In 2021 hadden 7.842 mensen die zich op een soa lieten testen bij een Centrum Seksuele Gezondheid, gonorroe. Hiervan was 84% MSM. In 2020 werden door de huisarts ongeveer 14.300 gonorroediagnoses gesteld.
In een huisartsenpraktijk heeft ongeveer 28,6 per 100.000 patiënten een gonorroe infectie. Naar schatting is ongeveer 10% van de mannen die bij de huisarts komt met een ontsteking van de plasbuis geïnfecteerd met gonorroe. In speciale SOA centra wordt gonorroe ruim 3 x vaker bij mannen gezien dan bij vrouwen.
Deze soa komt vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen. Het is sinds 2015 bij deze groep de meest voorkomende soa. Ook bij huisartsenpraktijken is er een stijging van het aantal gonorroe-diagnoses: van 9.550 in 2017 naar 11.300 in 2018. Deze stijging betreft met name vrouwen jonger dan 25 jaar.
De besmettelijkheid van gonorroe is groot. De kans per seksueel contact wordt geschat op 20% van vrouw naar man, en 50% van man naar vrouw. Voor MSM (mannen die seks hebben met mannen) wordt het risico op overdracht van penis naar rectum op 80% geschat.
Deze complicatie gaat gepaard met pijn in de rechterbovenbuik, koorts en verhoogde leverenzymen in het bloed. Het natuurlijk beloop van gonorroe is doorgaans zelflimiterend: de urethritis bij mannen geneest doorgaans spontaan in enkele weken en asymptomatische infecties bij vrouwen worden ook spontaan geklaard.
Chlamydia, gonorroe en hiv kan je niet doorgeven of krijgen via tongzoenen.
Wanneer mag ik weer seks hebben na een soa behandeling? Je hebt onlangs gonorroe of chlamydia opgelopen en je bent behandeld met een antibioticakuur. Het is dan af te raden om snel weer seks te hebben. Wij adviseren je om minimaal zeven dagen te wachten met seks.
Chlamydia en gonorroe oplopen zonder seksueel contact
Voor de meeste SOA's (zoals bijv. chlamydia, gonorroe) geldt dat je daadwerkelijk seks moet hebben om ze op te kunnen lopen. Gonorroe of chlamydia oplopen zonder seks (penetratie) is ook mogelijk door orale seks.
Gonorroe is goed te genezen met antibiotica (injectie of pil). Een week na de behandeling ben je genezen. Dan kun je dus ook weer seks hebben.
Nu weten we hoevaak Chlamydia en Gonorroe voorkomen in Nederland, maar wat is nou de kans dat je dit krijgt van één keer onveilige seks? Voor vrouwen geldt dat je per keer dat je onveilige seks hebt met een besmette partner, 45% kans hebt om Chlamydia op te lopen en 80% kans hebt om Gonorroe op te lopen.
Ongeveer 2% van vrouwelijke prostituees is hivpositief
Prostituees zijn een risicogroep voor hiv en andere soa doordat ze veel seksuele contacten hebben met veel verschillende partners. Naar schatting is bijna 2% van de vrouwelijke prostituees in Nederland geïnfecteerd met hiv.
De meest vastgestelde soa is chlamydia. Bij hetero's volgen herpes en genitale wratten (HPV). Bij homomannen is dat syfilis en gonorroe.
In Nederland heeft ongeveer 7% van de patiënten die een SOA-polikliniek bezoeken met een bacteriële SOA een dubbelinfectie. In de meeste gevallen (83%) gaat het om Chlamydia trachomatis (Chlamydia) en Neisseria gonorrhoeae (Gonorroe).
Je krijgt gonorroe door seks. Als jij het hebt, heb je het gekregen van iemand anders en kun jij ook weer anderen besmetten. Daarom moet je degenen met wie je seks hebt (gehad) laten weten dat je gonorroe hebt.
Ceftriaxon doodt bacteriën (antibioticum). Werkt binnen een paar dagen. Bij geslachtsziekten (gonorroe, syfilis), hersenvliesontsteking, infecties van longen of blaas, middenoorontseking, diepe huidinfecties (bijvoorbeeld door bijtwonden), sepsis en ziekte van Lyme (tekenbeetziekte).
De gevolgen kunnen ernstig zijn als gonorroe niet behandeld wordt. De infectie kan dan verder het lichaam ingaan. Bij vrouwen kan dat tot een eileiderontsteking leiden. Dit geeft meer kans op onvruchtbaarheid en buitenbaarmoedelijke zwangerschap.
Vrouwen merken vaak weinig of niets van gonorroe. Mannen hebben meestal wel klachten. Bijvoorbeeld vocht uit de piemel. Dat heet een druiper.
De klachten bestaan uit pusachtige afscheiding, die vaak gelig of groenig van kleur is en een branderig of geïrriteerd gevoel bij het plassen. Ook moet je regelmatig kleine beetjes plassen. Soms zijn er helemaal geen klachten. Ook bij mannen kan de ontsteking opstijgen.
Er zijn vaak geen of alleen vage klachten. Daardoor kunnen ze lang blijven doorlopen met een chlamydia-infectie, soms wel jaren. Ondertussen kan de ziekte ongemerkt worden doorgegeven.
Je partner kan een soa hebben zonder het te weten
Je partner kan ook een virus hebben waar je later een soa door krijgt. Dat je partner geen klachten heeft, betekent niet dat jij ook geen klachten krijgt. Het kan dus zijn dat jullie allebei een soa hebben, maar jij wel klachten hebt en je partner niet. Of andersom.
En schurft en schaamluis kan iemand op je overdragen door besmette kleding, handdoeken of beddengoed. Maar ook kun je genitale wratten oplopen door bijvoorbeeld een besmette handdoek. Gebruik dus nooit zomaar andermans handdoek, en trek nooit zomaar iemands ondergoed aan!
Ook masturberen raden we dus af voor de eerste week, omdat hierdoor hele kleine scheurtjes in het slijmvlies kunnen ontstaan waardoor eventuele 'SOA-bacteriën' die nog aanwezig zijn weer opnieuw tot besmetting kunnen leiden.
Meestal wordt je besmet door contact tussen penis en anus of vagina en penis. Je kunt ook besmet raken via handen, seksspeeltjes, en door orale seks. Je kunt gonorroe voorkomen door condooms te gebruiken tijdens seks. Gonorroe wordt behandeld met antibiotica.