Teratogeen (Grieks teras = monster, gennan = voortbrengen) is de eigenschap van een stof of een ziekte om bij de foetus afwijkingen te veroorzaken als de moeder tijdens de zwangerschap met de stof in aanraking komt, deze inademt of inneemt, dan wel de ziekte doormaakt.
Wat is DES? DES staat voor 'diëthylstilbestrol'. Het is een chemische stof die dezelfde werking heeft als het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dit kunstmatige hormoon is jarenlang in pilvorm gegeven aan zwangere vrouwen over de hele wereld, omdat men dacht dat het miskramen kon voorkomen.
DES is geen ziektebeeld maar een medicijn. DES staat voor diëthylstilbestrol, een kunstmatig vrouwelijk hormoon dat in Nederland tussen 1947 en 1976 werd voorgeschreven aan zwangere vrouwen. DES zou miskramen voorkomen, maar dat doel werd niet bereikt.
Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
Desdochters zijn vrouwen van wie de moeder tijdens de zwangerschap di-ethylstilbestrol (DES) heeft gebruikt. DES werd voorgeschreven aan zwangeren die eerder een of meer miskramen hadden gehad, in de hoop dat dit de kans op herhaling zou verminderen. Dat bleek echter niet het geval.
Softenon is niet de enige 'jeugdzonde' van de farmaceutische wereld waarvoor gerechtigheid heel lang op zich heeft laten wachten. Een soortgelijk schandaal is dat rond diëthylstilbestrol, kortweg DES.
Zwanger of net bevallen
De huisarts kan dan een uitstrijkje maken. Dit kan ook tijdens de zwangerschap en is niet schadelijk. Vanaf 6 weken na de bevalling kunt u weer een uitstrijkje laten maken voor het bevolkingsonderzoek.
In Nederland zijn er ongeveer 25 levensvatbare baby's met Softenonafwijkingen geboren. Daarvan zijn in het eerste levensjaar negen baby's overleden als gevolg van de ernstige schade. Het aantal slachtoffers in Nederland is beperkt gebleven, aangezien Softenon destijds alleen op recept verkrijgbaar was.
Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
In de jaren zestig is de Softenon-tragedie de Amerikanen bespaard gebleven doordat de FDA het middel niet had goedgekeurd. De reputatie van de FDA als een van de betrouwbaarste geneesmiddeleninspecties van de wereld kreeg extra glans toen later in andere landen duizenden misvormde baby's werden geboren.
De topman van de fabrikant van Thalidomide, dat in Nederland onder de merknaam Softenon werd verkocht, heeft zijn excuses aangeboden aan de slachtoffers van het medicijn. Het middel werd in de jaren 50 en 60 voorgeschreven, onder meer om misselijkheid bij zwangere vrouwen tegen te gaan.
Ook bekend als Softenon
In de jaren vijftig is Thalidomide onder de naam Softenon, gebruikt als medicijn tegen slapeloosheid en ochtendmisselijkheid bij zwangeren. In 1961 is het medicijn verboden omdat het ernstige afwijkingen veroorzaakt bij het ongeboren kind.
Thalidomide verandert afweerreacties, remt de groei van gezwellen en remt ontstekingen. Bij de ziekte van Kahler die niet meer reageert op chemotherapie, kan thalidomide bij ongeveer een derde van de patiënten een belangrijke verbetering van de ziekte geven.
Wrange gevolgen
Tot nu toe waren het vooral de DES-dochters die met gezondheidsproblemen kampten: misvormde baarmoeders, problemen met vruchtbaarheid en vaginakanker.
Focomelie is een aangeboren afwijking waarbij de ledematen van de baby onderontwikkeld of afwezig zijn. Het woord komt van het Oudgrieks en betekent zeehondenledematen.
Het lijkt een beetje op de kop en de snavel van een eend. De arts kan hiermee de vagina een beetje openen zodat de binnenkant van de vagina en ook de baarmoedermond onderzocht kunnen worden. Een eendenbek kan wat raar aanvoelen in de vagina, maar hoort geen pijn te doen.
Het virus is heel besmettelijk. "Het is absoluut niet zo dat mensen met HPV seksueel flink tekeer zijn gegaan. Het virus is echt heel normaal. Ook als je je hele leven slechts één seksuele partner hebt, kun je het van die partner krijgen." In de meeste gevallen is het niet ernstig als je het krijgt (zie vraag 4).
Bij baarmoederhalskanker met uitzaaiingen naar de longen, lever of botten wordt u meestal niet meer beter. U kunt wel een behandeling krijgen om uw klachten minder erg te maken of langer te leven. Bijvoorbeeld bestraling of chemotherapie. U beslist samen met de gynaecoloog welke behandeling u wilt.
Bij het Multipel Myeloom groeien en delen de kwaadaardige kankercellen zich op meerdere plekken in het beenmerg. De plasmacellen blijven zich steeds maar delen (ongeremde celdeling). Multipel myeloom wordt ook wel de ziekte van Kahler genoemd.
De ziekte van Huntington is een erfelijke neurodegeneratieve ziekte waarbij bepaalde groepen zenuwcellen in de hersenen langzaam afsterven. De ziekte veroorzaakt motorische, cognitieve en psychiatrische symptomen.
Multipel myeloom is niet te genezen, omdat de ziekte na een behandeling terugkomt. Hoelang het duurt voordat de ziekte weer terugkomt verschilt per patiënt. Dat kan al na een paar maanden zijn, maar ook na meer dan 10 jaar.
Bij acute leukemie rijpen de witte bloedcellen in het beenmerg niet uit. Bij chronische leukemie rijpen de cellen nog redelijk goed uit, maar werken ze niet helemaal normaal. Het soort bloedcellen dat ongecontroleerd gaat delen, bepaalt of het om lymfatische of myeloïde leukemie gaat.
De kanker is een ongecontroleerde groei van afwijkende of abnormale cellen in het slijmvlies van de baarmoederhals (1) (ook cervix genoemd). Hij kan zich op twee plaatsen ontwikkelen: ter hoogte van de ectocervix (3) of baarmoedermond en met het blote oog zichtbaar tijdens een gynaecologisch onderzoek.
Nee, kanker opsporen met alleen een bloedafname, zonder te zoeken naar een specifieke kanker, kan niet. Als een arts een bepaalde kanker vermoedt, kan hij in een aantal gevallen wel (proberen) die op te sporen in het bloed. Meestal volstaat een bloedonderzoek echter niet.
Over het algemeen is het advies om de eerste 6 weken na de operatie geen gemeenschap (vrijen) te hebben, zodat het wondgebied goed kan genezen. Er is niets op tegen om al eerder seksueel opgewonden te raken of te masturberen. De eerste tijd na de operatie hebben de meeste vrouwen minder zin in vrijen.