Het gezondheidsgeheim van peulvruchten ir. Daan Kromhout, oud-hoogleraar Volksgezondheidsonderzoek aan de Wageningen Universiteit vertelt: "Bonen zitten boordevol eiwitten, ijzer en vitaminen en zijn een rijke voedingsbron.
De gezondheidsvoordelen van bonen
Bonen zijn goed voor je hart- en bloedvaten, omdat ze het slechte LDL-cholesterol verlagen [4]. Bonen helpen je ook met afvallen. Bovendien zijn ze rijk aan eiwitten, vezels, B-vitamines, mineralen en goede koolhydraten. Hieronder lees je meer over deze gezondheidsvoordelen.
Het advies is om minimaal 1 keer per week peulvruchten te eten. Vlees is die dag dan niet meer nodig. Peulvruchten bevatten namelijk net als vlees eiwit, ijzer en vitamine B1. Bepaalde essentiële aminozuren komen in plantaardige producten minder of in een andere verhouding voor dan in dierlijke producten.
Peulvruchten uit pot, blik of gedroogd
Blik is een gezonde keuze als er minder dan 0,5 gram zout in elke 100 gram zit en er geen suiker aan is toegevoegd. Kijk hiervoor op het etiket. Spoel de peulvruchten eventueel af om wat van het zout kwijt te raken.
Veel mensen kiezen dan ook voor bonen uit blik of uit een pot, maar die moet je dan wel eerst even goed afspoelen. Het afspoelen van bruine bonen helpt om overtollig zout en stroperige vloeistoffen te verwijderen.
Met welke bonen kan ik dan het beste starten? Linzen worden over het algemeen het best verdragen, daarna de erwten zoals groene erwten of kikkererwten. Bonen die de meeste winderigheid veroorzaken zijn meestal de bonen zoals zwarte bonen, kidneybonen, bruine bonen etc.
Van rauwe of onvoldoende verhitte peulvruchten kun je last krijgen van je darmen. De verschijnselen van een lectinevergiftiging zijn buikpijn, misselijkheid, koorts en lichte diarree. Deze klachten komen vaak binnen 3 uur.
Volwassenen eten gemiddeld één keer per twee weken peulvruchten in plaats van de aanbevolen één keer per week.
Toch eten veel Nederlanders er nog te weinig van. De gemiddelde Nederlander eet slechts 7 gram peulvruchten per dag. Het voedingscentrum raad minimaal 100 gram peulvruchten per week aan. De richtlijn voor een optimale gezondheid is eerder 100 tot 150 gram peulvruchten per dag (voor niet vegans).
Je buik kan van streek raken door (te veel) peulvruchten (in één keer) te eten. Peulvruchten zitten namelijk bomvol vezels, waar je darmen aan moeten wennen. Vooral als je peulvruchten combineert met veel groenten of andere vezelbronnen kan je buik van slag raken.
Peulvruchten, dus ook bonen, hebben alleen een groot nadeel: ze kunnen winderigheid nogal bevorderen. Bonen bevatten namelijk koolhydraten die niet volledig verteerd worden en opgenomen in de dunne darm. Ze komen onveranderd in de dikke darm terecht en worden daar door de darmflora bewerkt (vergist).
Waarom zijn bonen gezond? Peulvruchten zijn gezond omdat ze weinig vet en veel eiwitten en voedingsvezels en andere complexe koolhydraten bevatten. Ook zijn ze rijk aan vitamines en mineralen (ijzer, magnesium, kalium, zink, foliumzuur (B11), thiamine (B1) en niacine (B3).
Zo ben jij beter beschermd tegen hart- en vaatziekten. Peulvruchten zijn ook rijk aan eiwitten. Zo profileren ze zich als milieuverantwoord en goedkoop alternatief voor vlees. Kikkererwten, linzen, sojabonen, witte bonen en bruine bonen zijn ideale eiwitbronnen.
De klassieker onder de eiwitleveranciers: peulvruchten! Met 42 g eiwit per 100 g zijn lupine zaden de onbetwiste nummer 1. Maar ook rode linzen, berglinzen, gele linzen en witte bonen hebben met meer dan 20 g een hoog eiwitgehalte.
Waarom zijn sperziebonen goed voor je gezondheid:
Sperziebonen zijn rijk aan folaat (vitamine B11). Folaat helpt in je lichaam bij de aanmaak van cellen en weefsels, waaronder rode en witte bloedcellen. Daarnaast draagt folaat bij aan je hersen- en zenuwfuncties die betrokken zijn bij het leer- en concentratievermogen.
Een portie is ongeveer 75 droge bonen per persoon. Uiteraard afhankelijk van wat je ermee gaat doen. Als de bonen slechts een onderdeel van een gerecht zijn, is 80 g misschien al voldoende voor twee personen.
Volgens Greger hebben we twee porties bladgroenten nodig per dag en hoe donkergroener ze zijn, hoe beter. Een voorbeeld hiervan is dus spinazie, maar ook rucola, bietenbladeren, boerenkool en postelein.
Eet sperziebonen niet rauw. In peulvruchten zoals sperziebonen komt de natuurlijke gifstof lectine voor.
Zo bevat bloemkool vitamine C, dat goed is voor je weerstand en de opname van ijzer in je lichaam. Te lang verhitten kan wel ten koste gaan van deze belangrijke vitamine. Zorg daarom dat je de bloemkool niet langer kookt dan nodig: 5 tot 10 minuten is genoeg.
Gooi het weekwater weg. Je gooit dan weliswaar wel wat voedingsstoffen weg, maar ook de anti-nutriënten. Die laatste wegen zwaarder. Koken in schoon water heeft als voordeel, en dat is niet onbelangrijk voor je omgeving, dat je wat minder winderig wordt van je bonenmaaltijd ;-).
Van de suikers in bonen ga je knetteren
Daarom gaan de bacteriën in de darmen de suikers eten. Daarbij produceren ze gas, dat jij op je beurt laat ontsnappen. Je kunt dus altijd je darmbacteriën de schuld geven. Uit onderzoek blijkt mensen met een plantaardig dieet sowieso meer winden laten.
Feit is dat peulvruchten winderigheid kunnen veroorzaken. Het Voedingscentrum geeft aan dat als je niet gewend bent aan voeding met veel vezels (en peulvruchten zijn vezelrijk), de consumptie daarvan kan leiden tot meer winderigheid omdat de bacteriën in de dikke darm bij het verwerken van vezels extra gas vormen.
Een andere groente die wel gezond is maar een vervelende uitwerking op de darmen kan hebben zijn bonen. Het is algemeen bekend dat bonen een uitwerking kunnen hebben op de darmen en winderigheid kunnen veroorzaken. Dit komt omdat de boon veel koolhydraten (vezels) die niet worden verteerd in onze darmen.