In Nederland heeft bijna 10% van de volwassenen last van langdurige slapeloosheid met negatieve gevolgen voor het functioneren overdag.
Zo'n 20-30 procent van de Nederlandse bevolking ervaart slaapproblemen. Vrouwen hebben over het algemeen meer last van slaapproblemen dan mannen. Naarmate mensen ouder worden, neemt het risico op een verstoorde slaap toe.
Ongeveer 30% van de volwassenen heeft symptomen van slapeloosheid, waarbij 10% last heeft van slapeloosheid die hun dagelijkse activiteiten beïnvloedt. Slaapapneu heeft invloed op 9%–38% van de algemene bevolking.
Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2022 hadden meer jongeren last van slaapproblemen en psychische klachten dan vijf jaar eerder. 22 procent van de ondervraagde jongeren tussen 12 en 25 jaar kampte met slaapproblemen. In 2017 was dit nog 14 procent.
Ruim 7% van de Nederlanders heeft regelmatig tot vaak last van slapeloosheid. Bij de meeste mensen duurt de klacht kort en heeft het te maken met tijdelijke stress, heftige emoties of kortdurende lichamelijke ziekten.
Behandelen van insomnia door de huisarts
In dat geval is een niet-medicamenteuze aanpak aanbevolen, maar kan medicatie op korte termijn helpen om beter in te slapen. Is er eerder sprake van een lichamelijk gezondheidsprobleem, dan moet het opgespoord en behandeld worden (zoals bijvoorbeeld slaapapneu).
Onder te veel slapen bedoelen we langer dan 9 uur per nacht slapen. Wanneer je regelmatig langer dan 9 uur per nacht slaapt, kan dit ook nadelige gevolgen hebben op de gezondheid. Het is dus mogelijk om te veel te slapen.
Langdurig slaaptekort verhoogt de kans op obesitas, Alzheimer, depressiviteit en hart- en vaatziekten. Na een nacht met weinig slaap is het lastiger om je goed te concentreren, maak je meer fouten op het werk en ben je wat labieler dan normaal.
Deze aandoeningen, die soms slaap-waakstoornissen worden genoemd, leiden ook tot extra stress en kunnen worden gekoppeld aan medische en emotionele problemen, waaronder de algehele geestelijke gezondheid. Geschat wordt dat 50-70 miljoen Amerikanen aanhoudende slaapstoornissen ervaren.
De Nederlanders gaan gemiddeld om 12:07 slapen en staan na 7:30 op, wat neer komt op gemiddeld 7,5 uren per nacht. Nederland staat met de tijd waarop we gaan slapen op de 25 plaats van de top 30.
Slapeloosheid kan acuut (kortdurend) of chronisch (voortdurend) zijn . Acute slapeloosheid komt vaak voor en wordt vaak veroorzaakt door situaties zoals stress op het werk, druk in het gezin of een traumatische gebeurtenis. Acute slapeloosheid duurt dagen of weken. Chronische slapeloosheid duurt een maand of langer.
“Ons onderzoek laat zien dat het risico op slapeloosheid, net zoals bij andere neuropsychiatrische aandoeningen, bepaald wordt door honderden genen, met elk maar een heel klein effect. De individuele risicogenen zijn op zich niet zo interessant.
Volgens een Gallup-enquête slaapt de gemiddelde persoon elke nacht tussen de zes en zeven uur .
Hoe vaak komt slapeloosheid voor? Zowel de acute als de chronische vorm van slapeloosheid komen veel voor. Grofweg 1 op de 3 volwassenen wereldwijd heeft last van slapeloosheidssymptomen en ongeveer 10% van de volwassenen voldoet aan de criteria voor slapeloosheidsstoornis.
Ontspannen naar bed
Activiteiten waardoor u ontspant (bijvoorbeeld lezen of een douche nemen) helpen om te slapen. Zorg voor voldoende ontspanning en rustmomenten op de dag. Vermijd beeldschermen en fel licht in de uren voor het slapengaan. Bouw de dag goed af.
Waarom slapen Amerikanen minder? Gallup's analyse vond een correlatie tussen stressniveaus en minder slaap. De auteurs van de studie meldden dat stressniveaus onder Amerikanen de afgelopen decennia gestaag zijn toegenomen.
Twintig tot vijfentwintig procent van de Nederlanders geeft aan niet goed te slapen (bron). Een deel van deze mensen lijdt aan insomnia. Dit betekent dat iemand structureel slaapproblemen heeft en ook overdag minder goed functioneert.
De poll vroeg respondenten ook om te melden hoeveel uur slaap ze doorgaans per nacht krijgen: slechts 26% zei dat ze acht of meer uur sliepen, wat ongeveer de hoeveelheid is die slaapexperts aanbevelen voor gezondheid en mentaal welzijn. Iets meer dan de helft, 53%, gaf aan zes tot zeven uur te slapen.
Er werd al heel wat onderzoek verricht naar de impact van een ongezond slaappatroon. Wie amper een weekje minder dan zes uur per nacht slaapt, kan de werking van ruim 700 genen schaden. Een confronterende infografiek laat zien wat slaaptekort kan aanrichten in je lichaam na één dag en op lange termijn.
Ook ernstig slaapgebrek kan psychotische symptomen doen ontstaan of verergeren, aangezien slapeloosheid vaak aanleiding geeft tot (over)prikkeling van de zintuigen en leidt tot onjuiste percepties.
Exacte cijfers zijn niet bekend, maar de langste slaap ooit ligt vermoedelijk ergens tussen de 20 en 23 uur. Dan word je onvermijdelijk wakker omdat je dorst hebt of moet plassen. Dat zie je bijvoorbeeld bij het Kleine Leving Syndroom, ook wel Sleeping Beauty Syndrome genoemd.
Een gezond dag- en nachtritme aanhouden is voor iemand met een depressie een uitdaging, maar het loont om er je best voor te doen. Hoewel de verleiding erg groot kan zijn, is het verstandig om zo min mogelijk overdag te slapen.Overdag slapen kan ervoor zorgen dat je depressieve gevoelens erger worden.
Meestal wordt aangeraden om ongeveer 10 tot 20 minuten te slapen. Bij sommige mensen heeft een dutje van 5 minuten al een gunstig effect. Wie langer dan een half uur slaapt, loopt de kans om in diepe slaap te komen en versuft wakker te worden ('slaap inertia') en heeft langere tijd nodig om weer actief te zijn.