversterkers en suiker.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Allereerst zijn vleesvervangers vrij van dierlijke eiwitten, cholesterol en hormonen, wat ze gezonder maakt dan vlees. Daarnaast bevatten de meeste vleesvervangers veel minder verzadigd vet, wat het ongezonde vet is wat het cholesterolgehalte laat stijgen.
Hoe vaak eet jij kant-en-klare vleesvervangers? Toch zijn veel vegaproducten volgens het Voedingscentrum niet zo gezond, omdat er vaak veel zout en verzadigd vet in zit. Sommige vleesvervangers bevatten meer dan 2 gram zout per 100 gram, en dan zit je al snel aan de maximale aanbevolen hoeveelheid per dag (6 gram).
Groenenberg benadrukt dat zowel een vegetarisch eetpatroon, als een eetpatroon met minder vlees, goede effecten heeft voor de gezondheid. "Geen vlees eten verlaagt je bloeddruk en vermindert daarmee de kans op hart- en vaatziektes, maar minder vlees eten helpt ook al aanzienlijk."
Een verantwoord vegetarisch voedingspatroon is rijk aan peulvruchten, volkoren graanproducten, zuivelproducten (of zuivelvervangers), eieren, noten en zaden én zeewier en algen.
Maar ook dierlijke producten zijn belangrijke bronnen van ijzer. IJzer uit plantaardige producten is iets moeilijker absorbeerbaar, maar een vegetariër die gevarieerd eet, hoeft zich geen zorgen te maken. Wat wel van belang is te weten is, dat thee en koffie de ijzerabsorptie gevoelig remmen.
De vleesvervangers ei, peulvruchten, tofu, tempé en sommige kant-en-klare vleesvervangers staan samen met vis en mager onbewerkt vlees in de Schijf van Vijf. Kies iedere dag 1 portie vlees of vleesvervanger. Variëren is hierbij belangrijk.
Kaas is geen goede vegetarisch optie. Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram.
Het Voedingscentrum raadt aan om elke dag een handje noten te eten. 25 gram (één handje) noten, het liefst ongezouten, vervangt 100 gram bereid vlees. Er zijn veel verschillende soorten noten en het is belangrijk om deze soorten af te wisselen.
Er staan maar weinig kant-en-klare vleesvervangers in de Schijf van Vijf. We raden daarom aan om vooral te kiezen voor ei, peulvruchten, tofu, tempé en noten. En ook hier geldt: varieer met de verschillende opties om voldoende voedingstoffen binnen te krijgen.
Tofu is een gezonde keuze, omdat het eiwitrijk, caloriearm voedsel is voor mensen die willen afvallen, zegt Proctor. Tofu levert eiwitten met minder calorieën dan rood vlees. In 85 gram van de volgende producten vind je: Stevige tofu: 17,3 gram eiwit, 144 calorieën, 1,3 gram onverzadigd vet.
40 dagen zonder vlees zorgt dat je minder verzadigde vetten opneemt. Die verzadigde vetten zorgen voor een stijging van LDL in het bloed. Het eiwit LDL vervoert de cholesterol van de lever naar de verschillende organen. Onmisbaar in ons lichaam dus, maar teveel LDL kan tot hart- en vaatziekten leiden."
Er zijn zo'n 700.000 vegetariërs in Nederland, blijkt uit cijfers van het Voedingscentrum. Oftewel: zo'n 3% van de totale bevolking. Echter noemt ruim de helft (!) van de Nederlanders zich flexitariër: zij wisselt tussen vlees, vis en vegetarisch. Dat steeds meer mensen bewust minder vlees gaan eten, is een feit.
Vegan voedsel, de voordelen en valkuilen
Mensen die veel plantaardig voedsel eten worden simpelweg gezonder oud, hebben minder kans op hart- en vaatziekten, hebben een lager LDL-cholesterol, minder kans op een hoge bloeddruk, kanker, minder kans op diabetes en een gezonder gewicht.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
Nog een paar nieuwsfeiten: als alle Europeanen in één klap vegetarisch zouden gaan eten, behaalt de EU al voor 2020 de helft van haar milieudoelstellingen. En als de hele wereld helemaal geen dierlijke producten meer zou eten, dan is het broeikaseffect in 2050 circa 20 procent minder sterk.
Vlees belast de darmen omdat het moeilijk te verteren is. Vooral de stof haem in rood vlees is een belasting voor de darmen. Het eten van meer dan 500 gram rood vlees per week (rund-, varkens- en lamsvlees) is een risico voor het ontwikkelen van darmkanker.
Waarom kun je afvallen als je vegetarisch eet? Meer vezels en een lagere hoeveelheid calorieën per 100 gram zouden voor een deel kunnen verklaren waarom mensen gewicht verliezen als ze vegetarisch gaan eten.
Als je een jaar lang een dag per week geen vlees eet, bespaar je bijna 6 kilo aan vlees, zo'n 572 kilometer rijden met de gemiddelde auto en 750 liter aan water. Als je ook zuivel laat staan, maak je nog meer impact: dat scheelt maar liefst 921 kilometer rijden, 1.114 liter aan water en bijna 18 kilo aan zuivel.
Maar is veganistisch eten ook echt gezond? Astrid Postma van het Voedingscentrum zegt dat veganisten over het algemeen gezonder zijn dan niet-veganisten. Ze lopen minder risico op hart- en vaatziekten.